Jakarando

Jakarando, kaj en latina scienca nomo Jacaranda, estas genro de 49 specioj de florplantoj de la familio Bignoniacoj (Bignoniaceae), indiĝena de tropikaj kaj subtropikaj regionoj de Latinameriko kaj Karibio.^[1]

Kiel legi la taksonomion

Jakarando

Floro de Jacaranda mimosifolia

Biologia klasado

Regno:	Plantoj Plantae
Divizio:	Angiospermoj Magnoliophyta
Klaso:	Dukotiledonuloj Dicotyledones
Ordo:	Lamialoj Lamiales
Familio:	Bignoniacoj Bignoniaceae
Genro:	Jakarando Jacaranda
Specio:	ĉ. 49 specioj

Aliaj Vikimediaj projektoj

Sistematiko en Vikispecioj

Komunejo pri Jakarando

v • d • r

Tre konata specio kaj de kosmopolita distribuo, Jacaranda mimosifolia, estas tre ofta en Suda Kalifornio, Florido, Meksiko, Argentino, Brazilo, Sudafriko, Bocvano, Zimbabvo, Aŭstralio, Nov-Zelando, Israelo, Italio,^[2] Portugalio, Hispanio (partikulare en provinco Malago) kaj Zambio kaj estis enkondukita en plej tropikaj kaj subtropikaj regionoj ĝis punkto ke ĝi eniris en la popola kulturo. Ĝi estis plantita etende ankaŭ en Azio speciale en Nepalo.

Etimologio

La nomo estas devena el Sudameriko (pli specife el tupi-gvarania origino), kun signifo "bonodora".^[3] La vorto "jacaranda" estis priskribita en A supplement to Mr. Chambers's Cyclopædia, 1a eld., (1753) kiel "nomo havigita de kelkaj aŭtoroj al la arbo kies ligno estas la "campeche", uzata en tinkturado kaj medicino" kaj kiel de tupi-gvarania origino,^[4]^[5] tra la portugala lingvo.^[6]

Priskribo

La specioj de tiu genro estas arbustoj ĝis grandaj arboj kiuj gamas laŭgrande el 20 ĝis 30 m alte. La folioj estas dupinataj en plej specioj, pinataj aŭ simplaj en malmultaj specioj. La floroj estas produktitaj en rimarkindaj grandaj panikloj, de floroj kun kvin-lobaj bluaj al purpur-bluaj koroloj; kelkaj specioj havas blankajn florojn. La frukto estas oblonga al ovoforma ebeneca kapsulo enhavanta nombrajn fajnajn semojn. La genro diferencas el aliaj genroj de la Bignoniacoj je tio, ke ties specioj havas staminodon kiu estas pli longa ol la stamenoj, trikolpata poleno, kaj kromosomo-nombro de 18.

Specioj

Sekcio Monolobos

Jacaranda acutifolia Bonpl.
Jacaranda arborea Urb.
Jacaranda brasiliana (Lam.) Pers.
Jacaranda caerulea (L.) J.St.-Hil.
Jacaranda caucana Pittier
Jacaranda copaia (Aubl.) D.Don
Jacaranda cowellii Britton & P.Wilson
Jacaranda cuspidifolia Mart. ex DC.
Jacaranda decurrens Cham.
Jacaranda ekmanii Alain
Jacaranda hesperia Dugand.
Jacaranda mimosifolia D.Don mimozfolia jakarando^[7]
Jacaranda obtusifolia Humboldt & Bonpl.
Jacaranda orinocensis Sandw.
Jacaranda poitaei Urb.
Jacaranda praetermissa Sandw.
Jacaranda selleana Urb.
Jacaranda sparrei A.H.Gentry

