Kortisona

Kortisona
Formula kimikoa	C21H28O5
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	C[C@]12CCC(=O)C=C1CC[C@@H]3[C@@H]2C(=O)C[C@]4([C@H]3CC[C@@]4(C(=O)CO)O)C
MolView	3D eredua
Konposizioa	karbono
Mota	pregnane steroid (en) eta Esteroide
Ezaugarriak
Fusio-puntua	225,5 °C
Masa molekularra	360,193674 Da
Erabilera
Rola	5-lipoxygenase inhibitor (en) , selective glucocorticoid receptor agonist (en) , antiinflamatorio eta primary metabolite (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	MFYSYFVPBJMHGN-ZPOLXVRWSA-N
CAS zenbakia	53-06-5
ChemSpider	193441
PubChem	222786
Reaxys	1356062
Gmelin	16962
ChEMBL	CHEMBL1499
EC zenbakia	200-162-4
ECHA	100.000.149
MeSH	D003348
RxNorm	2878
Human Metabolome Database	HMDB0002802
UNII	V27W9254FZ
NDF-RT	N0000146287
KEGG	D07749

Kortisona giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen duen hormona esteroidea da, glukokortikoideetako familiakoa. Egitura kimikoa eta jarduerari dagokionez antz handia du kortisolarekin, baina honen aldean kontzentrazio txikiagoan dago odolean.

Kolesteroletik abiatuta sintetizatzen da, eta -bestalde- aldosterona hormonaren molekula aitzindaria da.

Kortisolaren antzera, kortisonak prozesu katabolikoak areagotzen ditu. Glukosaren odol-maila igotzen du, eta baita gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere.

Botika moduan kortisona oso erabilia da zenbait gaixotasun tratatzeko. Alboko-ondorio kaltegarriak dituenez, baina, tratamendua mediku baten gainbegiratzepean eraman behar da beti.

Hanturaren aurkako efektu nabarmena duenez, hanturazko prozesuen tratamenduan erabiltzen da.

Immunitate-sistemaren jarduera gutxitzen duenez, gaixotasun autoimmuneen tratamenduan ere ezartzen da (artritis, lupus, Crohn gaitza...) eta baita alergia kasuetan ere.

Alboko-ondorioen artean aipagarrienak hauek dira: hipergluzemia, osteoporosia, gastritisa, hipertentsioa, amenorrea, orbaintze mantsoagoak eta portaera-aldaketak.

Kortisona baino farmakologian gehien erabiltzen direnak kortikosteroide sintetikoak dira, hots, kortisonaren deribatuak: prednisona, budesonida, dexametasona eta metilprednisolona, besteak beste.