Olltoghchán na hÉireann, 1923

Reáchtáladh Olltoghchán na hÉireann, 1923 ar an 27 Lúnasa 1923. Tús nua do Shaorstát Éireann a bhí ann i dToghchán 1923 tar éis na deich mbliana suaite roimhe sin. Léirígh formhór na ndaoine a dtacaíocht don Chonradh trí vóta a chaitheamh ar son Chumann na nGaedheal.^[1]

Olltoghchán na hÉireann, 1923
Am	27 Lúnasa 1923
Cineál	olltoghchán in Éirinn
Oifig le buachan	Teachta Dála
Líon daoine a vótáil
1,786,318 1,094,002 61.24 / 100(61%) 1,053,955       ?     40,047
Toradh vótála
Liam Tomás Mac Cosgair  — Cumann na nGaedheal 410,695 / 1,053,955(39%) Electoral vote (en) 63 Éamon de Valera  — Sinn Féin 288,794 / 1,053,955(27%) Electoral vote (en) 44 Denis Gorey  — Páirtí na bhFeirmeoirí 127,184 / 1,053,955(12%) Electoral vote (en) 15 Thomas Johnson  — Páirtí an Lucht Oibre 111,939 / 1,053,955(11%) Electoral vote (en) 14
← 1922  1927  →

Bhuaigh Cumann na nGaedheal (nó "na nGael" de réir litriú inniu) an chéad olltoghchán i Saorstát Éireann.

Ghnóthaigh Liam T Mac Cosgair 63 shuíochán vs Éamon de Valéra (Sinn Féin) 44.

Ba é an tOllamh Eoin Mac Néill an chéad Aire Oideachais sa Saorstát. Bhí Caoimhín Ó hUigínn ina Aire Dlí agus Cirt agus ina Leas-Uachtarán agus tá Patrick Hogan ina Aire Tailte agus Talmhaíochta; Ceaptar Hugh Kennedy, mar chéad Phríomh-Bhreitheamh ar an Saorstát; ba é a bhí mar chéad Ard-Aighne ar an Saorstát chomh maith.

Dhiúltaigh na 44 'Poblachtach' glacadh leis an Saorstát agus dhiúltaigh siad freisin suí sa Dáil. Ós rud é gurbh iad Cumann na nGael an páirtí ba mhó, bhunaigh siad rialtas agus dearbhaíodh a gceannaire, Liam Tomás Mac Cosgair, mar Uachtarán ar Dháil Éireann.