Atestantoj de Jehovo
| Atestantoj de Jehovo | ||
|---|---|---|
| ||
| ||
konfesio 
| ||
| Komenco | 1881 vd | |
| Antaŭe | International Bible Students vd | |
| Sidejo | Warwick | |
| Fondinto(j) | Charles Taze Russell vd | |
| Posedatoj | WCFO (en)  WMLB (en) vd
| |
| Retejo | Oficiala retejo | |
| Jura formo | Körperschaft des öffentlichen Rechts | |
| Organizaĵo | |
|---|---|
| Kunteksto | |
| Doktrinoj | |
| Praktiko kaj diservo | |
La Kristana Kongregacio de Atestantoj de Jehovo aŭ simple la Atestantoj de Jehovo estas restaŭrisma[1] , miljarisma[2] kristana[3] kongregacio[4]. La organizaĵo raportas tutmondan anaron de pli ol 8,6 milionoj da atestantoj implikitaj en la evangeliado[5]. Ili raportas kongresaliĝon de pli ol 12 milionoj, kaj ĉiujaran partoprenon en la Memorado de la Morto de Kristo pli ol 20 milionoj da homoj en la tuta mondo[6][7]. Ili estas estritaj de la Reganta Korpo de la Atestantoj de Jehovo kiu ekzercas aŭtoritaton sur ĉiuj doktrinaj aferoj. Atestantoj bazas siajn kredojn sur la Biblio, kaj preferas sian propran tradukon, la Traduko de la Nova Mondo de la Sanktaj Skriboj[8]. Ilia ĉefa instruo estas la neevitebla baldaŭa detruo de ĉi mondo per la Armagedono kaj la establiĝo de la Regno de Jehovo sur la Tero kiel nura solvo por la problemoj de la tuta homaro[9].
La grupo naskiĝis el la Movado de studantoj de la Biblio, fondita en la malfrua 19-a jarcento de Charles Taze Russell, sub la nomo Zion's Watch Tower Bible and Tract Society. La nomo estis prenita de Jesaja 43:10-12, adoptita en la jaro 1931. Post skismo en la movado, la filio kiu konservis kontrolon de la socio entreprenis signifajn organizajn ŝanĝojn, alportante ĝian aŭtoritato-strukturon kaj metodojn de evangeliismo sub centralizita kontrolo.
La atestantoj de Jehovo estas tre konataj pro la pord-al-porda predikado de la Bona novaĵo, distribuado de literaturo kiel ekzemple la revuoj La Gardoturo kaj Vekiĝu!, kondukado de senpagaj hejmaj biblistudoj, pro la rifuzo je militservo kaj sangotransfuzoj eĉ en vivminacaj situacioj kaj insistado pri sensangaj kuracmetodoj . Ili instruas, ke la uzo de la nomo Jehovo estas pli adorinda kaj menciinda ol simple "Dio", "Sinjoro" aŭ "Eternulo". Ili malakceptas la Triunuon, senmortecon de la animo, kaj purgatorion, kiuj por ili estas nebibliaj doktrinoj. Atestantoj de Jehovo ne celebras festojn kiel ekzemple Kristnaskon, Paskon aŭ naskiĝtagojn pro ties paganaj originoj. La anoj ofte nomas sian doktrinaron kiel "la Vero", kaj diras ke ili troviĝas "en la Vero". La atestantoj de Jehovo rigardas laikan socion kiel lokon de morala poluado sub la influo de Satano, kaj limigas sian socian interagadon kun ne-atestantoj.
Ekzistas almenaŭ du libroj de la Atestantoj de Jehovo en Esperanto: Kie estas la mortintoj?: La respondo de la Biblio (Where are the dead?) kaj Milionoj, kiuj nun vivas, neniam mortos (tradukita en 1922). Ambaŭ librojn verkis Joseph Franklin Rutherford.
Historio
[redakti | redakti fonton]1870-1916: Charles Taze Russell kaj la Biblio-studantoj
[redakti | redakti fonton]
En 1870, Charles Taze Russell kaj aliaj homoj formis sendependan grupon por studi la Biblion[10][11]. En ĉi tiu epoko, Russell citis kontribuojn de la pastoro George W. Stetson de la Adventisma Kristana Eklezio, kaj George Storrs, adventista predikisto kaj iama sekvanto de Miller. En 1877 Russell redaktis religian ĵurnalon, La Heroldo de la Morgaŭo, kun Nelson H. Barbour. En julio 1879, post disiĝo de Barbour, Russell komencis publikigi la revuon La Gardoturo[12] elstarigante siajn interpretojn el biblia vidpunkto, kun speciala atento je lia kredo ke la mondo estis en "la lastaj tagoj"[13]. En 1881, en Pittsburgh, Pensilvanio estis formita la "Traktata Societo de la Gardoturo de Ciono (angle: Zion's Tower Tract Society), kiu okupiĝis pri artikoloj, doktrinaj disertaĵoj kaj biblioj. Tri jarojn poste, la 15-an de decembro 1884 Russell iĝis prezidento de la societo kiam ĝi estis laŭleĝe agnoskita en Pensilvanio.
La subtenantoj de La Gardoturo grupiĝis kiel sendependaj kristanoj por studi la Biblion kaj la skribaĵojn de Russell[14]. Russell firme malakceptis kiel "tute nenecesa" la koncepton de formala organizaĵo por siaj anoj kaj deklaris ke lia grupo havis neniun kontrolon pri la nomoj de ĝiaj membroj, neniun kredaron, kaj neniun sektan nomon. En 1910 li sciigis ke la grupo identigus sin kiel la Internacia Asocio de Bibliostudentoj. Russell mortis la 31-an de oktobro 1916, kaj la kontrolo de La Gardoturo provizore estis pasigita al Eldoneja Komitato laŭ la volo de Russell, kun ĉefestraro de la societo atendante la elekton de nova prezidento.
1917-1942: Joseph Rutherford
[redakti | redakti fonton]Organizaj ŝanĝoj
[redakti | redakti fonton]
En januaro 1917, la leĝa reprezentanto de la Societo Gardoturo, Joseph Franklin Rutherford, estis elektita kiel ĝia prezidento. Tiam disvolviĝis lukto inter Rutherford kaj kvar anoj de la Estraro de Direktoroj de la societo kiuj protestis kontraŭ lia gvidadstilo[15][16]. La 17-an de julio 1917, Rutherford anstataŭigis kvar el la direktoroj, asertante ke ili ne estis laŭleĝe elektitaj.
En la sama tago, li ankaŭ sciigis la publikigon de "La Preta Mistero" kiel la sepa volumo el la skribaĵoj de Russell. La libro estis vaste anoncita al la publiko kiel "postmorta publikaĵo de Charles Taze Russell", tamen ankaŭ estis multe skribita de du aliaj bibliostudentoj sub la gvido de Joseph Rutherford. La Preta Mistero forte kritikis la katolikan kaj protestantan pastraron kaj kristanan implikiĝon en militoj. La patriotisma fervoro dum la Unua Mondmilito kaj aliaj aferoj instigis la persekutadon de la bibliostudentoj kaj en Ameriko kaj en Eŭropo.
La federacia usona registaro akuzis al Rutherford kaj la novan gvidantaron je spionado la 7-an de majo 1918. Ili estis trovitaj kulpaj kaj juĝitaj samtempe. Dum ilia malliberiĝo, elektoj por la Gardotur-direktoroj okazis denove, kaj Rutherford estis reelektita kiel prezidento. En marto 1919, la juĝo kontraŭ ili estis inversigita kaj ili estis liberigitaj; la monpostuloj poste estis finitaj.
Opozicio al Rutherford inter la bibliostudentoj komencis pliiĝi, instigante signifan membronombron por ne elekti lin por la estrado de la Societo Gardoturo kaj formi novajn organizaĵojn. Rutherford daŭre centralizis la organizan kontrolon de tiuj kiuj restis lojalaj al la societo, kie la ĉefsidejo en Brooklyn elektis "direktoron" en ĉiu komunumo en la jaro 1919, kaj unu jaron poste instrukciis ĉiujn komunumanojn kiuj partoprenis la predikan laboron por raporti tion per semajnĵurnaloj.
