[go: up one dir, main page]
Edukira joan

Isabel Azkarate

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Isabel Azkarate

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakIsabel Azkarate Morera
JaiotzaDonostia, 1950 (73/74 urte)
Herrialdea Gipuzkoa, Euskal Herria
Hezkuntza
HeziketaThe Visual Studies Workshop (en) Itzuli
School of Visual Arts (en) Itzuli
New School
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakargazkilaria, fotokazetaria eta artista bisuala

Isabel Azkarate Morera (Donostia, 1950) euskal argazkilaria da, Euskal Herriko lehen emakume fotokazetaria eta Espainiako lehenengoetakoa.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Isabel Azkarate Morera Donostian jaio zen 1950ean. Arte eta Dekorazio ikasketak egin ondoren, argazkigintzarekiko zuen pasioa ezagutu zuen, eta 1978 eta 1981 urteen artean garatu zuen bere prestakuntza arlo horretan, lehenik Bartzelonako Nazioarteko Argazkigintza Zentroan eta ondoren Rochesterreko VSWn (Visual Studies Workshop), New Yorkeko SVAn (School of Visual Arts), eta azkenik Manhattango New School-en.[1]

New Yorken hasi zen, bere irakasleek bultzatuta eta 1970eko hamarkadan Estatu Batuetan garatzen ari zen Street Photography mugimenduak eraginda, New Yorkeko eguneroko bizitza erretratatzen zuten zuri-beltzeko argazkien bilduma egiten.[2]

Donostiara itzuli zenean, 1982an, Donostiako Nazioarteko Zinemaldiko argazkiak egiten hasi zen, lehenengo lehiaketako aldizkarirako eta, urte batzuk geroago, Zinemaldiko argazkilari ofizial gisa. Zinemaldian ospetsuak izan zireneko argazkien bilduma bat du, eta Antonio Banderas, Pedro Almodovar edo John Travolta bezalako gazteak eta Ursula Andrews, Arthur Miller, Jacqueline Bisset eta beste hainbat pertsonaia ospetsu biltzen ditu.[3][4]

Bette Davisen azken argazki-saio publikoa izango zena egin zuen, Donostiara iritsi zenean, 1989an Donostiako Zinemaldiak emandako ibilbide osoko Donostia saria jasotzeko. Saio horretatik aktorearen argazki ikoniko bat nabarmentzen da, erretzen ari zela, kopa batekin eta beltzez jantzita.[5]

1983an fotokazetari lanetan hasi zen La Voz de Euskadi egunkarian, 1985ean itxi zuten arte. Garai gogorrenetako batean lan egin behar izan zuen, Euskadin ETAren indarkeriaren eta terrorismoaren biktima kopurua handienetarikoa izan zenean. Fotokazetaritza lan hau 1985ean egunkaria itxi ondoren jarraitu zuen, Peruko Sendero Luminosoko atentatu terroristen biktimei buruzko erreportajeekin.[6]

Bali, Egipto, Nepal, New York, Pakistan eta Turkiara egindako bidaia ugariez baliatu da fotokazetaritza lanak egiteko, besteak beste, emakumeen, nekazarien edo hiri-tribuen erretratuen bidez herrialde horien egoera erretratatzeko duen interesa azpimarratzeko: «Lagunekin bidaiatzen dut -dio artistak-, eta beti ihes egiten dut bakarrik, bizikletan, taxian edo argazkia bilatzeko beste edozein bidetan».[7]

La Voz de Euskadi egunkaria itxi ondoren, Gipuzkoako Foru Aldundiko argazkilari ofizial gisa hasi zen lanean, eta, horri esker, lurraldeari lotuago dagoen Euskal Herriko beste errealitate bat deskubritu ahal izan zuen: azokak, frontoiak, herriak eta biztanleak.[8]

La Voz de Euskadi egunkariarentzat egindako lana izan ezik, Isabel Azkaratek autonomo gisa lan egiten du beti, eta El Diario Vasco, El País, El Periódico de Catalunya, Interviú, Tiempo, Dunia edo Mujer Hoy aldizkarietan kolaboratzaile izan da.[8]

Azkaratek nazioko eta nazioarteko kultur eszenaren lekuko bihurtu du bere argazkia, hainbat musikari eta artista erretratatuz: David Bowie, Leonard Cohen, Lou Reed, Tina Turner, Patti Smith, Rod Stewart, Elton John, Iggy Pop edo Iron Maiden, besteak beste, edota Eduardo Chillida, Gabriel Celaya, Antoni Tàpies, Jorge Oteiza, Javier Mariscal, Miquel Barceló eta Juan Luis Goenaga.[9]

Erakusketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2023: Isabel Azkarate, Atzera begirako erakusketa Kutxa Fundazioaren Artegunearen aretoan, Donostiako Tabakaleran 2023ko abenduaren 2tik 2024ko otsailaren 25era.[10][11][12][13][14][15][16]
  • 2021: "Arte y Parte". Expoesiaren esparruan (Soria), argitaratu gabeko bi bilduma tematikorekin. Lehena beste artista batzuen sorkuntzak behatzen dituzten pertsonei ateratako argazkiek osatzen dute. Bigarrena, berriz, euskal artisten 21 erretratuk osatzen dute.[17]
  • 2015: "Nueva York en Blanco y Negro". Noventa Grados Donostia.[18]
  • 2006: "20años en 35 mm" Photomuseum (Zarautz). Bere lanaren aukeraketa bat jasotzen du, fotokazetari gisa egindako ibilbidearen biografia gisa.[19]
  • 2006 "Gran Formato". Galería Ekain. Donostia.[20]
  • 2000: "Mil imágenes", Donostiako Zinemaldirako egina.[21]
  • 1993: “Bali, Egipto Nepal: Mito y realidad” Kutxa Donostia, Kutxa Bilbao; Casa de Cultura La Florida Vitoria Gasteiz. Zapatería 30 Pamplona.

Argitalpenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • “Bali, Egipto Nepal: Mito y realidad”[22]
  • "20 años en 35 mm: fotografías" Koldo Mitxelena Kulturunea.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «Azkarate, Isabel - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «Isabel Azkarate: «Me encanta el misterio de la fotografía en blanco y negro»» El Diario Vasco 2015-02-08 (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Sánchez, Fernando. (2021-05-27). «'Detrás del instante': Isabel Azkárate y la fotografía como destino» Xataka Foto (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Isabel Azkarate muestra Nueva York» El Diario Vasco 2015-01-16 (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) ALCOLEA, MARINA SÁNCHEZ. (2021-05-26). «La fotografía que marcó a la fotoperiodista vasca Isabel Azkárate» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  6. ↑ Irureta, Maialen Unanue. ««Erakusten diguten ezerk ez gaitu hunkitu ere egiten gaur egun»» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «VER EPISODIO Isabel Azkarate en ‘Detrás del Instante’ (26 de mayo de 2021)» FotoGasteiz 2021-05-27 (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).[Betiko hautsitako esteka]
  8. ↑ a b (Gaztelaniaz) ALCOLEA, MARINA SÁNCHEZ. (2021-05-26). «La fotografía que marcó a la fotoperiodista vasca Isabel Azkárate» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Archivo Isabel Azkarate» PSV (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  10. ↑ «Errealitatearen mugak» Berria 2024-01-09 (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  11. ↑ Sergio. (2024-01-26). «Atzera begirako erakusketa Tabakaleran 2023/12/02 - 2024/02/25» Isabel Azkarate (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) Moyano, Alberto. (2023-10-08). «Historia gráfica de un país que echaba chispas: Isabel Azkarate dona su archivo a la Fototeka» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) Morales, Manuel. (2023-11-19). «Isabel Azkarate, fotoperiodista: “Aún me entra congoja cuando veo mis fotos de muertos de ETA y del GAL”» El País (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  14. ↑ (Gaztelaniaz) Royo, Iñigo. (2023-11-29). «La mirada de Isabel Azkarate, en Tabakalera» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  15. ↑ (Gaztelaniaz) Vidondo, Carlos Rodríguez. (2023-11-29). «Isabel Azkarate, la pionera del fotoperiodismo que se ocultaba tras un disparo de flash» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  16. ↑ (Gaztelaniaz) «Isabel Azkarate, la primera fotoperiodista vasca, expone parte de su archivo en la sala Artegunea de San Sebastián» La Vanguardia 2023-11-29 (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  17. ↑ (Gaztelaniaz) psv. (2021-07-28). «Isabel Azkarate inaugura la exposición 'Arte y parte'» PSV (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  18. ↑ (Gaztelaniaz) «Nueva York en blanco y negro en Noventa Grados San Sebastián» Donosticlick 2014-12-14 (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) «Mujeres y fotógrafas» El Diario Vasco 2006-09-15 (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  20. ↑ (Gaztelaniaz) Kortadi, Por Edorta. (2015-03-01). «El Nueva York de Isabel Azkarate, en blanco y negro» Noticias de Gipuzkoa (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) Ormazabal, Mikel. (2000-09-14). «Una muestra de mil imágenes sobre la historia del Festival de Cine abre la sala expositiva del Kursaal» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).
  22. ↑ Azkarate, Isabel, Bilbao Bizkaia Kutxa. (1994). Bali, Egipto, Nepal. ISBN 978-84-8056-083-2. PMC 733755218. (Noiz kontsultatua: 2022-07-08).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Isabel_Azkarate&oldid=9882117"(e)tik eskuratuta