Yang pasabidea

Yang pasabidea
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Txinako Herri Errepublika
Txinako probintzia	Gansu
Prefektura mailako hiri	Jiuquan
Oasi	Dunhuang
Koordenatuak	39°55′38″N 94°03′33″E / 39.92725°N 94.05904°E
Historia eta erabilera
Irekiera	K.a. 120

Yang pasabidea edo Yangguan (txinera tradizionalez: 陽關; txinera sinplifikatuz: 阳关; pinyinez: yángguān; euskaraz: «Eguzkiaren Atea») Txinako Harresi Handiaren mendebaldeko muturrean kokaturik zegoen pasabide bat zen, Dunhuang hiritik 43 kilometro hego-mendebaldera. Nanhu izeneko herrixkan dago.

Etimologia

Yumenguan eta Yangguan ateak ziren eremu honetako pasabide bakarrak. Guan izena "pasabide" edo "ate" bezala itzultzen den arren, "aduana" esan nahi zuen. Yangguan pasabidearen esanahia "hegoaldeko aduana" da, izan ere Yang hitzak eguzkitsua (edo hegoaldea) esan nahi du, eta hegoalderen dagoen atea da bera^[1].

Beste atea Yumenguan da. Yu (jade) eta men (atea) direnez, Yumenguan "Jade atearen aduana" izango zen. Jade karabana guziak bertatik pasatzen zirelako ezarri zioten izen hori^[2].

Historia

Erdialdeko Asia eta Han inperioa basamortuan barna ibilbide estu batek lotzen zituen, Hexi korridorea izena zuenak^[3].

Jatorrizko ate biak Han Wudi enperadoreak eraiki zituen K.a. 121 urtean^[4]. Ate bien artean 68 kilometroko distantzia dago eta antzina Txinako Harresi Handiak lotzen zituen biak^[2]. Bost kilometro bakoitzeko dorre bat aurkitzen zen. Tang dinastiaren garaian Zetaren Bidea pasatzen zen bertatik eta ate garrantzitsua izan zen Yangguan^[5]. 900. urtearen inguruan bertan behera gelditu zen^[6] Yangguan Atea eta ordutik basamortuko haizearen eta harearen higadura jasan du, hala atean nola harresiak.

Egitura

Gaur egun Dundun mendi gaineko dorrearen hondarrak baino ez dira gelditzen. 5 metrotako altuera dauka eta 8 metrotako zabalera^[5]. Atea bera desgerturik dago eta eremu guztian beste egiturarik ez dago. Dorre honetatik iparralderantz etorbide bat abiatzen da eta 796 metrotara Yangguan museoa aurkitzen da^[2].

Kultura

Txinatik ateratzen ziren bidaiarientzak azkenengo atea zen eta olerki tradizional ugaritan agertzen da Yangguanen erreferentzia^[6].

Dorretik 1.371 metro hegoaldera Curio Sand harana aurkitzen da. Kondairak dioenaren arabera bertan printzesaren dotea zekarren karabana bat dago lurperaturik eta altxor bilatzaile ugari joan izan dira bertara^[2].

Iruditegia

Museoa.
Etorbidea.

Erreferentziak

↑ «Yangguan Great Wall, Dunhuang, Gansu» www.travelchinaguide.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-10).
↑ ^a ^b ^c ^d Hill, John E. (2015). Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. Volume I (Revised ed.). CreateSpace.
↑ «Jade Gate Pass Great Wall Fort — Yumenguan, Dunhuang» China Highlights (Noiz kontsultatua: 2019-10-01).
↑ «Dunhuang Yumen Pass, Jade gate pass, Gansu» www.silkroadtourcn.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-01).
↑ ^a ^b «Yangguan Pass - Great Wall of China» China Highlights (Noiz kontsultatua: 2019-10-10).
↑ ^a ^b «Yangguan Sandie» www.silkqin.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-10).

Kanpo estekak

Datuak: Q909541
Multimedia: Yangguan / Q909541

[1] «Yangguan Great Wall, Dunhuang, Gansu» www.travelchinaguide.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-10).

[:0-2] Hill, John E. (2015). Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. Volume I (Revised ed.). CreateSpace.

[:1-3] «Jade Gate Pass Great Wall Fort — Yumenguan, Dunhuang» China Highlights (Noiz kontsultatua: 2019-10-01).

[:2-4] «Dunhuang Yumen Pass, Jade gate pass, Gansu» www.silkroadtourcn.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-01).

[:3-5] «Yangguan Pass - Great Wall of China» China Highlights (Noiz kontsultatua: 2019-10-10).

[:4-6] «Yangguan Sandie» www.silkqin.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-10).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]