En 1925, sekvante disputon pri proponita artikolo, Rutherford pritaksis la laboron de la Eldona Komitato de la Gardoturo kaj prenis plenan regadon de la organizaĵo kaj de la materialo publikigita en la revuo. La 26-an de julio 1931, li proponis la novan nomon adoptita de la sekvantoj per rezolucio ĉe kongreso en Columbus, Ohio, bazita en la interpreto de Jesaja 43:10: "Vi estas miaj atestantoj, diris Jehovo, la servistoj kiujn mi elektis" [17][18]. Ekde tiu tago, ili nomiĝas "Atestantoj de Jehovo". En 1932, Rutherford eliminis la sistemon de selektado de presbiteroj per komunuma voĉdono. En 1938, li lanĉis "teokratian" aŭ "Dio-regatan" organizan sistemon, sub kiu ĉiuj nomumoj en komunumoj de la tuta mondo estis faritaj aŭ aprobitaj de la ĉefsidejo en Brooklyn.
Doktrinaj ŝanĝoj
[redakti | redakti fonton]
Dum internacia kongreso en Columbus, Ohio, en septembro 1922, nova emfazo estis farita pri la dom-al-doma predikado. Signifaj ŝanĝoj en la doktrino estis deciditaj sub la gvidado de Rutherford, inkluzive de la proklamo de 1918 ke judaj patriarkoj (kiel ekzemple Abrahamo kaj Isaak) estus resurektintaj en 1925, markante la komencon de la miljara regado de Kristo sur la tero. La malsukcesaj prognozoj por 1925, kunligitaj al aliaj doktrinaj ŝanĝoj, gvidis ĝin al drama redukto de la aliĝo al ĉiujara celebrado de la Memoro de la Morto de Kristo, de 90,434 en 1925 al 17,380 en 1928. En 1932 estis anoncita ke la judoj havis nenian specialan rolon en la tera regno de Dio kaj antaŭ 1933, la tempo de la komenco de la ĉeesto de Kristo, lia kronado kiel reĝo, kaj la komenco de la "lastaj tagoj", estis ĉiuj movitaj al la jaro 1914[19][20][21]. Ekde 1935, estis dirite ke konvertitoj en la movado, se ili estus dignaj, postvivus la mondan detruon kaj vivus en paradizo sur la tero. Antaŭe, la membraro ĝenerale konsistis el tiuj kredantoj de la resurekto por vivi en la ĉielo kaj kune regi kun Kristo.
Ĉar la interpretoj de la bibliaj tekstoj daŭre evoluis, la publikaĵoj de la atestantoj de Jehovo instruis ke saluti la flagon kaj kanti la nacian himnon estas formoj de pagana kultado. Ili ankaŭ estis instrukciitaj rifuzi alternativan servon disponigitan por militrifuzantoj. (Malaprobo de alternativa civila servo estis konservita ĝis 1996, kiam ĝi estis rigardita kiel "konscienca-afero"). En Nazia Germanio, la atestantoj de Jehovo suferis persekutadon, kun nekredebla nombro de 5000 malliberigitoj en koncentrejoj. La atestantoj ankaŭ travivis mafioperforton en Usono, kaj iliaj agadoj estis malpermesitaj en Kanado kaj Aŭstralio pro la rifuzo akcepti militservon.
1942-nuntempo: Knorr, Franz, Henschel kaj Adams
[redakti | redakti fonton]Nathan Knorr estis elektita kiel tria prezidento de la Societo Gardoturo post la morto de Rutherford. En januaro 1942 Knorr starigis gravan novan trejnad-programoj, la Lernejo de Teokratia Ministerio por ĉiuj membroj, kaj la Gilead-Lernejo por misiistoj. Li ankaŭ organizis grandskalajn konvenciojn, kiuj kunvenigis 253,000 atestantojn ĉe sporto-stadionoj en Usono, Kanado kaj Germanio, kaj ekigis kampanjojn por akirado de posedaĵoj en Brooklyn por plivastigi la mondan ĉefsidejon de la organizaĵo[22] . Li komisiis novan tradukon de la Biblio, kiu estis preta en 1950 antaŭ esti publikigita kiel la kompleta Traduko de la Nova Mondo de la Sanktaj Skriboj en 1961. La vicprezidanto Knorr, Frederick William Franz, iĝis la plej elstara teologo de la religio, kaj helpis formi la pluevoluigon de eksplicitaj reguloj de konduto inter la membroj[23][24].
De 1938 al 1955, la atestantoj lanĉis serion de kazoj en usona kortumo por defendi iliajn rajtojn observi kaj prediki sian religion, gajnante 36 el 45 kazoj. La kazoj ankaŭ estis kontraŭbatalitaj sukcese en Kanado kaj Aŭstralio.
Ekde la jaro 1966, iliaj publikigaĵoj komencis utiligi siajn interpretojn de biblia vidpunkto por pliigi la antaŭĝojon de la miljara regado de Kristo komencante malfrue en 1975[25][26][27]. Fokuso sur 1975 estis intensigita per pritemaj babiladoj ĉe konvencioj; en 1974 novaĵletero de la Societo Gardoturo laŭdis la atestantojn kiuj vendis loĝejojn kaj posedaĵon por dediĉi sin al predikado dum la "mallonga tempo". La nombro da baptoj
pliiĝis signife, de proksimume 59,000 en 1966 al pli ol 297,000 en 1974, sed membreco malkreskis post kiam la atendo estis pruvita kiel malĝusta. Ekde 1980, la Societo Gardoturo ne plu fiksis daton por la veno de Kristo kaj ne mencias tion en novaj publikigaĵoj.
La oficejoj de servistoj estis restarigitaj por la atestantoj de la komunumoj en 1972, kie nomumoj estis faritaj ekde la ĉefsidejo[28]. Post grava reviziado de la organizaĵo en 1976, la potenco de la prezidanto sur la Societo Gardoturo estis malpliigita, kun aŭtoritato por doktrinaj kaj organizaj decidoj donita al la religia estraro. Kiel konsekvenco de ĉi tiuj organizaj ŝanĝoj, la publikigaĵoj de la atestantoj de Jehovo komencis utiligi la grandliteran nomon, Atestantoj de Jehovo. Antaŭ tio, atestantoj aperis etlitere, escepte en titoloj kaj dum citado de eksteraj fontoj[29]. Post la morto de Knorr en 1977, la pozicio de prezidento estis okupita de Frederick Franz (1977-1992), Milton Henschel (1992-2000) kaj Dono A. Adams (2000-). La oficejo nun pluiras rotaciadon inter membroj de la estraro.
Organiza strukturo
[redakti | redakti fonton]
La atestantoj de Jehovo estas organizitaj kiel hierarkia ordo, nomata de la gvidantoj kiel "teokratia registaro", tiel montrante, ke tiu organizaĵo estas la organizaĵo de Dio sur la tero.[30].
La organizaĵon gvidas la estraro — grupo da viroj, kiu varias laŭ grandeco, sed ekde 2010 konsistis el sep membroj[31], el kiuj ĉiuj konfesas esti inter la "sankte-oleumita" klaso kun la espero de ĉiela vivo. Ili ĉiuj loĝas en la sidejo de Brooklyn, Nov-Jorko[32]. Ne ekzistas elektoj ĉar la novaj membroj estas elektitaj de la Reganta Korpo[33]. La estraro estas priskribita kiel la "reprezentanto" de Dio, "fidela kaj diskreta sklavo" (ĉirkaŭ 10,000 Atestantoj de Jehovo deklaras sin kiel oleumitoj)[34][35]. En la praktiko ĝi serĉas nek konsilojn nek aprobon de aliaj "sanktoleumitaj" atestantoj malpli altrangaj ol tiuj ĉe Brooklyn Bethel dum formulado de politiko kaj doktrinoj aŭ dum produktado de materialo por publikaĵoj kaj konvencioj.
La estraro gvidas plurajn komisionojn kiuj respondecas pri diversaj administraj funkcioj, inkluzive de publikigado, kreado de programoj kaj evangelia agado. Ĝi rekte nomumas ĉiujn komitatanojn de landaj filioj kaj observantojn de Distriktoj kaj Cirkvitoj, per vojaĝado de kontrolistoj kiuj kontrolas komunumojn ene de siaj jurisdikcioj.
Atestantoj havas neniun formalan pastrar-sistemon. Ĉiu komunumo havas korpon de elektitaj masklaj presbiteroj kaj ministeriaj servistoj. Presbiteroj konservas ĝeneralan respondecon pri kongregacia administrado, fiksante kunvenhorojn, selektante parolantojn kaj farante renkontiĝojn, direktante sin al la publiko anoncante laboron, kaj kreante "jurajn komisionojn" por esplori kaj decidi disciplinajn agojn por kazoj, kiuj estas rigardataj kiel rompado de bibliaj aŭ organizaj reguloj. Novaj presbiteroj estas nomumitaj fare de landa oficejo post rekomendo de la Reganta Korpo de Presbiteroj. Ministeriaj servistoj — nomumitaj simile al presbiteroj — plenumas klerikan kaj kunan imposton, sed povas ankaŭ instrui kaj fari renkontiĝojn.
