Aphia minuta

Lorcho transparente

Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Clase:	Actinopterygii
Subclase:	Neopterygii
Infraclase:	Teleostei
Superorde:	Acanthopterygii
Orde:	Perciformes
Familia:	Gobiidae
Xénero:	Aphia Risso, 1827
Especie:	A. minuta

Nome binomial

Aphia minuta
Risso, 1810

O lorcho transparente (Aphia minuta) é unha especie de peixe, a única do xénero Aphia, da familia dos Gobiidae da orde dos Perciformes.

Historia

Na Idade Media de Italia, en Xénova era un prato tradicional da súa cociña e chamaban a esta especie zanchette, e toda a costa mediterránea tiña naquela época intercambios comerciais con esta cidade mercantil.^[1]

Os antigos gregos e latinos chamábanlle apua, distinguían ben esta especie dos individuos novos de sardiña e bocareu.^[1] Pola súa transparencia e aspecto inmaturo dos adultos, tanto Aristóteles na antiga Grecia como Plinio o Vello na antiga Roma coincidían en que o lorcho transparente non se reproducía senón que nacían por xeración espontánea, como dicía Plinio "a partir da espuma de mar"

Anatomía

É un peixe de tamaño moi pequeno e de aspecto delicado, a lonxitude máxima descrita foi un macho que tiña 7,9 cm, pero alcanzan a madurez sexual con menos de 4 cm de lonxitude.^[2]^[3] Non adoitan vivir máis dun ano.^[4]

Ten de 4 a 6 espiñas na longa aleta dorsal xunto a máis de cen raios brandos, máis unha espiña na aleta anal. É moi característico que o seu pequeno corpo é case transparente, de tonalidade de cor máis ou menos avermellada, cunha fila de cromatóforos situados entre a base das aletas medianas e a cabeza.^[3]

Posúen dimorfismo sexual, de maneira que os machos teñen as aletas tanto dorsal como anal moito máis longas que as femias.^[5]

Hábitat e distribución

Vive en augas mariñas e salobres, nun ambiente peláxico-nerítico da plataforma costeira e en estuarios, onde é oceanódromo en bancos de moitos individuos, a profundidades comprendidas entre os 5 e os 80 metros.^[6]^[7] Prefire as augas subtropicais, nun rango de temperatura óptimo entre 13 e 16 °C.

Distribúese por todo o mar Mediterráneo, incluído o mar Negro e o mar de Azov, e polo nordeste do océano Atlántico desde Noruega até Marrocos.^[7]

Pasa o tempo cerca do fondo mariño, sobre a area, o barro ou a vexetación mergullada, onde se alimenta de zooplancto, especialmente de moluscos copépodos, larvas de cirrípedes e mícidos.^[3]

Reprodución

Reprodúcese no verán, cando migra a augas máis profundas para desovar no interior de cunchas de bivalvos baleiras.^[5] Unha vez postos uns ovos en forma de pera, os adultos morren inmediatamente despois.^[8]

Pesca

Tradicionalmente foi un peixe cunha grande importancia comercial, pois é considerado unha exquisitez e alcanza un prezo moi alto no mercado.^[9] Isto levouno á práctica extinción no sur de España onde o seu consumo era máis tradicional e onde está prohibida a súa pesca e comercialización desde o ano 1988. Segue existindo noutras partes de Europa.

Están facendo estudos para o seu cultivo en piscifactorías, para ser viable tecnicamente e pechar o ciclo reprodutivo en catividade.^[1]

Gastronomía

Hai varias especies de peixes miúdos que se usan en España como peixe frito. As tres especies máis importantes son:

Atherina boyeri
Gymnammodytes cicerelus
E, Aphia minuta, o lorcho transparente. Todos son moi populares na costa Mediterránea e Baleares.

Mentres que noutros peixes se desbota a cabeza e vísceras, este cómese todo. Debido á súa escaseza ou prohibición de consumo en moitas zonas, ofrécese a especie Salanx acuticeps de orixe asiática como substituto. Nas Illas Baleares consómese un peixe de tamaño parecido pero doutra especie, o Gymnammodytes cicerelus.

A forma máis tradicional de cociñalos na costa mediterránea española é enfariñándoos en fariña e fritiíndoos a poucos, moi pouco tempo, en aceite moi quente. Esta fritura parece ser a forma na que tradicionalmente se consumía este peixe na antiga Roma.

