Hizkuntza baskonikoak: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
t r2.7.3) (robota Erantsia: nl:Vasconische talen |
||
| 27. lerroa: | 27. lerroa: | ||
[[en:Vasconic languages]] |
[[en:Vasconic languages]] |
||
[[nl:Vasconische talen]] |
|||
19:10, 14 otsaila 2013ko berrikusketa
| Euskal hizkuntzak | |
|---|---|
[[Fitxategi: Euskal substratuaren proposaturiko eskualdea | |
| Datu orokorrak | |
| Eskualdea | Mendebaldeko Europa |
| Hizkuntza sailkapena | |
| Hizkuntza isolatua | |
| Hizkuntza kodeak | |
Euskal hizkuntzak hizkuntzalaritzan batzuetan usteko hizkuntza familia deitzeko erabiltzen zuten terminoa da, horietatik euskara egun bizirik irauten duen bakarra izanik.
Teoria honek akitaniera euskararen arbasoa baino (biek balizko aitzineuskaratik erakarriak) senidea dela eta, era berean, egungo euskalkiak dialektoak baino berez hizkuntzak direla dio.
Hala ere, euskarazko hizkuntzalariek dialekto edo hizkuntza ezberdinak direla adierazteko funtsezkoa den elkarrekiko ulergarritasuna neurtzean ez dute hainbesteko ezberdintasun topatzen euskalkietan[1]. Ikuspegi hau aditu gehienek onartua da, tartean Koldo Zuazo, Koldo Mitxelena edo Larry Traskek. Traskek dio: "Hala eta guztiz ere, dibertsifikatzea ez da puztu behar, askotan literaturan egin duten bezala: euskalkiak erabat kongruenteak dira bere oinarrietan eta hiztegietan eta maila beheko arau fonologiko batzuetan baino ez dira bereizten"[2].
Euskarazko hizkuntzalaritzan egun onartzen duten euskararen senide galduta bakarra akitaniera da, euskararen arbasotzat hartzen dena. Traskek berak "hain da estua akitaniera eta euskararen arteko lotura ezen, praktikan, euskararen arbaso zuzenatzat hartu baitezakegu" dio[2].
Egungo euskara beste hizkuntzekin, bizirik direnak eta baita galduak ere, lotzeko saiakera batzuk egin dituzte. Euskal hizkuntzen familian iberiera, kantabrien hizkuntza eta beste batzuk kokatu dituzte. Hala ere, teoria guzti horiek ezin dute datu zehatz bakarra eman eta euskarazko hizkuntzalari gehienek baztertu dituzte[2]. Iberiar penintsulatik kanpo, irlandera ere euskal hizkuntzen artean kokatu dute, irlandarrek (galestarrek ez) Iberiar penintsulatik (non euskal hizkuntzez mintzatzen zuten) Britainiar uharteetara emigratu zutelaren frogatzat hartuta.
Euskal hizkuntza familiaren teoria askotan Theo Vennemannen euskal substratuaren teoriarekin lotzen dute, azken glaziazioan egungo euskotarren arbasoek Europa birpopulatu eta indoeuropar hizkuntzak zabaldu zirenean bere toponimo eta hidronimoak mantendu zirela adierazten duen teoriarekin hain zuzen ere. Euskara munduko beste hainbat hizkuntzekin lotu nahi duten teoriekin batera, Vennemannen teoria euskarazko hizkuntzalari gehienek baztertua izan da[3].
Erreferentziak
- ↑ Pagola, RM. (1984). Euskalkiz Euskalki. Hezkuntza Unibertsitate eta Ikerketa Saila, Glotodidaktika –lanak. Eusko Jaurlaritza.
- ↑ a b c Trask, Larry. (1997). The History of Basque. Routledge, 402 or. ISBN 0-415-13116-2..
- ↑ (Ingelesez) Baldi, Philip; Page, Richard. (2006). «Review of Europa Vasconica - Europa Semitica» Lingua 116: 2183-2220..