Publikigaĵoj de la atestantoj de Jehovo forte emfazas la bezonon esti obeemaj kaj lojalaj al la Gardoturo-Societo, avertante ke individuoj devas resti parto de ĝi por ricevi la favoron de Dio kaj ankaŭ por postvivi la mondan detruon. Publikigaĵoj deklaras, ke akceptebla servo al Dio povas esti nur en tiu organizaĵo kaj ke membroj devus resti submetitaj al la gvidantoj de la religio kaj lokaj kongregaciaj presbiteroj.
Kredo
[redakti | redakti fonton]Doktrinaj fontoj
[redakti | redakti fonton]La doktrinoj de la atestantoj de Jehovo estas establitaj de la estraro, kio supozigas respondecon pri interpretado kaj uzado de la Skriboj fare de la Reganta Korpo de la Atestantoj de Jehovo[36][37]. Antaŭ la nova reĝimo de la estraro en 1976, la doktrinaj aferoj estis deciditaj de la ĝenerala direktoro de la Societo Gardoturo. La Gardoturo-publikaĵoj asertas ke doktrinaj ŝanĝiĝoj kaj ties rafinadoj rezultiĝas el procezo de progresema revelacio, per kiu Dio iom post iom rivelas sian volon kaj intencojn.[38][39][40][41] Laŭ la Societo Gardoturo ĝi ankaŭ alvenas al konkludoj pri doktrinoj post la aplikado de la racio kaj profunda biblia esplorado,[42]. La literaturo de la Societo Gardoturo petas konsilojn de la sankta spirito kaj direkton de Jesuo Kristo kaj anĝeloj. Tamen, la estraro faras neniun aserton de neeraripovo aŭ dia inspiro[43].
La tuta protestanta kanono de la Sanktaj Skriboj estas akceptita kiel die inspirita, neerara vorto de Dio[44]. La atestantoj akceptas la Biblion kiel science kaj historie precizaj kaj fidindaj kaj interpretas la plimulton de ĝi laŭlitere, sed ankaŭ akceptante ke ĝi estas riĉa je simboleco. Ili pensas ke la Biblio estas la fonto de vero kaj la bazo por ĉiuj iliaj kredoj. La etnografia studo de sociologo Andrew Holden de la religio konkludis ke por ordinaraj kredantoj deklaroj de la estraro, per la Gardoturo-publikaĵoj, multe pli pezas ol la Biblio mem. La gvidado de la Atestantoj de Jehovo postulas esti la sola videbla kanalo de Jehovo kaj asertas ke la Biblio ne povas esti komprenata sen rilatado kun la Gardoturo-organizaĵo.
Jehovo kaj Jesuo Kristo
[redakti | redakti fonton]
Ĉi tiu organizaĵo estas centrita je Dio kaj ne je Jesuo Kristo[45][46][47]. La atestantoj de Jehovo emfazas la uzon de la biblia nomo de Dio, la Tetragramo kaj en esperanto (kaj nacilingvaj variantoj) ili preferas la nomon Jehovo[48]. La atestantoj de Jehovo kredas ke Jehovo estas la nura vera dio, la kreinto de ĉiuj aĵoj, kaj donas al li la titolon "Universala Suverenulo". Ili kredas ke tuta adorado devus esti direktita rekte al li kaj ke la Triunuo ne ekzistas[49]. Ili ankaŭ kredas ke la Sankta Spirito estas la potenco de Dio aŭ "aktiva forto" kaj ne tria persono ene de Dio[50].
La atestantoj de Jehovo kredas ke Jesuo estis la sola rekta kreitaĵo de Jehovo[51], ke Jehovo tiam kreis ĉiujn aliajn per Jesuo, tial li estas konata kiel la "ununura filo de Dio"[52][53] Jesus served as a redeemer and a ransom sacrifice to pay for the sins of humankind.[54]. Jesuo memoferis sin por elaĉeti la pekojn de la homaro. Ili kredas ke Jesuo mortis sur ununura vertikala torturpaliso kaj ne sur la tradicie konata kruco[55]. Ili kredas ke referencoj en la Biblio al la Ĉefanĝelo Mikaelo, Abadonon, kaj la Vorto estas referencoj pri Jesuo[56][57][58].
Satano
[redakti | redakti fonton]
La atestantoj de Jehovo kredas ke Satano estas spirito-estaĵo kiu estas la reganto de la mondo[59][60], kaj ke iam li estis anĝelo kiu disvolvigis sentojn kiel envio, kaj deziris adoron. Satano persvadis Adamon kaj Evon por obei lin prefere ol Dio (kaj la homaro poste iĝis partoprenanto de tiu defio) implikante ilin en la konkuradon inter Dio kaj Satano por iĝi universala suverenulo[49][61]. Aliaj anĝeloj kiuj estas je la flanko de Satano iĝis demonoj[62]. La atestantoj de Jehovo instruas ke Satano kaj liaj demonoj estis forpelitaj de la ĉielo post la 1-a de oktobro 1914, per kio tempofino komenciĝis,[49][63][64][65]. La atestantoj kredas ke la mondo estas sub la kontrolo kaj influo de Satano kaj la demonoj, ke ili misinformas homojn, kaj ke tio estas la kialo de multaj nunaj doloroj kaj suferoj. Tamen, ili ne kredas ke individuaj regantoj aŭ registaroj estas sub la rekta kontrolo de Satano[66][67].
Postmorto
[redakti | redakti fonton]La atestantoj de Jehovo kredas ke morto estas stato de neekzistado kun nenia konscio. Ne ekzistas infero el fajra turmento; Hadeso kaj Sheolo estas komprenitaj kiel mortkondiĉo, kiel "ordinara tombo"[68]. La atestantoj de Jehovo kredas ke la korpo kaj la animo estas la sama vivaĵo kaj je la morto ambaŭ ĉesas ekzisti[69]. Ilia espero por postmorto konsistas je la resurekto fare de Dio kaj senditaj al purigita tero post la monda detruo, aŭ al rifuĝejo por la limigita nombro de 144,000. Tiuj restontoj sur la tero estos estas konataj kiel "aliaj ŝafidoj".
La publikigaĵoj instruas ke la tuta homaro troviĝas en peka stato[70] kaj liberiĝo nur eblas pro la ĵetita sango de Jesuo kiu disponigis pagon, aŭ punpagon, por la pekoj de la homaro[71]. La atestantoj kredas ke ekzistas du destinoj por la savintoj de Dio. Ili interpretas Apokalipson 14:1-5 en la senco ke la nombro de kristanoj irantaj al la ĉielo estas limigita nur al 144,000, kiuj regos kun Jesuo kiel reĝoj kaj pastroj super la tero[72]. La resto havas la esperon vivi eterne en tera paradizo[73]. La atestantoj de Jehovo instruas ke nur ili plenumas la bibliajn postulojn por postvivi la mondan detruon, kvankam Dio estas la fina juĝisto[74][75][76]. Dum miljara regno, la plimulto de la homoj kiuj mortis ekde la tempo de Habelo estos revivigitaj por vivi eterne. Ili estos instruitaj laŭ la korekta maniero adori Dion por ke ili estu pretaj por la juĝo antaŭ la fino de miljara regno[77][78].
Mesia Regno de Jehovo
[redakti | redakti fonton]
La publikaĵoj de la atestantoj instruas ke la Regno de Dio estas registaro en la ĉielo, regata de Jesuo Kristo kaj 144,000 kristanoj prenitaj de la tero[79]. La regno estas rigardita kiel la rimedo per kiu Dio plenumos sian originan celon por la tero[80][81], tio estas, la transformiĝo de la mondo en paradizon libera de krimo, malsano, morto kaj malriĉeco[82]. La regno laŭdire estis la ĉefa instruo de la ministerio de Jesuo sur la tero kaj establita en la ĉielo en 1914. Ili kredas ke la jaro 1914 markas la restaŭradon de la regado de Dio surtere por ĝia halto dum pli ol 2.520 jaroj ekde 607 a.K., dato kiam estis detruita la urbo Jerusalemo fare de la babilonanoj[83].
