Tiarnas Angla-Normannach

Comhfhreagraíonn an Tiarnas Angla-Normannach ("Baronnage" i bhFraincis) go príomha d'uaisle Dhiúcacht na Normainne a fuair talamh i Sasana ó aimsir Liam Concar tar éis Chath Hastings i mí Dheireadh Fómhair 1066. Cosúil leis na Várangaigh i Rúis na Chív sa naoú go dtí an t-aonú haois déag, is uaisle de bhunadh eachtrach iad le taobh an daonra dhúchasaigh gur tromlach den chuid is mó iad na hAngla-Shacsanaigh agus na Danair go háirithe maidir le Sasana.

Go príomha, tionóntaí ceannasacha phrionsacht na Normannach iad, agus go minic Normannaigh Dhiúcacht Rolló (Na Rollónaigh), ach freisin uaisle ó ghallóglaigh eachtrannacha. Déanta na fírinne, i dteannta na Normannach, ghlac go leor gallóglach a tháinig ó réigiúin agus fiú ó thíortha éagsúla páirt i gconcas na Normannach ar Shasana: Briotánaigh, Pléimeannaigh, Piocardaigh, Ainsivínigh, Mainigh, Poitouigh, agus Burgúnaigh, agus amhais eile chomh fada i gcéin leis an Ghearmán agus Normannaigh as deisceart na hIodáile, a mheal saint, a bhí ag lorg creachadóireachta agus, agus fiú, fanacht ar feadh tréimhse éiginntech i dtír a bhí curtha faoi chois.

Tugann an Liber de Wintonia sa bhliain 1086 (Leabhar an Bhreithiúnais Dheireanaigh) an deis dúinn na críocha gafa nó faoi smacht na n-uaisle nua seo a aimsiú go beacht i Sasana, a thóg daingne, doinsiúin agus caisleáin go tapa (tógálacha nach raibh ann i measc na nAngla-Shacsanach go dtí seo) chun a sábháilteacht a ráthú agus thar aon rud eile chun a n-údarás a thaispeáint i leith an an daonra dhúchasaigh. Ach, mar sin féin, ba ghnách go raibh claonadh ag an aicme rialaithe nua seo a bheith níos ceannairceach agus níos neamhspleáiche i leith na cumhachta ríoga.