Manuskripto
Manuskripto estas
1. dokumento aŭ libro mane skribita, aŭ
2. manskribita aŭ tajpita ekzemplero de verko, destinita al presado.
Tiu koncepto oponiĝas al ĉiu ajn skribaĵo produktita per uzado de presilo. Antaŭ ties apero kaj popularigo la tuta kulturo disvastiĝis pere de manuskriptaj dokumentoj aŭ libroj.
Ilustritaj
redaktiIlustrita manuskripto estas manuskripto en kiu la teksto estas suplementita per ornamado kiel ĉe inicialoj, bordoj (marĝenoj), kaj miniaturaj ilustraĵoj. La plej antikvaj survivantaj iluminitaj manuskriptoj estas el la periodo de la jaroj 400 ĝis 600, produktitaj en la Regno de Ostrogotoj kaj en la Bizanca imperio. Ties gravo kuŝas ne nur en ilia esenca arta kaj historia valoroj, sed ankaŭ en la elteno de ligo de klereco havigita al ne-ilustritaj tekstoj. Tiel, la modeloj de tekstaj survivaĵoj estis rilatitaj al la utilo ĉe tre limigita klera grupo de kristanoj. Ilustrado de manuskriptoj, kiel maniero pligravigi antikvajn dokumentojn, helpis la konservadon kaj informan valoro en epoko en kiu la novaj regantaj klasoj ne plu estis kleraj, almenaŭ en la lingvo uzita en la manuskriptoj.