La atestantoj de Jehovo multe insistas je ĉi tiu parto de la Biblio dum sia pord-ĉe-porda predikado. Por bildigi ĝin ili uzas belaspektajn bildojn en kiuj resurektintoj retrovas siajn familianojn, kie infanoj ludas kun bestoj kiel leono. Laŭ la atestantoj de Jehovo, la paradizo estos eterna kaj ĉiuj homoj vivos por ĉiam sen suferado de doloroj, angoro aŭ malamo.
Eskatologio
[redakti | redakti fonton]
Ĉefa instruado de la atestantoj de Jehovo estas ke la nuna mondepoko, aŭ "sistemo de aĵoj", eniris en la "lastajn tagojn" en la jaro 1914[84][85] kaj alfrontas baldaŭan detruon per la interveno de Jehovo kaj Jesuo Kristo, kondukante al savo por tiuj kiuj adoras Dion en la vero. Tiu juĝo komenciĝos per la detruo fare de Unuiĝintaj Nacioj kaj ĉiuj religioj konsideritaj kiel malveraj kaj demonaj, identigitaj kiel "Babelo la Granda", aŭ la "putino", de Revelacio 17[86]. Tiu evoluo markos la komencon de la Granda Sufero[87]. Satano poste atakos la atestantojn de Jehovo, ago kiu instigos Dion por komenci la militon de Armagedono, dum kiu ĉiuj reĝimoj kaj ĉiuj homoj ne konsideritaj kiel "ŝafidoj de Kristo" estos por ĉiam detruitaj[88][89],[90][91]. Post la batalo de Armagedono, Dio venigos sian ĉielan regnon sur la teron, kiu estos transformita en paradizon simile al la Edena ĝardeno. Post la Armagedono, la plejparto de tiuj kiuj mortis antaŭ la interveno de Dio iom post iom estos revivigitaj[92] por la "tago de juĝo" kiu daŭros jarmilon laŭ Revelacio 20. Tiu juĝo estos bazita sur iliaj agoj post la resurekto, ne sur pasintaj faritaĵoj. Ĉe la fino de la miljara juĝo Satano estos alportita reen por misinformi la perfektan homaron[93]. La fina rezulto estos detala ekzamenado de la homaro kiam ĝi estos fine glorigita. Tiam Kristo redonos ĉian aŭtoritaton al Jehovo[94].
La publikigaĵoj de la Societo Gardoturo instruas ke Jesuo Kristo revenis nevideble kaj komencis regi en la ĉielo kiel reĝo en oktobro 1914[95]. La konsekvenco de tio estis la forpelo Satano el ĉielo sur la teron kaj pro tio li alportis periodon de "veo" al la homaro[96], kiel estis profetite en Revelacio 12. Ili asertas ke la greka vorto parousia (tradukita kiel "reveno" de Kristo) estu pli precize komprenata kiel "ĉeesto" kaj, ke lia reveno estos perceptita per serio de "signoj". Tiel tiu Dua Apero estus nevidebla ĉeesto, kiu daŭros pli longan tempon.
Praktikoj
[redakti | redakti fonton]Diservo
[redakti | redakti fonton]Renkontiĝoj por adorado kaj studado estas aranĝitaj ĉe la Regnohaloj kiuj estas la "preĝejo" de la organizaĵo, kie ne troviĝas religiaj bildoj. La atestantoj apartenas al komunumoj organizitaj laŭ teritorioj kie ili loĝas kaj tie ili ĉeestas semajnajn diservojn konataj nur kiel "renkontiĝoj" planitaj de la presbitero de la komunumo. La renkontiĝoj estas plejparte dediĉitaj al la studado de la Biblio kaj literaturo de la Societo Gardoturo. La formo kaj enhavo de la renkontiĝoj estas establitaj de la ĉefsidejo, kio signifas ke ĝia enhavo en iu ajn semajno estas la sama en la tuta mondo[97]. La anoj de la komunumo renkontiĝas por du sesioj ĉiun semajnon konsistantaj el kvin malsamaj sesioj kiuj povas daŭri tri horojn kaj duono, kaj dum la semajnfino ili renkontiĝas dufoje. Renkontiĝoj estas malfermitaj kaj fermitaj, kun kantoj kaj mallongaj preĝoj ekde la platformo. Ĉiujare, atestantoj de kelkaj komunumoj kiuj formas "cirkviton" renkontiĝas por unutaga kunveno kaj dutaga asembleo, kutime ĉe luitaj stadionoj aŭ aŭditorioj. Ilia plej grava kaj solena okazaĵo estas la celebrado de la "Memorado de la Morto de Kristo", kiu okazas samtage kiel la juda Pasko en la unua jarcento.
Evangeliismo
[redakti | redakti fonton]
La atestantoj de Jehovo estas eble tutmonde konataj pro la obstino kaj sindediĉo disvastigi la religion kaj ties instruojn, ĉefe per predikado domon post domo[98][99]. Ili faras tion laŭ la biblia ordono de Jesuo kiu instrukciis kaj donis la ekzemplon por predikado[100][101]. Malfermaj hejmaj biblio-studoj estas ofertitaj al homoj kiuj montras intereson pri ilia kredo, kiun ili prezentas per la helpo de multaj literaturaĵoj, kiel ekzemple la periodaĵoj La Gardoturo kaj Vekiĝu!. La literaturo estas publikigita en multaj lingvoj kun larĝa gamo da libroj, revuoj kaj aliaj publikaĵoj, kun malgranda selektado havebla en pli ol 700 lingvoj[102]. La atestantoj havas la devon dediĉi tiom da tempo kiel eble por la predikado kaj ili devas liveri ĉiumonatan raporton al la komunumestro[103][104]. La baptitaj membroj kiuj ne prezentas tiun raporton ĉiumonate estas konataj kiel "neregulaj" kaj ili ricevas la konsilon de la komunumestroj por ekprediki. Tiuj kiuj ne prezentas ĝin dum ses sinsekvaj monatoj estas konsiderataj kiel "neaktivaj".
Etiko kaj moralo
[redakti | redakti fonton]
Ilia opinio pri moralo reflektas konservativajn kristanajn valorojn. Ĉiuj seksaj rilatoj ekster la geedziĝo estas kialoj por la forpelo se la juĝato ne pentas[105][106]. Abortado estas konsiderita kiel murdo[107]. Modesteco pri vestmaniero kaj persona higieno estas ofte substrekitaj. Hazardludoj[108], ebriiĝo, kontraŭleĝaj medikamentoj, kaj fumado estas malpermesitaj. Modera trinkado de alkoholaĵoj estas permesita[109].
La familia strukturo estas patriarka. La edzo estas konsiderita kiel la fina aŭtoritato ĉe la familiaj decidoj, sed estas instigita por ke li petu opiniojn de sia edzino, same kiel de la gefiloj. Geedziĝoj estas postulataj monogamaj[110]. Divorcado estas nur akceptata se okazas malfideleco; tia divorco estas konsiderata kiel "biblia divorco"[111][112]. Se la divorco estas atingata pro alia kialo, nova geedziĝo estas konsiderita kiel malfideleco dum la antaŭa edz(in)o daŭre estas vivanta kaj ne havis alian seksrilaton[113]. Ekstrema fizika misuzo, konscia ne-subteno de la familio, estas tio kion la religio nomas "absoluta endanĝerigo de la spiriteco" kaj estas kialoj por laŭleĝa apartigo de la komunumo.
Disciplino
[redakti | redakti fonton]
Formala disciplino estas administrita de la komunumestroj (konataj kiel "presbitero")[114]. Kiam okazas akuzo de tio kion ili nomas "grava peko" estas vokita la baptita membro, jura komisiono estas formita por determini la kulpecon, administri helpon kaj eventuale uzi disciplinon. Forpelo, formo de evitado, estas la plej akra disciplinaĵo administrita en la komunumo[115]. Kontakto kun forpelitaj individuoj estas limigita al familianoj, kiuj loĝas en la sama hejmo, kaj kun presbiteroj kiuj ĉiujare invitas forpelitojn por peti la reakcepton[116]. Formalaj komerca-negocoj povas daŭri se kontrakte aŭ finance ili estis establitaj antaŭ la forpelo kaj estas devigaj[117]. Per evitado de socia kaj spirita interagado kun forpelitoj, la atestantoj restas liberaj kaj malproksimaj de ajna nemorala influo kaj deliktuloj povas esti hontigitaj per pento, sed la minaco je evitado ankaŭ helpas malinstigi aliajn membrojn je disident-konduto[118]. Evitado ankaŭ estas uzata por membroj kiuj libervole forlasas la organizaĵon kaj formale ne plu rilatas al ĝi. La reakceptado formale okazas sub jura komisiono de baptitaj atestantoj, kiuj analizas la konduton de la pentito. La riproĉita persono provizore perdas privilegiojn, sed ne suferas limigon de socia aŭ spirita kuneco. La marko estas aplikata se baptita ano insistas je procedo rigardita kiel malobservo de bibliaj principoj sed ne "grava peko".
