Letero de 59

La 1-an de aŭgusto 1975 oni subskribis Helsinkan Interkonsenton, en kiu ĉiuj membro-ŝtatoj, en tio Pollando, devigis sin i.a. respekti homajn rajtojn.

Septembre 1975 aperis tamen "Tezoj por la 7-a Kunsido de PULP", en kiu oni anoncis ŝanĝojn de kelkaj artikoloj de la Konstitucio de Pola Popola Respubliko:

• pri gvida rolo de PULP en la ŝtato kaj socialisma karaktero de ĝi,
• pri fiksa kaj senŝanĝa alianco de Pollando kun Sovetunio kaj
• pri dependeco de kondiĉa estimo flanke de regopovoj de Pola Popola Respubliko de la homaj rajtoj laŭ plenumado de la devoj por la ŝtato.

La du faktoj estis senpera kaŭzo skribi protestan leteron direktitan al regopovoj de Pola Popola Respubliko.

Ideon skribi la malferman leteron prezentis Jan Olszewski dum unu el kunvenoj de demokratia opozicio. La tekston li redaktis kunlabore kun logikisto Jakub Karpiński kaj Jacek Kuroń. Post kolekto de subskriboj la 5-an de decembro 1975 Edward Lipiński lasis la leteron en Kancelario de la Sejmo. La subskribintoj profitis la fakton, ke pola leĝo certigis sekurecon al aŭtoroj de leteroj al ŝtataj regopovoj.

La enhavo postulis antaŭ ĉio garantion de jenaj civitanaj liberecoj:

• Libereco de la konscienco kaj de religiaj praktikoj
• Libereco de la laboro
• Libereco de la vorto kaj informo
• Libereco de la scienco

La leteron subskribis i.a.:

• Jerzy Ficowski
• Zbigniew Herbert
• Leszek Kołakowski
• Jacek Kuroń
• Adam Michnik
• Jan Olszewski
• Wisława Szymborska

Solidarecan deklaron subskribis januare 1976 78 polaj intelektuloj kaj elmigrintaj aktivuloj. Inter ili estis:

• Józef Garliński
• Gustaw Herling-Grudziński

• Dua Pola Respubliko
• Letero de 34

• Zygmunt Hemmerling, Marek Nadolski, Opozycja wobec rządów komunistycznych w Polsce 1956–1976. Wybór dokumentów (Opozicio rilate al komunistaj regitaroj en Pollando 1956-1976. Elekto de dokumentoj), Ośrodek Badań Społecznych, Warszawa 1991.
• Jacek Kuroń, Wiara i wina. Do i od komunizmu (Kredo kaj kulpo. Al kaj de komunismo), Aneks, Londyn 1989, p. 352-257.