María Villalón

María Ronda izeneko hirian jaio zen, Malagako probintzian. Hiru urte zituenetik kantatu du, grabazio erdi profesionalak eginda eta lehiaketetara aurkeztu da, hala nola Canal Sur kateko Bienvenidos edo Operación Triunfo (lehen 90 postuen artean sailkatua), biak 2006an. Filologia Hispanikoan lizentziatu zen Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean. Txikitan Miguel de Cervantes ikastetxean ikasi zuen jaioterrian. Mariak kantatu ez ezik, musika-tresna bat ere jotzen du, biolontxeloa. Biolontxeloa 17 urte bete arte ikasi zuen kontserbatorioan.^[1] Bigarren Hezkuntzako eta Batxilergoko ikasketak Martín Rivero Bigarren Hezkuntzako Institutuan egin zituen, Rondan bertan.

Hamalau urterekin bere lehen diskoa kaleratu zuen, Entre sueños, eta hamasei urterekin bigarrena, Rompe. Bi diskoak Mariak berak saldu zituen etxe, taberna eta dendetan, inbertitutako dirua berreskuratzeko. Fanen ekarpen-mekanismo bat izan zuen disko bat ere finantzatu zuen.^[2][3]

La Noticias Imparcial webgunearekin kolaboratu zuen, non teknologia berriei buruzko artikuluak idazten zituen.

María ospetsu egin zen 2007an Cuatro telebista-katearen Factor X (reality-show musikala) lehiaketan parte hartu eta irabazi ostean. Saio horrek Espainian izan zuen lehen irabazlea izan zen, eta 2018an ekin zitzaion berriro, eta Pol Granch abeslari gaztea izan zen edizio horretako irabazlea.^[1]

Sevillako kastinetara aurkeztu zen, Dulce Pontes-en «Canção do mar» abestiaren zati bat abestuz, eta Pasión Vegaren «Nana para un rey» abestuz. Hala, Jorge Flo, Eva Perales eta Miki Puig-en aho bateko botoa lortu zuen. Kastinen azken txandaren ostean, Flo taldeko kide bihurtu zen, aita ponteko izan zen, neskaren talentuaz jabetu zen lehen unetik, hainbesteraino, ezen, lehiaketa irabazten ez bazuen, berak egingo ziola diskoa esan zion.^[4]

Azken galan, Angy Fernándezen aurrean lehiaketako irabazlea izan zen, berriz ere «Canção do mar» eta «María se bebe las calles» (Pasión Vega) interpretatuz. Emanaldi horrek epaimahaiaren gorespen itzela jaso zuen. Une hartan 18 urte zituen.

Te espero aquí lehen albuma izan zen, benetako eremu profesional batean. Aurretik Andaluziako konpainia txikiekin bi disko grabatu bazituen ere, inoiz ez ziren argitaratu estatu mailan edo, besterik gabe, inoiz ez zuten argirik ikusi, beraz, bakarkako lehen diskoa izan zen. Diskoa Sony BMG konpainiak argitaratu zuen Espainian, 2007ko azaroaren 13an. Albumeko lehen bakuna «Agüita de abril» izan zen.

Los tejados donde fuimos más que amigos 2009ko irailaren 15ean jarri zen salgai. Bigarren lan horrekin, María urrundu egin zen Te espero aquí albumaren estilotik, non Espainiako kantaren klasikoak bertsionatzen baitzituen, pop-aren hurbileko soinuetara hurbiltzeko, lehen lan sinplean («La lluvia») abestian ondo frogatuta dagoen bezala. Abesti horri esker, Mariak lehen aldiz Los 40 Principales saioko zerrendan sartzea lortu zuen eta 2010eko otsailean Espainian gehien saldu ziren 50 abestien artean kokatzea lortu zuen. Lehen astean 89. postuan sartzea lortu zuen, Espainian gehien saldu ziren ehun albumen zerrendan. Bigarren bakuna, «Cosas que no sé de ti», 2010eko apirilean estreinatu zen. Azken hori, Luciano Ligabue eta Elisa Toffoliren «Gli ostacoli del cuore» abestiaren gaztelaniazko bertsioa da, albumean sartu gabea eta bakun gisa plazaratzeko bereziki grabatua. 2010ean, abeslariak «Quiero que estés aquí» ere kaleratu zuen, Canal Sur Televisión emititutako Arrayán serieko soinu-bandako kanta.

2011ko abuztuaren 23an, Sony BMG diskoetxearekin zuen kontratua amaitu egingo zela iragarri zuen. Ondoren Sony BMG diskoetxearekin egon zen.

Mariak EP berri hau aurrera ateratzea lortu du uztailean egindako mikromezenasgo proiektuari esker, eta guztira 15.000 euro bildu zituen.