Mondapartiĝo
[redakti | redakti fonton]La atestantoj de Jehovo kredas ke la Biblio kondamnas la interagadon kun ĉiuj aliaj religioj sur la bazo ke povas ekzisti nur unu sola vero de Dio[119][120]. Tial ili malakceptas ajnan kunlaboron aŭ ekumenajn kunvenojn kun aliaj religioj aŭ kristanaj grupoj. Ili kredas ke nur ilia religio reprezentas veran kristanismon, kaj ke ĉiuj aliaj religioj ne plenumas ĉiujn instruojn de Dio kaj pro tio ili estos baldaŭ detruitaj[121]. La atestantoj de Jehovo ricevas la instruon "apartiĝi de la mondo" ĉar ĝi estas regata de Satano kaj ĝi estas loko de danĝero kaj morala poluado[122][123][124]. Pro perceptitaj danĝeroj je "sekulara" unuiĝo, (atestantoj estas konsilitaj minimumigi socian kontakton kun neanoj[125]) ili havas striktajn normojn pri moralo[126][127][128].
La atestantoj de Jehovo kredas ke la plej alta fideleco apartenas al la regno de Dio, kiu estas rigardata kiel fakta registaro en la ĉielo, kun Kristo kiel reĝo, tial ili restas neŭtralaj, ne serĉas ŝtatoficon kaj evitas la voĉdonadon, kvankam individuaj membroj povas partopreni plibonigajn komunumajn projektojn[129][130]. Ili ne festas dum la naskiĝtagoj kaj malaprobas multajn festotagojn, kiuj laŭ ili havas paganajn originojn. Ili ne laboras ĉe industrioj asociitaj al la militistaro, ne servas en la armeo[131] kaj rifuzas nacian militservon, kio en kelkaj landoj okazigas al ili areston kaj malliberigon[132]. Ili ne salutas aŭ promesas fidelecon al flagoj kaj nek kantas naciajn himnojn aŭ patriotajn kantojn[133].
Malakcepto de sangotransfuzoj
[redakti | redakti fonton]
La atestantoj de Jehovo oficiale malaprobas la transfuzojn de sango kaj kelkaj el ĝiaj frakciitaj komponentoj. Laŭ ili la sangotransfuzo estas malobservo de la leĝo de Dio bazita sur la interpreto de Agoj de la Apostoloj 15:28-29 kaj aliaj skriboj[134][135][136]. Ekde 1961 la akcepto de sangotransfuzo estis kialo por la forpelo de la membroj el la organizaĵo[137][138]. La literaturo de la Societo Gardoturo instruas la membrojn rifuzi transfuzojn en ĉiuj kazoj eĉ se risko de morto[139][140][141]. La atestantoj de Jehovo akceptas alternativojn sen sango, kaj aliajn vivsavigajn iniciatojn anstataŭ sangotransfuzoj[142].
Kvankam la atestantoj de Jehovo ne akceptas sangotransfuzojn, ili povas akcepti kelkajn frakciojn de la plasmo de la sango laŭ sia propra bontrovo[143][144][145] . La Societo Gardoturo provizias membrojn per juraj dokumentoj por indiki kiun laŭvolan frakcifakturon ili akceptas. Se frakcio "konsistigas signifan parton da tiu komponento" ĝi povas esti ofenda al kelkaj, sed estas permesata. La atestantoj de Jehovo establis Komitatojn por Ligiĝo de Hospitaloj kiel kunlabora interkonsento inter unuopaj atestantoj kaj medicinaj profesiuloj. Usona medicina etikisto Osamu Muramoto raportis ke la komitatoj povas premi sur atestanto-pacientojn rifuzi sang-bazitan traktadon, endanĝerigante la liberan elekton de la paciento kiun traktadon ricevi[146][147] .[148][149].
Opozicio
[redakti | redakti fonton]La kredoj, doktrinoj kaj praktikoj de la atestantoj de Jehovo multfoje okazigis kontraŭdirojn kaj la opozicion de registaroj, komunumoj kaj religiaj grupoj. La religia komentisto Ken Jubber skribis ke "vidante ilin je tutmonda skalo, tiu persekutado estis tiom konstanta kaj intensa ke ne estus eraro konsideri la atestantojn de Jehovo kiel la religio plej persekutita dum la 20-a jarcento[150].
Persekutado
[redakti | redakti fonton]
La politika kaj religia malŝato kontraŭ la atestantoj de Jehovo kelkfoje permesis la agadon de la mafio kontraŭ ili kaj la subpremon de la registaro de pluraj landoj. Pro la doktrino pri la politika neŭtraleco kaj la neado militservi en la armeo multaj atestantoj estis malliberigitaj dum la Dua Mondmilito kaj aliaj okazintaĵoj kiam la nacia militservado estis deviga. En Germanio, pli ol 12.000 atestantoj estis metitaj en koncentrejojn[151], kaj estis identigitaj per violkolora triangulo. Ĉirkaŭ 5000 atestantoj forpasis[152] kaj pli ol 200 viroj estis ekzekutitaj sub la leĝoj de la germanaj milit-tribunaloj[153]. En Kanado, la atestantoj de Jehovo estis metitaj en koncentrejojn[154] kune kun politikaj disidentoj kaj homoj el japanaj kaj ĉinaj devenoj[155]. En la eksa Sovetunio, ĉ. 9.300 atestantoj kaj ties familioj estis deportitaj en Siberion kadre de la Operaco Nordo en aprilo 1951[156][157]. La religia agado de la atestantoj de Jehovo estas malpermesita aŭ limigita en pluraj landoj inkluzive de Ĉinio, Vjetnamio kaj kelkaj islamaj ŝtatoj[158][159].
En landoj kun longa kristana tradicio kiel Kartvelio kaj Armenio, la naciaj eklezioj vidas ĝin kiel danĝeran sekton kaj instigas la loĝantaron detrui la ejojn kaj literaturojn de la praktikantoj. En Kartvelio multaj atestantoj perdis sian domon pro bruligado kaj la polico nenion faras kontraŭ tiuj agoj[160]. En Armenio multaj junuloj de tiu organizaĵo estas en karceroj pro rifuzo militservi[161].
Leĝaj defioj
[redakti | redakti fonton]En multaj kazoj, kie estis implikitaj la Atestantojn de Jehovo estis akceptitaj de superaj tribunaloj en la tuta mondo. La leĝaj defioj kontribuis por la ampleksiĝo de la difinoj pri la civilaj liberoj en multaj landoj[162]. La kazoj ĝenerale rilatas al la rajto praktiki la religion, montrado de patriotismo, militservado kaj la sangotransfuzoj[163].
Kritikoj
[redakti | redakti fonton]La atestantoj de Jehovo ofte ricevas kritikojn pri la tradukado de la Biblio, doktrinoj, rifuzado de sangotransfuzoj kaj manipulado de nemultaj kazoj pri seksa krueleco inter multaj aliaj aferoj.
Kritikoj pri tradukado de la Biblio
[redakti | redakti fonton]
La Societo Gardoturo estis multfoje kritikita ĉar ĝi rifuzas diskonigi la nomojn kaj akademiajn pruvaĵojn de la tradukistoj de sia propra tradukado de la Biblio. La societo asertis, ke la membroj de la traduk-komisiono deziris resti anonimaj por altigi nur la nomon de Dio, dum La Gardoturo argumentis, ke la instruaj kvalifikoj de la tradukistoj ne tiom gravas kaj ke "la traduko mem atestas iliajn kvalifikojn". Tamen iama estrarano Raymond Franz asertis, ke nur unu membro de la traduk-komisiono havis sufiĉajn kvalifikojn por la tasko.
Kelkaj Biblio-akademiuloj rimarkigis, ke la traduko de kelkaj tekstoj povas esti influitaj favore al la praktikoj kaj doktrinoj de la organizaĵo[164][165][166][167][168]. Teologoj ankaŭ kritikis la enmeton fare de la tradukistoj de la nomo "Jehovo" 237 fojojn en la Nova Testamento, en lokojn kie la esprimo ne estas uzita en la konservintaj grekaj manuskriptoj. Tamen, la publikaĵoj de la Societo Gardoturo kaj Biblio-akademiuloj, diris, ke la nomo estis "remetita" sur solida bazo, precipe kiam la verkistoj de la Nova Testamento uzis la grekan vorton Kyrios (sinjoro) dum citado de pli fruaj skriboj de la Malnova Testamento kiuj enhavis la Tetragramon.
