Federico de Luna

Federico de Luna

Biografía
Nacemento	década de 1400 Reino de Sicilia
Morte	29 de maio de 1438 (28/38 anos) Urueña, España
Conde de Luna (1348) Condado de Luna (1348)
Señor de Segorbe lordship of Segorbe (en)
Pretender to the Aragonese throne (en)
Actividade
Ocupación	pretendente, guerreiro
Outro
Título	Conde de Luna (1348) Señor de Segorbe Señor de Cuéllar
Familia	House of Luna (en)
Cónxuxe	Violant Lluïsa de Mur
Pais	Martiño o Mozo   e Tarsia Rizzari
Irmáns	Pedro de Aragão, herdeiro da Sicília Martim de Aragão, herdeiro da Sicília Iolanda de Aragão, Condessa de Niebla

Federico de Luna, coñecido tamén como Federico de Aragón, Federico de Sicilia e Fadrique de Aragón, nado en Sicilia c. 1400 e finado en Urueña, Reino de Castela, o 29 de maio de 1438, foi duque de Arjona, IV conde de Luna, señor de Cuéllar (1430 – 1433)^[1] e de Segorbe.^[2][3]

Federico era fillo ilexítimo do rei de Sicilia, Martiño o Mozo,^[4][5] e dunha das súas amantes, a nobre de Catania Tarsia Rizzari.^[6]

Martiño o Mozo (Martiño I de Sicilia) era o fillo primoxénito do rei de Aragón, de Valencia, de Mallorca, de Sardeña e de Córsega e conde de Barcelona e dos outros condados cataláns Martiño I de Aragón, coñecido tamén como Martiño o Vello, e da súa primeira esposa María de Luna, filla e herdeira do primeiro conde de Luna e señor de Segorbe, Lope de Luna, e de Brianda de Got (ou d'Agaout).

Ilexítimo polo seu nacemento, ao falecer en 1407 o fillo froito do matrimonio de Martiño o Mozo coa súa segunda esposa Branca I de Navarra, seu pai iniciou o proceso de lexitimación que o convertería no seu herdeiro, para o cal lle concedeu os títulos de conde de Luna e señor de Segorbe.

A morte por paludismo de Martíño o Mozo en 1409 interrompe o proceso de lexitimación que aínda non rematara. Pero estre proceso foi retomado entón polo seu avó, o rei Martiño I de Atagón (Martiño o Vello), que recorre ao antipapa Benedito XIII, Pedro Martínez de Luna (coñecido como o papa Luna), parente da súa falecida esposa María de Luna (morrera en 1406),^[7] que fora elixido papa o 28 de setembro de 1394,^[8] para, co seu apoio, elaborar un plan que lexitimase a Federico para sucedelo como rei de Sicilia e soberano da Coroa de Aragón.

O papa rematou o documento de lexitimación o 1 de xuño de 1410 pero, a morte de Martiño I o día anterior fixo que o pontífice non se encontrara coa suficiente forza moral para proceder por si só á lexitimación.

Abriuse entón un período de dous anos, coñecido como o interregno de Aragón, no que o trono aragonés permaneceu vacante e o reino ao bordo da guerra civil, xa que xurdiron até sete pretendentes ao trono, entre eles o conde de Luna Ferderico.^[4][9]

As Cortes de Cataluña, Valencia e Aragón decidiron solucionar a crise sucesoria do trono mediante unha arbitraxe para a cal cada unha delas nomeou a tres representantes que, no denominado Compromiso de Caspe, celebrado en 1412, decidiron que o soberano da Coroa de Aragón e o rei de Sicilia debería ser Fernando de Antequera, da casa de Trastámara.

Tras o Compromiso de Caspe, no que Federico non obtivo ningún voto, e ao ser aínda menor de idade, foi posto baixo a tutela de Ramón de Torrelles e Blanes. Federico reconñeceu a Fernando I como rei de Aragón e ao seu fillo Afonso como herdeiro, pero mantivo as súas pretensións ao trono siciliano enfrontándose á viúva do seu pai Branca I de Navarra.

Ao alcanzar a maioría de idade Federico participou, co título de almirante, na expedición que contra a illa de Xerba comandaba o infante Pedro, duque de Noto (fillo de Afonso V de Aragón) en 1425. Tamén acompaou o exército do rei Afonso o Magnánimo a Castela para liberar o irmán do rei, o infante Henrique, duque de Villena.^[10]

Federico casou con Violante Luísa de Mur, aínda que o matrimonio foi breve ao abandonar pronto á súa esposa. Reclamada a súa presenza na corte debido ás súas pretensións sobre o reino de Sicilia, lonxe de deixalas manobrou politicamente para obtelo, o que provocou o malestar do novo rei de Aragón Afonso V, que o declarou en rebeldía en 1430, e desposeeuno do ducado de Luna (título que foi abolido), e de todas as súas outras terras (incluído o señorío de Segorbe),^[7] obrigándoo a buscar refuxio no reino de Castela, cuxo rei, Xoán II, encontrábase daquela en guerra contra Aragón.

En 1434 foi feito prisioneiro e, acusado de participar nun intento de roubo a uns comerciantes xenoveses de Sevilla. Encarcerado en Urueña falecería catro anos máis tarde.^[7]

• Earenfight, Theresa (2005): Queenship And Political Power In Medieval And Early Modern Spain. Farnham, Surrey, Inglaterra: Ashgate Publishing. ISBN 0-7546-5074-X.
• Grierson, P.; Travaini, Lucia (1998): Medieval European Coinage, vol. 14: Italy (3). South Italy, Sicily, Sardinia. Cambridge University Press. ISBN 9780521582315
• Sáiz Serrano, Jorge (2011): Caballeros del rey: Nobleza y guerra en el reinado de Alfonso el Magnánimo. Valencia: Universitat de València. ISBN 84-3708-433-4.

• Martiño o Mozo
• Martiño o Vello
• María de Luna
• Compromiso de Caspe

• Frederic d’Aragó i de Sicília na Gran enciclopèdia catalana (en catalán).