2012ko azaroaren 19an, bere disko berria argitaratu zuen. Hau sei abestiz osatutako EP bat izan zen. Honako izenburu hauek zituzten abestiek: «Una triste más», «Tu coche azul eléctrica», «La ciudad de las bici», «Dieta para dos», «Canto de odio» eta «5 cm». Gainera, proiektu horretan 35 € edo gehiagorekin parte hartu zutenentzat, beste titulu batzuk ere sartu ziren; besteak beste, «Kansas city» edo «Dormida».

EP horretako lehen bakuna «La ciudad de las bicicletas» da; musika melodiatsu baten bidez, iraganean oso zoriontsuak izan garen leku horretara eramaten saiatzen da. Abesti berri guztiak ezezagunak dira, eta Mariak berak eta musikako profesionalek konposatu zituzten.

Bigarren bakun gisa, artistak "Todo arde" abestiaren bertsio baten aldeko apustua egitea erabaki zuen (Kanarietako La vieja morla taldearena). Bakuna 2013ko ekainaren 21ean estreinatu zen, eta bideoklipa 2013ko uztailaren 3an.

Roberto Mantovani musika-sustatzailearen adiskidetasunari esker, Lorenzo Piani italiarrarekin batera «Mudar» abestu zuen, eta Shalpy artistaren urtebetetze-festan parte hartu zuen- Erromako "Piper Club" historikoan -, artistarekin batera «Come to me» eta «Pregherei» abestuz. Azken abesti horretatik, 2018ko uztailean, grabazio bat eta bideoklip bat egin zituen.

María Villalónen proiekturik pertsonalena izan da. Kantariak bere lehenengo gazte eleberria argitaratu zuen, bere lan diskografiko berriarekin. Lan horrek testuaren soinu-banda gisa funtzionatu zuen, biak El insólito viaje de una gota de lluvia izenburupean.^[5][6]

Etapa horretan, Todo arde kanta El fuego en el que ardo filmeko booktrilerrean agertu zen, Mike Lightwood autore espainiarraren nobela ezagunean. Haren titulua abestiaren bertso batetik abiatzen da. Gainera, kantariak esaldi batekin lagundu zion liburuari atzeko azalean, eta Madrilen ere aurkeztu zuen eleberria egilearekin batera, eta zuzenean kantatu zuen abestia.

2018ko uztailean, María Villalónek Tu cara me suena saioaren zazpigarren edizioan parte hartuko zuela iragarri zen, eta telebistara itzuli zen zenbait urtez kanpoan egon ostean. Ostiralean, 2019ko otsailaren 8an, lehiaketan lau hilabete baino gehixeago igaro ostean, Maria izan zen irabazlea, botoen % 35 lortu baitzuen.^[7]

Azken galan iragarri zuen hurrengo hilabeteetan saioko Manu Sanchez lankidearekin eta bere 16 escalones izeneko ekoiztetxearekin Desde Ayamonte hasta Fado ikuskizuna egingo zuela Espainian zehar.^[8] Gero, Luis Miguel por tí izeneko kantu berria grabatu zuen.

2019ko azken hilabeteetan, Manu Sánchezekin lankidetzan aritu zen La cámara de los balones saioan, eta, 2020ko otsailean eta martxoan, Patricia Guerreroren ordez, Zafarrancho Vilima saioko zenbait emisio egin zituen, biak Sevillako SER irratian. Gero Manurekin batera, talentuzko Tierra de talento izeneko Sur kateko talent-showa aurkeztu zuen, eta artistak backstagean jasotzeaz arduratu zen. 2024ko urtarrilaren 6an hasi zen zortzigarren denboraldia.

2021eko maiatzean, Manu Jurado gitarra-jolearekin batera, Federico García Lorcaren poemetan oinarritutako hiru abesti grabatu zituen, Granadako poetaren jaiotza-eguna ospatzeko, 1898ko ekainaren 5a. YouTube bideo-kanalean ikus litezke, Lorca por ti izenburupean.

2022ko apirilaren 1ean, 33. urtebetetzearekin batera, Mariak abesti berriak argitaratu zituen Tratado de Paz izeneko EP batean. Manu Jurado gitarra-jolearekin batera grabatutako 4 abesti bildu zituen.