La traduko ankaŭ estis kritikita por preferado de laŭliteraj tradukoj sen zorgado pri la poeziaj stiloj de la originalaj tekstoj. Konsekvence de tiuj kritikoj kaj duboj pri bonkvalita tradukado kaj ĝustigado de bibliaj tekstoj por argumentio siajn doktrinojn, neniu alia kristana grupo uzas ĝin.
Fiaskaj prognozoj
[redakti | redakti fonton]La publikaĵoj de la atestantoj de Jehovo faris multajn prognozojn pri mondokazaĵoj kiujn ili kredas estis profetitaj en la Biblio[169][170]. La fiasko de kelkaj el tiuj okazaĵoj, precipe la okazintaĵoj profetitaj por la jaroj 1914 kaj 1925, kondukis al la ŝanĝiĝo aŭ rezigno de kelkaj doktrinoj[171]. Ĝiaj publikaĵoj asertis ke Dio utiligis la atestantojn de Jehovo kaj la Internacian Asocion de Biblio-studantoj (la pli frua nomo de la organizaĵo) kiel profeton kaj iom post iom li kondukas siajn anojn al pli klara kompreno de sia volo[172][173][174]. La kontraŭantoj de la doktrinoj de la Atestantoj de Jehovo, aliflanke, akuzis la religion esti malverema profeto farante tiujn prognozojn, precipe ĉar ĝi asertis ke ĝiaj prognozoj estis preter ajna dubo aŭ estis aprobitaj de Dio mem. La publikaĵoj de la Societo Gardoturo deklaris, ke kristanoj ne pridubu tion, kion Dio revelacias. Iama atestanto de Jehovo, Raymond Franz, deklaris, ke membroj de la organizaĵo laŭsupoze havas "firmegan fidon" je la Gardoturo-prognozoj kaj ili alfrontas la forpelon, se ili ne akceptas ĝian instruon, inkluzive de prognozoj kiuj poste estis flankenlasitaj.
La Societo Gardoturo malaprobas akuzojn, ke ĝi estas malverema profeto. Ĝi diras ke ĝiaj klarigoj pri Biblio-profetaĵo povas erari ĉar tiuj prognozoj ne estis asertitaj kiel "la vortoj de Jehovo".
Sociaj kritikoj
[redakti | redakti fonton]La publikaĵoj de la Societo Gardoturo instruas al la membroj montri lojalecon al Dio per obeemo al la organizaĵo[175][176], promesante la avantaĝojn de forto kaj protekto kontraŭ la tentoj de Satano. Oftaj postuloj de lojaleco al la Societo Gardoturo kaj la praktiko de evitado de disidentaj membroj, igis kritikantojn konsideri la gvidadon de la religio tiel aŭtokrateca. Iama atestanto Edmond Gruss kaj verkintoj inkluzive de Anthony A. Hoekema, Ron Rhodes kaj Alan W. Gomes, nomas ĝin kristana sekto, asertante ke ĝi manipulas la unuopulojn kaj ke la komunumestroj pensas nome de ĉiuj. La atestantoj de Jehovo neas, ke ili estas sekto; ili kredas ke individuoj bezonas konsiladon de Dio, sed ke ĝi ili venas tra la Societo Gardoturo. La estraro laŭdire gvidas atestantojn, sed la membroj konsideras nur Kriston kiel la persona gvidanto.
La Gardoturo-literaturo avertas ke la "sendependa pensado", pridubigas la konsiladon kiun ĝi disponigas, kaj ke tio estas danĝera. La Societo Gardoturo diras al la membroj, ke ili ne legu kritikojn kontraŭ la organizaĵo de forpelitoj, disidentoj, iamaj membroj aŭ literaturon publikigitan de aliaj religioj. Pro tio kelkaj kritikantoj akuzis la asocion je kaŭzado de mensa izoliteco kun la intenco de menskontrolo.
La Gardoturo-publikaĵoj diras ke la predika laboro estas "fundamenta postulo de sia kredo", kaj devo por la atestantoj de Jehovo. Raymond Franz kaj aliaj priskribas la konstantajn admonojn de Societo Gardoturo por tiuj kiuj ne sekvas tiun devon kaj ke, prediko pord-al-pordo estas premo.
Kritikantoj asertas ke multaj atestantoj estis devigitaj obei la malpermeson de la uzado de sangotransfuzoj. Usona neŭrologo kaj medicina etikisto Osamu Muramoto asertis, ke la Gardoturo-literaturo uzas troigon kaj sentemon por krei paranojon kaj misprezenti la faktojn ĉirkaŭ la transfuzoj.
Manipulado de akuzoj je seksa krueleco
[redakti | redakti fonton]Kritikantoj, kiel ekzemple Silentlambs, imputis la atestantojn de Jehovo pro uzado de organizaj politikoj kiuj malfaciligas al la membroj la raportadon pri seksa krueleco[177][178][179]. Kelkaj viktimoj de seksa krueleco asertis, ke ili estis ordonitaj de lokaj presbiteroj silenti por eviti embarason kaj al la juĝato kaj al la organizaĵo.
Ekde majo 2002, la Societo Gardoturo instrukciis presbiterojn raporti akuzojn de mistraktado de infanoj al la aŭtoritatoj eĉ kiam nur ekzistis unu atestanto kaj la ŝanĝiĝo de la politiko ekskludi personon je kulpeco de seksa krueleco ene de la organizaĵo. La Societo Gardoturo priskribas mistraktadon de infano kiel "abomeninda" kaj instrukcias plresbiterojn esplori ĉiujn akuzojn de mistraktado de infano kaj preni komunuman reagon se ekzistas sufiĉe da pruvoj. Se ne ekzistas sufiĉe da pruvoj, presbiteroj estas postulataj raporti la aferon al aŭtoritatoj kaj al ilia loka filio de la Societo Gardoturo. Ĝi diras al la viktimoj de misuzo, ke ili havas la "absolutan rajton" raporti akuzojn al aŭtoritatoj.
La 10-a de junio 2009 la Ĉambro kriminala de la Apelacia Kortumo de Parizo agnoskis, ke la imputo de la Atestantoj de Jehovo pri kovrado de seksa krueleco estas kalumnio kaj misfamigo, kaj kondamnis Jean-Pierre Brard[180][181]. La 29 septembro de 2009 la Kasacia Kortumo de Parizo malakceptis plendon de Jean-Pierre Brard, kondamnitan pro la kalumnio[180]
En diversaj mondopartoj
[redakti | redakti fonton]Atestado en Esperanto
[redakti | redakti fonton]
Ĉiuspeca lingvosciado de Kaarlo Harteva helpis al la predika agado en Finnlando. Li lernis Esperanton. Harteva ricevis permeson de Rutherford por traduki Milionoj en Esperanton. Ĝi estis eldonita en 1922 en Helsinki rekte antaŭ la konferenco de Esperantistoj. En tia konferenco li faris paroladon en Esperanto kun la temo de la Milionoj. Nun la bona novaĵo povis esti ofertita de esperanto-parolantoj, kelkaj el kiuj venis de Usono, Ĉinio, Japanio, Alĝerio, Aŭstralio, Brazilio, kaj aliaj landoj.
Harteva paroladis en Esperanto en 12 urboj de Eŭropo. En Budapeŝto li donis Biblian paroladon, kiu, kun permeso de la policestro, estis tradukita hungaren. Tiam Rutherford sendis samreligianon por akompani Harteva en Moskvo por klarigi, se eble prediki la bonan novaĵon pri la Ĉiela Regno tie. La eĥiĝo inter la moskvanoj estis malforta. Sed post kontakto kun la lokaj esperantistoj, Harteva donis al ili multon da teokratia literaturo, eldonita de la Internaciaj Biblistudantoj[182].