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Reina Hervás, J.A. e López Jaime, J.A., 2005. "El chanquete (Aphia minuta). Antecedentes, biología y cultivo experimental en Málaga". Aula del Mar de Málaga.
↑ Arruda, L.M., J.N. Azevedo e A.I. Neto, 1993. "Abundance, age-structure and growth, and reproduction of gobies (Pisces: Gobiidae) in the Ria de Aviero Lagoon (Portugal)". Estuar. Coastal Shelf Sci. 37:509-523.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Maugé, L.A., 1986. "Gobiidae." p.358-388. En J. Daget, J.-P. Gosse e D.F.E. Thys van den Audenaerde (eds.) "Check-list of the freshwater fishes of Africa (CLOFFA)". ISNB, Brussels; MRAC, Tervuren; e ORSTOM, París. Vol. 2.
↑ Whitehead, P.J.P., M.-L. Bauchot, J.-C. Hureau, J. Nielsen e E. Tortonese (eds.), 1986. "Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean". UNESCO, París. Vols. I-III:1473 p.
↑ ^5,0 ^5,1 Muus, B.J. e J.G. Nielsen, 1999. "Sea fish. Scandinavian Fishing Year Book", Hedehusene, Dinamarca. 340 p.
↑ Riede, K., 2004. "Global register of migratory species - from global to regional scales. Final Report of the R&D-Projekt 808 05 081". Federal Agency for Nature Conservation, Bonn, Alemania. 329 p.
↑ ^7,0 ^7,1 Iglesias, M. e B. Morales-Nin, 2001. "Life cycle of the pelagic goby Aphia minuta (Pisces: Gobiidae)". Sci. Mar. 65(3):183-192.
↑ Miller, P.J., 1986. "Gobiidae". p. 1019-1085. En P.J.P. Whitehead, M.-L. Bauchot, J.-C. Hureau, J. Nielsen e E. Tortonese (eds.) "Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean". Volume 3. UNESCO, París.
↑ Sumaila, U.R., A.D. Marsden, R. Watson e D. Pauly, 2007. "A global ex-vessel fish price database: construction and applications". J. Bioeconomics 9:39-51.

Bibliografía

Nelson, J.S. (1994). Fishes of the world (en inglés) (3ª ed.). Nova York: John Wiley & Sons, Inc. pp. 600.

Ligazóns externas

Froese, Rainer; Pauly, Daniel, eds. (abril de 2012). "Aphia minuta". FishBase (en inglés).

[Aulamar-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Reina Hervás, J.A. e López Jaime, J.A., 2005. "El chanquete (Aphia minuta). Antecedentes, biología y cultivo experimental en Málaga". Aula del Mar de Málaga.

[2] Arruda, L.M., J.N. Azevedo e A.I. Neto, 1993. "Abundance, age-structure and growth, and reproduction of gobies (Pisces: Gobiidae) in the Ria de Aviero Lagoon (Portugal)". Estuar. Coastal Shelf Sci. 37:509-523.

[FB-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Maugé, L.A., 1986. "Gobiidae." p.358-388. En J. Daget, J.-P. Gosse e D.F.E. Thys van den Audenaerde (eds.) "Check-list of the freshwater fishes of Africa (CLOFFA)". ISNB, Brussels; MRAC, Tervuren; e ORSTOM, París. Vol. 2.

[4] Whitehead, P.J.P., M.-L. Bauchot, J.-C. Hureau, J. Nielsen e E. Tortonese (eds.), 1986. "Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean". UNESCO, París. Vols. I-III:1473 p.

[Muus-5] 5,0 ^5,1 Muus, B.J. e J.G. Nielsen, 1999. "Sea fish. Scandinavian Fishing Year Book", Hedehusene, Dinamarca. 340 p.

[6] Riede, K., 2004. "Global register of migratory species - from global to regional scales. Final Report of the R&D-Projekt 808 05 081". Federal Agency for Nature Conservation, Bonn, Alemania. 329 p.

[Iglesias-7] 7,0 ^7,1 Iglesias, M. e B. Morales-Nin, 2001. "Life cycle of the pelagic goby Aphia minuta (Pisces: Gobiidae)". Sci. Mar. 65(3):183-192.

[8] Miller, P.J., 1986. "Gobiidae". p. 1019-1085. En P.J.P. Whitehead, M.-L. Bauchot, J.-C. Hureau, J. Nielsen e E. Tortonese (eds.) "Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean". Volume 3. UNESCO, París.

[9] Sumaila, U.R., A.D. Marsden, R. Watson e D. Pauly, 2007. "A global ex-vessel fish price database: construction and applications". J. Bioeconomics 9:39-51.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]