Barano
 |
Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu. Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu. |
| Barano | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Animalia |
| Filuma | Chordata |
| Klasea | Reptilia |
| Ordena | Squamata |
| Familia | Varanidae Merrem, 1820
|
Baranoa Varanidae familiako eta Varanus generoko narrastien izen arrunta da. Hegoaldeko Asian bizi dira eta obiparoak, handiak, azkarrak eta oso jatunak dira. Haien azala oso preziatua da[1].
Talde honetako monitor krokodiloa (varanus salvadorii) bere espezieko bigarren handiena da, komodoko herensugearen atzetik. Azken honek 2,8 metroko luzera du.
Begi bakoitzetik marra beltz bat ateratzen zaie, kolore horiz inguratua dagoena. Oso lepo luzea daukate, baita muturra ere, eta sudur-zuloak alde batera dauzkate uretan igeri egin ahal izateko. Burua estaltzen dieten ezkatak tamainaz oso handiak dira, baina gorputz aldekoak txikiagoak dira eta bateratuta daude.
Marroi edo beltz kolorekoak izan daitezke, hainbat puntu horiz osatuak, non ilarak sortzen diren. Adinean aurrera egin ahala ilara hauek kolorea galtzen dute.
Buztan indartsua eta oso latza dute eta buztan honen goiko partean gandor moduko zati nabari bat dute. Hau uretan igeri egiteko erabiltzen dute, baita etsaiak beldurtzeko ere. Egoera larrian sentitzen direnean uretara sartzen dira, bertan babestuta sentitzen direlako. Urpean 30 minutu baino gehiago egon daitezke azalera irten gabe.
Monitor muskerra kasu gehienetan edozein motako animaliak harrapatuz elika daiteke. Hauek, erreka bazterretan haien lur azpiko gordelekuak egin ditzakete eta zabaleran 9 metro izan ditzakete eta luzeran 2 metrorainokoak izatera hel daitezke. Gordelekuak lur azpian egiten dituztenez 26 graduko tenperatura mantentzen dute.
Kumeak zuhaitzen ondoan jaiotzen dira, emeek arrautzak enborren ondoan uzten dituztelako.
Narrasti mota hau Indian, Sri Lankan, Filipinetan, Indotxinan eta Indonesian aurki dezakegu. Haien haragia jateko eta larrua objektuak egiteko erabiltzen da.
Espezieak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lehen familiak genero gehiago bazituen ere, egun guztiak daude iraungiak Varanus izan ezik. Hona hemen generoko espezieen zerrenda:
- Varanus acanthurus Boulenger, 1885
- Varanus albigularis (Daudin, 1802)
- Varanus auffenbergi Sprackland, 1999
- Varanus baritji King & Horner, 1987
- Varanus beccarii (Doria, 1874)
- Varanus bengalensis (Daudin, 1802)
- Varanus bitatawa Welton, Siler, Bennett, Diesmos, Ruya, Dugay, Rico, Van Weerd & Brown, 2010
- Varanus boehmei Jacobs, 2003
- Varanus bogerti Mertens, 1950
- Varanus brevicauda Boulenger, 1898
- Varanus bushi Aplin, Fitch & King, 2006
- Varanus caerulivirens Ziegler, Böhme & Philipp, 1999
- Varanus caudolineatus Boulenger, 1885
- Varanus cerambonensis Philipp, Böhme & Ziegler, 1999
- Varanus cumingi Martin, 1839
- Varanus doreanus (Meyer, 1874)
- Varanus dumerilii (Schlegel, 1839)
- Varanus eremius Lucas & Frost, 1895
- Varanus exanthematicus (Bosc, 1792)
- Varanus finschi Böhme, Horn & Ziegler, 1994
- Varanus flavescens (Hardwicke & Gray, 1827)
- Varanus giganteus (Gray, 1845)
- Varanus gilleni Lucas & Frost, 1895
- Varanus glauerti Mertens, 1957
- Varanus glebopalma Mitchell, 1955
- Varanus gouldii (Gray, 1838)
- Varanus griseus (Daudin, 1803)
- Varanus indicus (Daudin, 1802)
- Varanus jobiensis Ahl, 1932
- Varanus juxtindicus Böhme, Philipp & Ziegler, 2002
- Varanus keithhornei (Wells & Wellington, 1985)
- Varanus kingorum Storr, 1980
- Varanus komodoensis Ouwens, 1912
- Varanus kordensis (Meyer, 1874)
- Varanus lirungensis Koch, Arida, Schmitz, Böhme & Ziegler, 2009
- Varanus mabitang Gaulke & Curio, 2001
- Varanus macraei Böhme & Jacobs, 2001
- Varanus marmoratus (Wiegmann, 1834)
- Varanus melinus Böhme & Ziegler, 1997
- Varanus mertensi Glauert, 1951
- Varanus mitchelli Mertens, 1958
- Varanus nebulosus (Gray, 1831)
- Varanus niloticus (Linnaeus, 1766)
- Varanus nuchalis (Günther, 1872)
- Varanus obor Weijola & Sweet, 2010
- Varanus olivaceus Hallowell, 1857
- Varanus ornatus (Daudin, 1803)
- Varanus palawanensis Koch, Gaulke & Böhme, 2010
- Varanus panoptes Storr, 1980
- Varanus pilbarensis Storr, 1980
- Varanus prasinus (Schlegel, 1839)
- Varanus priscus (Owen, 1859)
- Varanus primordius Mertens, 1942
- Varanus rainerguentheri Ziegler, Böhme & Schmitz, 2007
- Varanus rasmusseni Koch, Gaulke & Böhme, 2010
- Varanus reisingeri Eidenmüller & Wicker, 2005
- Varanus rosenbergi Mertens, 1957
- Varanus rudicollis (Gray, 1845)
- Varanus salvadorii (Peters & Doria, 1878)
- Varanus salvator (Laurenti, 1768)
- Varanus scalaris Mertens, 1941
- Varanus semiremex Peters, 1869
- Varanus similis Mertens, 1958
- Varanus spenceri Lucas & Frost, 1903
- Varanus spinulosus Mertens, 1941
- Varanus storri Mertens, 1966
- Varanus telenesetes Sprackland, 1991
- Varanus timorensis Gray, 1831
- Varanus togianus (Peters, 1872)
- Varanus tristis (Schlegel, 1839)
- Varanus varius (White, 1790)
- Varanus yemenensis Böhme, Joger & Schätti, 1989
- Varanus yuwonoi Harvey & Barker, 1998
- Varanus zugorum Böhme & Ziegler, 2005
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Wikispezieetan bada informazioa gehiago, gai hau dela eta: Varanidae |
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Barano  |
