Estratego

Atención: Este artigo ou sección semella conter investigacións orixinais. Mellóreo engadindo referencias que verifiquen as afirmacións contidas no artigo e engada referencias a pé de páxina. As afirmacións que constitúan unha fonte primaria non verificable deben eliminarse. Por favor, non quite esta mensaxe ata que o problema estea solucionado. (Desde xaneiro de 2018.)

Este artigo ou sección precisa revisión por alguén que saiba deste tema. Se ten eses coñecementos mellore este artigo. (Desde xaneiro de 2018.)

Un estratego (στρατηγός en grego) é un comandante ou xeneral do exército grego.

Na Grecia Antiga había colexios de estrategos en numerosas cidades, sendo a súa importancia e papel moi variábeis. Os máis célebres son os estrategos atenienses. Antes de Clístenes eran catro, un por cada tribo. e estaban baixo as ordes do arconte polemarco. No ano 500 a.C. pasaron a ser dez. Eran escollidos polos cidadáns e foron medrando en importancia, especialmente cando, a partir de 487 a.C. os arcontes pasaron a ser designados por sorteo e cando estes desapareceron finalmente. Este desenvolvemento debeuse á necesidade de aumentar a eficacia militar de Atenas durante as Guerras Médicas, momento no que se admitiu que os maxistrados máis importantes de Atenas puidesen ser reelixidos, co obxectivo de permitirlles organizar unha política máis coherente.

Ademais do mando sobre o exército e a mariña, o estratego debía intervir diante da asemblea nas cuestións de política exterior e interior, polo que os estrategos eran á vez militares, políticos e oradores. Algúns podíanse considerar xefes de feito da cidade, como Cimón, que foi reelixido dezaseis veces polo menos ou Pericles, quince seguidas polo menos.

Non se impuña unha condición de censo, mais os estrategos do século V a.C. pertencían ás familias nobres e ricas. Durante a segunda metade do século IV a.C., na época da Constitución de Atenas apareceu unha especialización:

• estratego dos hoplitas.
• estratego do territorio.
• estrategos (dous) do Pireo (porto de Atenas).
• estratego das simmaquías (alianzas).

Porén, a primacía residía no estratego dos hoplitas e esta aumentou durante a época helenística en canto os demais decaen en relevancia.

No século V a.C. cóntanse quince estrategos en Siracusa. En Eretria o seu papel era bastante diferente e o colexio dos estrategos era o segundo da cidade, intervindo ás veces para propor decretos.

Á cabeza das confederacións había un estratego único:

• Na Confederación arcadia (século V a.C.) era escollido por un ano e podía ser reelixido. Era xefe dos exércitos e do poder executivo. O primeiro foi Licomedes de Mantinea.
• Nas Confederacións aquea, etolia e acarnania, houbo sempre un estratego á fronte tamén, personaxes sempre moi importantes, como Arato de Sición ou Filopemen (os dous da Confederación aquea).

Na época helenística, o termo estratego continuou designando ao comandante dun corpo do exército, mais tamén ao gobernador dunha rexión, o representante do rei nun territorio amplo (satrapía, nomo etc). Os estrategos helenísticos eran á vez gobernadores militares e civís.

Entre os seléucidas, os estrategos tiñan ás súas ordes a todos os funcionarios da satrapía e aos gobernadores das subrexións (meridarcas, eparcos etc). Entre os láxidas, os estrategos remataron por superar en importancia aos nomarcas.

No exército grego actual, o estratego é o oficial de maior rango. Os demais rangos, excepto un, son derivacións desta palabra: antistrategos ("tenente xeneral") e ypostrategos ("maior") - o outro é taksiarhia, "brigada".

• Krsmanović, Bojana (2008). The Byzantine Province in Change: On the Threshold Between the 10th and the 11th Century. Belgrado: Institute for Byzantine Studies. 
• Fornara, Charles W. (1971). "The Athenian Board of Generals from 501 to 404". Historia Einzelschriften (en inglés) (Franz Steiner Verlag) 16. 
• Hansen, Mogens Herman (1975). Eisangelia: the Sovereignnty pf the people's court in Athens in the fourth Century BC and the Impeachment of Generals and Politicians (en inglés). Odense: Univ Pr of Southern Denmark. ISBN 978-8774921363. 
• Hansen, Mogens Herman (1987). The Athenian Democracy in the age of Demosthenes (en inglés). Oxford. 
• Hansen, Mogens Herman (1990). "The political powers of the People's Court in fourth-century Athens". En Murray, O.; Price, S. The Greek City from Homer to Aleander (en inglés). Oxford. 
• Hansen, Mogens Herman (1993). La démocratie athénienne à l'époque de Démosthene (en francés). París: Belles Letres. pp. 252–253. ISBN 978-2-84734-581-0. 
• Bury, John B. (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century. With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos. Oxford University Publishing. 
• Debra Hamel (1998), Athenian generals : Military authority in the classical period. Leiden.
• Oxford Classical Dictionary, 2nd edition, 1996: strategoi.
• John Roberts,Dictionary of the Classical World, 2005. Oxford.
• Wheeler, Everett L. (1991). "The General as hoplite". Hoplites. The Classical Greek Battle Experience (en inglés). Nueva York e Londres: Routledge. p. 134. ISBN 9780415041485. Consultado o 28 de marzo de 2012. 
• Hornblower, Simon (1983). El mundo griego, 479-323 AC. Barcelona: Editorial Crítica. pp. 154–156.  |data-acceso= require |url= (Axuda)