Sekcio Dilobos

Jacaranda bracteata Bur. & K.Schum.
Jacaranda bullata A.H.Gentry
Jacaranda campinae A.Gentry & Morawetz
Jacaranda carajasensis A.Gentry
Jacaranda caroba (Vell.) DC.
Jacaranda crassifolia Morawetz
Jacaranda duckei Vattimo
Jacaranda egleri Sandwith
Jacaranda glabra (DC.) Bur. & K.Schum.
Jacaranda grandifoliolata A.H.Gentry
Jacaranda heterophylla M.M.Silva-Castro^[8]
Jacaranda intricata A.Gentry & Morawetz
Jacaranda irwinii A.Gentry
Jacaranda jasminoides (Thunb.) Sandw.
Jacaranda macrantha Cham.
Jacaranda macrocarpa Bur. & K.Schum.
Jacaranda micrantha Cham.
Jacaranda montana Morawetz
Jacaranda morii A.Gentry
Jacaranda mutabilis Hassl.
Jacaranda obovata Cham.
Jacaranda oxyphylla Cham.
Jacaranda paucifoliata Mart. ex DC.
Jacaranda puberula Cham.
Jacaranda racemosa Cham.
Jacaranda rufa Manso
Jacaranda rugosa A.H.Gentry
Jacaranda simplicifolia K.Schum.
Jacaranda subalpina Morawetz
Jacaranda ulei Bur. & K.Schum.

Bildaro

Floroj de Jacaranda ulei
Jakarandaj semoj
Jakaranda burĝono
Arboj de Jacaranda mimosifolia florantaj en Islamabado, Pakistano

Referencoj

↑ Gentry, A. W.; Morawetz, W. (1992). "Bignoniaceae: Part II (Tribe Tecomeae)". Flora Neotropica. 25 (2): 51–104. JSTOR 4393739.
↑ "Paulonia e jacaranda: Alberi delle ametiste". 2011-06-16. Konsultita la 19an de Februaro 2021.
↑ Jacaranda mimosifolia - Parcs i Jardins - Itineraris. bcn.cat.
↑ Oxford English Dictionary 2a Eld. (1989)
↑ Jacaranda. Online Etymology Dictionary. Alirita 2012-03-07 .
↑ Jacaranda. Merriam Webster. Alirita 2012-03-07 .
↑ PIV NPIV
↑ (2017) “A new species of Jacaranda (Bignoniaceae) from the Chapada Diamantina (Bahia, Brazil)”, Phytotaxa 295 (3), p. 287–291. doi:10.11646/phytotaxa.295.3.10.

Vidu ankaŭ

Brazila jakarando

Eksteraj ligiloj

Kategorio Jakarando en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Jakarando en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

Dos Santos, G., & Miller, R. B. (1997). Wood anatomy of Jacaranda (Bignoniaceae): Systematic relationships in sections Monolobos and Dilobos as suggested by twig and stem rays. IAWA Journal 18: 369–383. Disponebla rete Arkivigite je 2019-05-22 per la retarkivo Wayback Machine (pdf).
Goodna Jacaranda Festival at Evan Marginson Park, Goodna Arkivigite je 2019-08-22 per la retarkivo Wayback Machine
Agroforestry Tree Database
Jacaranda Festival, Grafton Arkivigite je 2010-09-21 per la retarkivo Wayback Machine

Bibliotekoj

PeEnEo: 280944

[1] Gentry, A. W.; Morawetz, W. (1992). "Bignoniaceae: Part II (Tribe Tecomeae)". Flora Neotropica. 25 (2): 51–104. JSTOR 4393739.

[2] "Paulonia e jacaranda: Alberi delle ametiste". 2011-06-16. Konsultita la 19an de Februaro 2021.

[3] Jacaranda mimosifolia - Parcs i Jardins - Itineraris. bcn.cat.

[4] Oxford English Dictionary 2a Eld. (1989)

[5] Jacaranda. Online Etymology Dictionary. Alirita 2012-03-07 .

[6] Jacaranda. Merriam Webster. Alirita 2012-03-07 .

[7] PIV NPIV

[Silva-Castro2017-8] (2017) “A new species of Jacaranda (Bignoniaceae) from the Chapada Diamantina (Bahia, Brazil)”, Phytotaxa 295 (3), p. 287–291. doi:10.11646/phytotaxa.295.3.10.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]