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Societo Gardoturo: Oficiala Retpaĝaro de la Atestantoj de Jehovo (1034 lingvoj)
- Oficiala Informa Retpaĝaro de la Atestantoj de Jehovo (Authorized site of the Office of Public Information of Jehovah’s Witnesses) angle
- Worldwide Association of Jehovah’s Witnesses: Publications Downloads (multelingve)
- Oficiala Informa Retpaĝaro de la Atestantoj de Jehovo en Rusio (ruse)
- [2] Arkivigite je 2007-09-28 per la retarkivo Wayback Machine
- [3] Arkivigite je 2007-02-07 per la retarkivo Wayback Machine
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ "Mankind’s Millennium Under God’s Kingdom—Why Literally So", The Watchtower–April 15, 1967
- ↑ Stark et al. (1997). “Why Jehovah's Witnesses Grow So Rapidly: A Theoretical Application”, Journal of Contemporary Religion 12 (2), p. 133–157. doi:10.1080/13537909708580796.
- ↑ Religious Tolerance.org. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2000-05-11. Alirita 2010-12-17 . BeliefNet. Adherents.com. Arkivita el la originalo je 2007-07-07. Alirita 2010-12-17 . Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2018-12-24. Alirita 2022-04-04 . Statistics on Religion.
- ↑ Religion & Ethics Jehovah's Witnesses. Major Christian Denominations. Arkivita el la originalo je 2010-03-07. Alirita 2010-12-17 . Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2010-03-07. Alirita 2010-12-17 . The American Heritage Dictionary.
- ↑ Jehovah's Witnesses Official Web Site: About Jehovah’s Witnesses. Office of Public Information of Jehovah's Witnesses. “While other religious groups count their membership by occasional or annual attendance, this figure reflects only those who are actively involved in the public Bible educational work [of Jehovah's Witnesses].”.
- ↑ "Guided by God's Spirit", Awake!, June 2011, page 32, "In 2011, more than 12 million people attended over 3,200 of such conventions!"
- ↑ Statistics at Jehovah's Witnesses official website, 2010.. Arkivita el la originalo je 2012-12-04. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ Alan Rogerson, Millions Now Living Will Never Die, Constable, 1969, page 123.
- ↑ (2007) “Jehovah's Witness”, Britannica Concise Encyclopedia. Encyclopedia Britannica, Inc.. ISBN 978-1-59339-293-2.
- ↑ "Working in the "Field"—Before the Harvest", The Watchtower, October 15, 2000, page 28
- ↑ "Proclaiming the Lord's Return (1870–1914)", Jehovah's Witnesses—Proclaimers of God's Kingdom, pp. 44–46
- ↑ Holden, A.. (2002) Jehovah's Witnesses: Portrait of a Contemporary Religious Movement. Routledge. ISBN 0585453144.
- ↑ (1-a de julio 1879) “Prospectus”, Zion's Watch Tower. Arkivigite je 2019-03-31 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2019-03-31. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ C.T. Russell, "A Conspiracy Exposed", Zion's Watch Tower Extra edition, April 25, 1894, page 55-60.
- ↑ Crompton, Robert. (1996) Counting the Days to Armageddon. Cambridge: James Clarke & Co, p. 101. ISBN 0227679393.
- ↑ Penton, M.J.. (1997) Apocalypse Delayed. University of Toronto Press, p. 58, 61–62. ISBN 0802079733, 9780802079732.
- ↑ Our Incoming World Government – God's Kingdom. Watchtower Bible and Tract Society.
- ↑ "A New Name", The Watch Tower, October 1, 1931, pages 296–297.
- ↑ (1921) The Harp of God, p. 231–236. states that "the Lord's second presence dates from 1874." The Harp of God el Google Books
- ↑ (March 1 1922) “Watchtower”, p. 71. and (1930) Prophecy, p. 65–66. supported 1874.
- ↑ Thomas Daniels. Historical Idealism and Jehovah's Witnesses (PDF), p. 3–37.
- ↑ Beckford, James A.. (1975) The Trumpet of Prophecy: A Sociological Study of Jehovah's Witnesses. Oxford: Basil Blackwell, p. 47–52. ISBN 0631163107.
- ↑ Beckford, James A.. (1975) The Trumpet of Prophecy: A Sociological Study of Jehovah's Witnesses. Oxford: Basil Blackwell, p. 52–55. ISBN 0631163107.
- ↑ Penton, M. J.. (1997) Apocalypse Delayed, 2‑a eldono, University of Toronto Press, p. 89–90. ISBN 0802079733.
- ↑ (1966) Life Everlasting in Freedom of the Sons of God (PDF), Watch Tower Bible & Tract Society, p. 29–35. Arkivigite je 2012-02-20 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2012-02-20. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ (October 8 1966) “How Much Longer Will It Be?”, Awake!, p. 17–20.
- ↑ (October 8, 1968) “Awake!”, p. 14. “"Does this mean that the above evidence positively points to 1975 as the complete end of this system of things? Since the Bible does not specifically state this, no man can say...If the 1970s should see intervention by Jehovah God to bring an end to a corrupt world drifting toward ultimate disintegration, that should surely not surprise us."”.
- ↑ (1993) Jehovah's Witnesses—Proclaimers of God's Kingdom. Watch Tower Bible & Tract Society.
- ↑ First occurrence: (22-a de marto 1976) “Cruelties Go Unchecked in Malawi”, Awake!, p. 3.
- ↑ Penton, M. James. (1997) Apocalypse Delayed: The Story of Jehovah's Witnesses. University of Toronto Press, p. 211–252. ISBN 0-8020-7973-3.
- ↑ Twelve members as of September 2005 (See The Watchtower, March 15, 2006, page 26)
Schroeder died March 8, 2006. (See The Watchtower, September 15, 2006, page 31)
Sydlik died April 18, 2006. (See The Watchtower, January 1, 2007, page 8)
Barber died April 8, 2007. (See The Watchtower, October 15, 2007, page 31)
Jaracz died June 9, 2010. (See The Watchtower, November 15, 2010, page 23)
Barr died December 4, 2010. - ↑ Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. 2007 Yearbook of Jehovah's Witnesses, p. 4, 6.
- ↑ Franz, Raymond. (2007) In Search of Christian Freedom. Commentary Press. ISBN 0-914675-17-6.
- ↑ Franz, Raymond. (2007) In Search of Christian Freedom. Commentary Press. ISBN 0-914675-17-6.
- ↑ Yearbook, Watch Tower Bible and Tract Society, 2010.
- ↑ Organized to Do Jehovah's Will, Watch Tower Bible & Tract Society, 2005, pages 17–18.
- ↑ "Cooperating With the Governing Body Today,", The Watchtower, March 15, 1990, page 19.
- ↑ (15-a de julio 2006) “Focus on the Goodness of Jehovah's Organisation”, The Watchtower, p. 22.
- ↑ "Impart God's Progressive Revelation to Mankind", The Watchtower, March 1, 1965, pp. 158–159
- ↑ Penton, M. J. Penton. Apocalypse Delayed. University of Toronto Press, p. 165–171. ISBN 0802079733.
- ↑ Flashes of Light—Great and Small", The Watchtower, May 15, 1995, page 15.
- ↑ Penton, M.J.. (1997) Apocalypse Delayed. University of Toronto Press. ISBN 0802079733, 9780802079732.
- ↑ J. F. Rutherford, Preparation, Watch Tower Bible & Tract Society, 1933, page 64, 67, "Enlightenment proceeds from Jehovah by and through Christ Jesus and is given to the faithful anointed on earth at the temple, and brings great peace and consolation to them. Again Zechariah talked with the angel of the Lord, which shows that the remnant are instructed by the angels of the Lord. The remnant do not hear audible sounds, because such is not necessary. Jehovah has provided his own good way to convey thoughts to the minds of his anointed ones ... Those of the remnant, being honest and true, must say, We do not know; and the Lord enlightens them, sending his angels for that very purpose."
- ↑ Penton, M. J.. (1997) Apocalypse Delayed, 2‑a eldono, University of Toronto Press. ISBN 0802079733.
- ↑ Beckford, James A.. (1975) The Trumpet of Prophecy: A Sociological Study of Jehovah's Witnesses. Oxford: Basil Blackwell, p. 105. ISBN 0631163107.
- ↑ Revelation Its Grand Climax, Watch Tower Bible & Tract Society, 1988, pg 36, "In the songbook produced by Jehovah’s people in 1905, there were twice as many songs praising Jesus as there were songs praising Jehovah God. In their 1928 songbook, the number of songs extolling Jesus was about the same as the number extolling Jehovah. But in the latest songbook of 1984, Jehovah is honored by four times as many songs as is Jesus. This is in harmony with Jesus’ own words: 'The Father is greater than I am.' Love for Jehovah must be preeminent, accompanied by deep love for Jesus and appreciation of his precious sacrifice and office as God’s High Priest and King."
