Focleolaíocht

Is éard is fileolaíocht (freisin: focleolaíocht) ann ná staidéar a dhéanamh ar litríocht agus disciplíní a bhaineann le litríocht nó le teanga mar a úsáidtear sa litríocht. Is é an crosbhealach idir léirmheastóireacht ar théacs, léirmheastóireacht liteartha, stair, agus teangeolaíocht.^[1] Níos coitianta, sainmhínítear fileolaíocht mar staidéar ar théacsanna liteartha chomh maith le taifid bhéil agus scríofa, an deimhniú ar a gcuid barántachta agus a bhfoirm bhunaidh, agus dearbhú a gciall.

San úsáid níos sine, go háirithe i gcás na Breataine, bhí ciall níos ginearálta i gceist, a chlúdaigh teangeolaíocht chomparáideach agus stairiúil.^[2][3]

Bíonn fileolaíocht chlasaiceach ag cíoradh na dteangacha clasaiceacha. Shíolraigh fileolaíocht chlasaiceach ó Leabharlann Phéargamas agus Leabharlann Chathair Alastair , timpeall an ceathrú haois RC, agus lean na Gréagaigh agus na Rómhánaigh ar aghaidh léi ar fud na n-impireachtaí de chuid na Róimhe / na Biosáinte. Bhí sí caomhnaithe agus curtha chun cinn le linn Ré Órga Ioslam, agus ar deireadh thiar atosaithe ag na scoláirí de chuid an Renaissance san Eoraip, áit a raibh sí ceangailte go luath ag fileolaíocht na hEorpa; (Gearmánach, Ceilteach), Eoráiseach (Slavacha, srl.), agus teangachana na hÁise (an Araibise, an Pheirsis, an Sanscrait, an Sínis, srl.) Baineann staidéir Ind-Eorpaise leis an fhileolaíocht chomparáideach ar na teangacha Ind-Eorpacha go léir.

Tá fileolaíocht, len a fócas ar fhorbairt stairiúil (anailís dhiacronach), cutha i gcodarsnacht le teangeolaíocht mar gheall ar áitiú Fherdinand de Saussure ar thábhacht na hanailíse sioncronaí. Lean an chodarsnacht ar aghaidh le teacht chun cinn an struchtúrachais agus theangeolaíocht Chomsky in éineacht lena bhéim ar chomhréir.