Ronquillo

O ronquillo, chión ou pión é un tubo sonoro que se pode atopar na gaita galega e que emite un son constante ou nota pedal. Serve para dar a dominante da escala en que está afinado o punteiro (Sol, para un punteiro en Do, por exemplo). Foi introducido na segunda metade do século XIX e é exclusivo das gaitas galegas.

O ronquillo consta de dúas partes: a prima e a copa. Pode levar un pallón (como o roncón), e nese caso emite un son constante á altura da tónica do punteiro; se se emprega unha palleta (como o punteiro), emitirá unha quinta sobre a tónica do punteiro. O furado interior ten forma cónica, aínda que ultimamente estanse a fabricar cilíndricos cun pallón pequeno.

É posíbel ver gaitas con ronco e ronquillo, sen ronqueta, pero esta peza non ten moi estendido o seu uso debido á dificultade de tirarlle rendemento a pesar das súas posibilidades harmónicas. De feito, hai artesáns que non a fabrican.

O ronquillo desempeñou tradicionalmente a función de pedal continuo sobre a dominante da escala do punteiro, pero hoxe en día téndese a desfigurar e faise soar na mesma nota da tónica do punteiro, pero unha oitava máis aguda.