Vladimír Holan

Vladimír Holan
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Praga, 1905eko irailaren 16a
Herrialdea	Txekoslovakia
Heriotza	Praga, 1980ko martxoaren 31 (74 urte)
Hobiratze lekua	Olšanyko hilerria
Hezkuntza
Hizkuntzak	txekiera; frantsesa; alemana; poloniera; gaztelania; persiera; txinera
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea, itzultzailea eta editore-laguntzailea
Jasotako sariak	ikusi Národní umělec (1968) ; Order of Tomáš Garrigue Masaryk, 3rd class (1991) ;
Kidetza	Txekoslovakiako Alderdi Komunista

Vladímir Holan (Praga, 1905eko irailaren 16a - 1980ko martxoaren 31) poeta eta narratzaile txekiarra izan zen.

Bizitza

1911n Podolira joan zen oinarrizko ikasketak egitera. 1919an ostera ere Pragan da, eskolaratzearekin jarraitzeko. Holanen lehen lana 1926koa da: Blouznivý vějíř. 1929an Italiara joan zen eta hurrengo urtean Triumf smrti eman zuen argitara, Mallarme idazle sinbolista frantsesaren estilotik gertuko lana. 1932an hitz lauzko lehen lana sortu zuen: Kolury; urte berean ezkondu eta Život (Bizitza) aldizkarian hasi zen lanean erredaktore. Prosa idazten jarraitu zuen eta 1937 inguruan Parisen da, garaikide zituen hainbat pentsalari eta intelektual txekiarren ondoan: Josef Šíma, Bedřich Vaníček eta Antonín Kyval.

Hitleren mehatxua hor nonbait, 1938an Září 1938(1938ko iraila) lana dator, gizartetik hurbil den poesia engaitua. Espainiako poesiak erakarria eta Václav Černý hispanistaren laguntza tartean Gongoraren hainbat lan itzultzen jardun zuen. Hurrengo urteetan eten barik jarraitu zuen idazten. Nazien okupazioaren lekuko da giro horren isla jasotzen duen eta osatu zuen egunerokoa, eta 1947an, sobietarrek behin liberatuta, Tobě eta Rudoarmějci eman zituen argitara. Gerra amaituta Pragako auzo batera jo zuen eta han emango ditu hil bitarteko urteak. Holanen lana ez ei zetorren bat estatuaren ildoarekin eta bazter geratu zen. Ordutik aurrera baina bere lan onenak sortzeari ekin zion.

Holanen poesia sinboloek osatua da, eta gaua osagai garrantziatsua da haren irudikapenetan, mamu eta misterioek ezaugarritua. Ahal eta ezinaren arteko mugak, esna eta lo egotearenak, arrazoimen eta imajinazioarenak... muga horiek guztiak lanbroak dira oso Holanen poesian.

Joseba Sarrionandiak Holanen bost poema itzuli zituen euskarara, eta Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan (Pamiela, 1985) eman argitara.

Lanak

Blouznivý vějíř – 1926
Triumf smrti – 1930
Vanutí – 1932
Oblouk – 1934
Kameni, přicházíš… – 1937
Triumf smrti - 1930, 1936, 1948
Září' – 1938, aussi appelé Září 1938
Havraním brkem – 1938, 1946
Noc z Iliady
Španělským dělníkům
Sen – 1939,
Odpověď Francii
Záhřmotí – 1940
První testament – 1940
Zpěv tříkrálový
Návrat Máchův
Lemuria
Chór
Cestou - (1962)
Prostě (1954)
Tři – (1957)
Dík Sovětskému svazu – 1945
Panychida – 1945
Tobě – 1947
Rudoarmějci – 1947
Dokument – 1949
Mozartiana 1963
Strach
Noc s Hamletem – 1964, écrit entre 1949–1956
Noc s Ofélií 1970
Bez názvu 1962
Příběhy 1963
Bolest – vydáno 1965, hommage aux amis défunts (Josef Čapek, Josef Hora, František Halas)
Na sotnách 1967
Asklépiovi kohouta 1970
Předposlední 1982 -
Sbohem? 1982