 

• 2003: Entre sueños
• 2005: Rompe

• 2007: Te espero aquí
• 2009: Los tejados donde fuimos más que amigos
• 2012: Historias de una cantonta
• 2015: El insólito viaje de una gota de lluvia

• 2022: Tratado de Paz

• «Agüita de abril» (2007)
• «La lluvia» (2009)
• «Cosas que no sé de ti» (2010)
• «Quiero que estés aquí», andaluziar Arrayán serieko sintonia (2010)
• «Sin hablar» (2011, maketa)
• «La ciudad de las bicicletas» (2012).
• «Todo arde» (2013)
• «Dieta para dos» (2014).
• «Descalza» (2014) - Soinu-banda zuen lehen nobelaren aurrerapena El insólito viaje de una gota de lluvia (2015)
• «Ni tú ni yo» (2015)
• «Mágico y absurdo» (2016)
• «Dirige al viento» (2016), Eurovisión 2017rako proposamena.
• «La batalla» (2018)
• «La silueta de un adiós» (2022) - Tratado de Paz EPrako aurrerapena
• «Despierta, corazón» (2022), Ainoa Buitragorekin
• «Romance de la luna, luna» (2023), Tatiana Delalvzekin

• «Hoy he escrito una canción», Iguana Tango taldearekin; En vivo... y coleando albuma (2008)
• «Entre tinieblas»,Tako taldearekin; CD+DVD Takorce (2009)
• «Esa es la vida», Juan Peñarekin; Esa es la vida albuma (2009)
• «Nana para un rey», Supernanas proiektuko lankidetza(2009)
• «Tú», Cruzekin (bakuna); Ciencias naturales albuma (2010)
• «Todo arde», La vieja morla taldearekin (bakuna); Once días (2010)
• «Bajo la luna», Jhades, el Ángel (bakuna); El ciclo Alfa albuma(2011)
• «Odisea», De Loop-ekin; Lejos: Edición Especial albuma (2011)
• «La calle de los barros», Versilia bandarekin; Mecánica celeste bandarekin(2012)
• «Perdóname por olvidarte», Iván Gardesarekin; Todo por ti albuma(2012)
• «Hasta las doce», Despistaos-ekin; CD+DVD Los días contados (2012)
• «No dudaría» eta «Supertecnomegamix», Artistas del gremio-rekin; Artistas del gremio & The musicolocos dream team albuma (2012)
• «Tarde de invierno», Supernadie-rekin; El mundo está loco albuma (2012)
• «En mi diario», Betty y la cuarta pared-ekin; Descalza albuma (2012)
• «A 1 cm», Kike Ruízekin; En solitario albuma (2012)
• «Quisiera», Alejandro Gómezekin; Andalucía Flamenco Chill, 1 liburukia (2012)
• «Maldita sea», El rincón de los sueños-ekin (2013)
• «Con locura», Kejíorekin (2013)
• «Por las calles de Madrid», Dani Ramírezekin; El lugar donde nacen los sueños albuma (2013)
• «Quédate conmigo», ADNrekin (lehen, Aurora del Norte); Nada que perder albuma (2013)
• «Volverás», Ismael Moyarekin; Susurros albuma (2013)
• «Mudar», Lorenzo Pianirekin; 10Ten albuma (2013)
• «Ella», Julieta21-rekin; Equilibrio albuma (2013)
• «La pluvo», esperantoz egindako "La lluvia" abestiaren bertsioa (Svena Dun-en itzulpena), 73. Esperantoko Espainiako Biltzarra et 18. andaluziarra (2014)
• «La de la mala suerte», Jaime Sanchorekin, Jesse & Joy ren bertsioa (2016)
• «Estar a tu lado», Vidas Paralelas-ekin (2017)
• «Sin ti», Fran Triguerorekin (2017)
• «Vivir la vida junto a ti», Fabio Grecarekin (2017)
• «Rezaría (Pregherei)», Shalpyrekin (2018)
• «Siempre tú mi nuevo amor», Juan Carlos Matarekin (2018)
• «Kintsukuroi», Curro Ayllónekin; Kintsukuroi albuma (2020)
• «Tiempo», Carlos Buesorekin; Ulises albuma(2020)
• «Lela», Enrique Ramilekin (2021)
• «No te enfades conmigo», Toba Gutiérrezekin; La calle de mi pensamiento albuma(2021)
• «El tiempo se nos va»,Juan Tabúrekin (2022)
• «Sargento de hierro», Enrique Ramilekin (2023)

• Happy Fm-ko Interactiva saioko laguntzailea (2012)
• Happy Fm-ko Gente Happy saioko kolaboratzailea (2013)
• Europa FMko Ponte a Prueba - "Legenda edo errealitatea" ataleko laguntzailea (2013-14)
• SER irratiko Radio Sevillako La Cámara de los Balones saioaren laguntzailea (2019)
• SER irratiko Radio Sevillako Zafarrancho Vilima saioaren kolaboratzailea (2020)

• Peor Imposible (2011). Cortometraje
• Heroína (2012). Cortometraje

• 2015 - El insólito viaje de una gota de lluvia
• 2016 - Dando la lata... ¡de atún!

• Cadena Dial «Artista onenak» saria, 2007.^[9]
• Hileko artista Onda Expansion Radio-n, 2009ko urrian.
• 2009ko Malaga Gaztea saria, arte-modalitatean.

• Webgune ofiziala.
• Twitter ofiziala.
• Facebook ofiziala.
• María Villalonen bloga.