Logela

Logela, etxe batean, lo egiteko prestatuta dagoen gela da^[1]. Hala ere, beste ekintza batzuk ere egin daitezke bertan (irakurri, telebista ikusi, jantzi, eta abar)

Kultura batzuetan, non eguneko ekintza nagusiak egiten dituzten lekuak gauez logela bilakatzen dira; beste batzuetan, berriz, berariazko logelak dituzte, etxeko leku nagusietako bat izan ohi direnak.

Etxe viktoriar handienetan, ohikoa zen logelatik etxeko damarentzako apain-mahaia eta zaldunarentzako jantzigela eskura izatea.^[2] Teilatupeko logelak etxe batzuetan daude; kanpoko airetik sabaitik bakarrik bereizita daudenez, neguan hotzak izaten dira eta udan bero gehiegi egin dezakete. Sabai inklinatuari eusten dioten habeen maldak ere eragozpenak sortzen ditu. Zerbitzariak bizi ziren etxeetan, askotan logelak erabiltzen zituzten atikoan.

XIV. mendean, klase apalak belarrez eta erratz-lastoz betetako koltxoien gainean egiten zuen lo. XVI. mendean, lumaz betetako koltxoiak ospea irabazten hasi ziren aukera zutenen artean. Pertsona arruntari ondo etorriko litzaioke zazpi urtez ezkonduta egon ondoren koltxoi bat erosi ahal izango balu.^[3] XVIII. mendean, kotoia eta artilea ohikoagoak izaten hasi ziren. Helize-formako malgukizko lehen koltxoia ez zen 1871ra arte asmatu.^[3] Koltxoi arruntena eta erosoena barne-malgukien koltxoia da, baina material alternatibo ugari dago eskuragarri, hala nola aparra, latexa, artilea eta baita zeta ere. Irmotasun-aukeren aniztasuna koltxoi leun samar batetik hasi eta nahiko irmo bateraino doa. Logela batek literak izan ditzake bi pertsona edo gehiago gela berean badaude. Ohe azpian edo gau-mahaitxo batean gordetako pixontzi bat ohikoa zen iturgintzaren aurreko garaian, eta etxebizitzetako etxe-bainu modernoak.

• Logelak kanpoko gela bat izan behar du, egunero aireztatu ahal izateko.
• Logela bat kanpoko argitik isolatzeko sistemarik onena pertsianaz hornitzea da. Hala ere, kultura askotan sistematikoki alde batera uzten dira.
• Isolamendu akustiko ona ere komenigarria da lo ona egiteko.
• Oheen kokapenak ohe gisa erabiltzen den espazioa indartzen lagun dezake. Horretarako, hainbat sistema erabil daitezke, hala nola kamaroteak, katreak edo ohe tolesgarriak, oso gela txikietan edo espazioa aurreztu behar denean.
• Kolore argiek espazioa eta argitasuna zabaltzen laguntzen dute. Lasaitasun eta atseden sentsazioak sortzen ere laguntzen dute.

Banakako logela. Plaza bakarreko ohe bakarra dagoen espazioak dira. Dekorazioa pertsonaren araberakoa izango da. Baina, beti da gomendagarria mahaitxoa, lanerako aulkia duen mahaia eta irakurtzeko besaulkia. Hobe da armairua barruan egotea. Ohe tolesgarriak edo lerro zuzenagoko beste batzuk onartzen ditu.

Birentzako logela. Kontuan izan behar da ohea birentzakoa dela eta leku handiagoa hartzen duela. Komenigarria da bi gau-mahai izatea. Diseinu modernoko oheburukoak eta mahaitxoak klasikoak baino praktikoagoak dira. Oheburukoaren ordez, objektuak jartzeko apal bat da beste aukera bat. Koadro batzuk hormetan zintzilikatuz gero, aire pertsonalagoa emango zaio gelari. Jantzigela jartzeko lekurik izanez gero, bainugelatik gertuen dagoen lekua da hura kokatzeko lekurik egokiena. Interesgarria da liburuetarako apalategien plangintza egitea, edo irakurri eta lan egiteko txoko bat.

Logela bikoitza. Bi ohe ditu: ez dute beti senar-emazteek erabiltzen, bi neba-arrebek partekatu dezakete edo gonbidatuentzat balio dezake. Senar-emazteen logelaren irizpideak logela honetan ere aplika daitezke. Hobe bi mahaitxo izatea erdiko bat baino. Oheen zabalera zabala izatea gomendatzen da. Literak, goialdeko oheak edo habia-oheak aukera ezin hobeak dira, leku gutxiago hartzen dutelako eta gabekoek baino funtzio gehiago betetzen dituztelako.

Haurrentzako logela. Haurrek jolasteko lekua behar dute, eta, gainera, jostailuak gordetzeko. Neurrira egindako altzari-multzoak edo espazioa aprobetxatzen duten moduluak gomendatzen dira. Haurtxoa denean, ohearen ordez sehaska jartzen da. Gazteentzako logelek baino kolore eta oihal gehiagoko dekorazioa onartzen dute.

Estudioko logela. Funtzio bikoitza betetzen duenez, bere ezaugarria aurrekoetatik desberdina da. Lan egiteko erosoa izan behar du, eta, beraz, beharrezkoa bada, lotarako soilik pentsatuta daudenen erosotasunetako batzuk sakrifikatzen dira. Ohea elementu bihurtzen da, zati nagusia lanerako txokoa baita. Gela altuetan espazioa bi gunetan bana daiteke, oherako goitegia osatuko duen egurrezko oholtzarekin eta beheko zatia ikasteko gorde, edo alderantziz. Merkatuan badira halako logelen beharretarako moduluak.

Logela kolektiboa. Talde handiek lo egiteko ohatzeez hornituak, sarri literak. Aterpetxe, hostal edo kasernak modukoetan ohikoak. Solairu bakarreko eraikin handi arina denean, barrakoia esaten zaie, soldadu taldeak, eraikuntzako langileak eta kidekoak hartzeko erabiltzen dena.

Hoteleko gela, hotel batean dagoena, bezeroa iristean erabiltzeko prest dagoena. Bisitariaren eskura jartzen da, gauez ezartzen den tarifa baten bidez. Komuna izatea derrigorrezko izan ohi da hiru izarreko eta gehiagoko hoteletan. Luxuzkoa denean, bereziki luzapenekin edo gela gehigarriekin, suite esaten zaio.

Kamarotea.^[4] Itsasontzi baten konpartimentu edo gela, non oheak edo literak dauden, tripulatzaileak edo bidaiariak elkarrekin edo banaka hartzeko. Uraren ohiko mailaren gainetik badaude kokatuta, kamaroteek idi-begi bat dute, argi naturalarekin aireztatzeko eta argiztatzeko.