Raadioaktiwiteet
 Tekst üüb Öömrang
|
Raadioaktiwiteet (faan lat. radius, ‚strual‘) as det eegenskap faan ünstabiil atoomen, dat jö ütjenööderfaal kön. Diarbi treed atomaar strualen ütj. Det haa uun a juaren 1896 bit 1898 Marie Curie an Antoine Henri Becquerel ütjfünjen. Sok ünstabiil atoomen het raadionukliiden.
Strualen
BewerkeBi det ütjenööderfaalen kön α-, β- of γ-strualen ütjtreed.
- α-strualen san protoonen an flä ei widj. Jo kem ei ans troch en stak papiir.
- β-strualen san elektroonen an sodenang aal wat fiiner. Jok kön bluas mä en stak blik of glääs aphäälen wurd.
- γ-strualen san energii-strualen, an det best mögelkhaid, jo aptuhualen, as en plaad faan luad.
Det strualin woort uun Becquerel meeden.
Ööder miaten, diar diarmä tuuphinge, san
Sünjhaid
BewerkeAtoomstrualen san för a minsk gefeerelk. Man likes jaft at uk natüürelk strualen uun a loft, huar wi mä lewe skel. Uun a medesiin wurd strualen sogoor iinsaat, am t.b. krääft-selen staltuleien.
Wichtag bööd tu artiikler auer't sünjhaid