- ↑ The Watchtower, April 15, 1983, pg 29, "Why is God’s name, Jehovah, missing from most modern translations of the Bible? Superstition that developed among tradition-bound Jews caused them to avoid pronouncing God’s personal name, Jehovah. This has contributed to worldwide ignorance regarding the divine name. Added to this has been Christendom’s tendency to focus attention on the person of Jesus Christ, thus relegating Jehovah to second place in their triune godhead."
- ↑ Holden, A.. (2002) Cavorting With the Devil: Jehovah's Witnesses Who Abandon Their Faith (PDF), Department of Sociology, Lancaster University, Lancaster LA1 4YL, UK.
- ↑ 49,0 49,1 49,2 (1993) Jehovah's Witnesses—Proclaimers of God's Kingdom, p. 144–145.
- ↑ Insight on the Scriptures 2.
- ↑ (1988) Insight on the Scriptures 2.
- ↑ Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, What Does the Bible Say About God and Jesus? Arkivigite je 2011-05-14 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ (1988) “Only-begotten”, Insight on the Scriptures 2. Watch Tower Bible & Tract Society, p. 556–557.
- ↑ “"His Vital Place in God's Purpose" and "Chief Agent of life"”, Insight on the Scriptures 2. Watch Tower Bible & Tract Society, p. 60–61.
- ↑ (1989) Reasoning From the Scriptures, p. 89–90.
- ↑ (15-a de januaro 2006) “Angels: How They Affect Us”, The Watchtower.
- ↑ (1988) Insight on the Scriptures 2, p. 393–394.
- ↑ (1988) Insight on the Scriptures 1, p. 12, 126.
- ↑ (2005) What Does the Bible Really Teach?. Watch Tower Bible & Tract Society.
- ↑ (1989) Reasoning From the Scriptures. Watch Tower Bible & Tract Society.
- ↑ (November 15, 1999) “The Bible Answers Vital Questions of Our Day”, The Watchtower.
- ↑ Insight on the Scriptures vol. 1 p. 612 Demon
- ↑ "What Has God's Kingdom Been Doing Since 1914?", The Watchtower, October 15, 1966, pages 621–622
- ↑ "Living Now in That Last Day of Resurrection", The Watchtower, June 15, 1979, page 26.
- ↑ (2005) What Does the Bible Really Teach?. Watch Tower Bible & Tract Society, p. 87,216.
- ↑ Watchtower, April 1, 2004, "In one sense, human governments serve as 'God's minister,' giving structure to human society, without which chaos would rule. And some leaders have protected fundamental human rights, including the right to engage in true worship—something that Satan does not want. Still, because of the Devil's influence, no human or human institution has ever been able to bring lasting peace and security to the people."
- ↑ "The Christian's View of the Superior Authorities", The Watchtower, November 1, 1990, page 14.
- ↑ (July 15 2005) “Is There LIFE After Death?”, The Watchtower. Alirita 2008-09-14.. Arkivigite je 2009-09-04 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-09-04. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ (1988) Insight on the Scriptures 2. “The...Scriptures show 'soul' to be a person, an animal, or the life that a person or an animal enjoys.”.
- ↑ "Jehovah Cares For You," The Watchtower, October 15, 2002, p. 15.
- ↑ Insight On The Scriptures, Vol 2, p. 733.
- ↑ "Have No Fear, Little Flock", The Watchtower, February 15, 1995, pp. 18–22.
- ↑ "A Great Crowd Rendering Sacred Service," The Watchtower February 1, 1995, pp. 14–17.
- ↑ "Remaining Organized for Survival Into the Millennium", The Watchtower, September 1, 1989, page 19, "Only Jehovah's Witnesses, those of the anointed remnant and the 'great crowd,'as a united organization under the protection of the Supreme Organizer, have any Scriptural hope of surviving the impending end of this doomed system dominated by Satan the Devil."
- ↑ You Can Live Forever in Paradise on Earth,, Watch Tower Bible & Tract Society, 1989, pg 255, "Do not conclude that there are different roads, or ways, that you can follow to gain life in God's new system. There is only one. There was just the one ark that survived the Flood, not a number of boats. And there will be only one organization — God's visible organization — that will survive the fast-approaching 'great tribulation.' It is simply not true that all religions lead to the same goal. You must be part of Jehovah's organization, doing God's will, in order to receive his blessing of everlasting life."
- ↑ "Our Readers Ask: Do Jehovah's Witnesses Believe That They Are the Only Ones Who Will Be Saved?", The Watchtower, November 1, 2008, page 28, "Jehovah's Witnesses hope to be saved. However, they also believe that it is not their job to judge who will be saved. Ultimately, God is the Judge. He decides."
- ↑ "The Only Remedy!", The Watchtower, March 15, 2006, p. 6.
- ↑ (1-a de majo 2005) “Who Will Be Resurrected?”, The Watchtower, p. 17.
- ↑ The Government That Will Bring Paradise, Watch Tower Bible & Tract Society, 1993, page 3.
- ↑ Insight on the Scriptures,, Watch Tower Bible & Tract Society, Vol 1, page 310.
- ↑ Worship the Only True God, Watch Tower Bible & Tract Society, 2002, page 6.
- ↑ Reasoning from the Scriptures, Watch Tower Bible & Tract Society, pages 225–234.
- ↑ Pay Attention to Daniel's Prophecy!, Watch Tower Bible & Tract Society, pages 82–97
- ↑ Matthew 24, Mark 13, Luke 23, 2 Timothy 3:1-5. The Bible.
- ↑ "Deliverance by God's Kingdom Is at Hand!", The Watchtower, May 15, 2008, page 15.
- ↑ Revelation – Its Grand Climax at Hand, Watch Tower Bible & Tract Society, 1988, pages 235–236.
- ↑ "Apocalypse—When?", The Watchtower, February 15, 1986, page 6.
- ↑ Revelation – Its Grand Climax at Hand, Watch Tower Bible & Tract Society, 1988, page 286.
- ↑ After Armageddon, God will extend his heavenly kingdom to include earth
- ↑ The Watchtower, September 1, 1959, pp. 530–531 par. 15.
- ↑ Armageddon—A Happy Beginning Jehovah's Witnesses Official Web Site. Arkivita el la originalo je 2011-05-14. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ The Watchtower, May 15, 2006, p 6.
- ↑ The Watchtower, May 1, 2005, p. 20.
- ↑ The Watchtower, August 15, 2006, p. 31; Christ will then hand all authority back to God. Pay Attention to Daniel's Prophecy!, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, 2006, pp. 94,95.
- ↑ "Christ's Presence—What Does It Mean to You?", The Watchtower, February 15, 2008, page 21.
- ↑ The Watchtower, February 1, 1996, p6.
- ↑ Holden, Andrew. (2002) Jehovah's Witnesses: Portrait of a Contemporary Religious Movement. Routledge, p. 64–69. ISBN 0-415-26610-6.
- ↑ (1993) “House-to-House Preaching —An Identifying Mark”, Jehovah's Witnesses: Proclaimers of God's Kingdom.
- ↑ (May 15, 1981) “Showing Lifesaving Neighbor Love”, The Watchtower, p. 17.
- ↑ Bearing Thorough Witness About God's Kingdom, Watch Tower Bible & Tract Society, 2009,page 63, "Do you obey the command to bear thorough witness, even if the assignment causes you some apprehension?"
- ↑ "Determined to bear thorough witness," The Watchtower, December 15, 2008, page 19, "When the resurrected Jesus spoke to disciples gathered in Galilee, likely 500 of them, he commanded: 'Go therefore and make disciples of people of all the nations, baptizing them in the name of the Father and of the Son and of the holy spirit, teaching them to observe all the things I have commanded you.' That command applies to all true Christians today."
- ↑ Ülemaailmne trükitegevus aitab inimestel Jumalat tundma õppida, jw.org, "These translators are part of an army of some 2,300 volunteers who work in over 190 locations around the world. They range in age from 20 to nearly 90 and expend themselves [translating] the Bible's message in 840 languages."
- ↑ Botting, Heather; Gary Botting. (1984) The Orwellian World of Jehovah's Witnesses. University of Toronto Press. ISBN 0-8029-2537-4.
- ↑ "Do You Contribute to an Accurate Report?", Our Kingdom Ministry, December 2002, page 8, "Jehovah’s organization today instructs us to report our field service activity each month ... At the end of the month, the book study overseer makes sure that all in the group have followed through on their responsibility to report their activity."
- ↑ Chryssides, G.D.. (1999) Exploring New Religions. Continuum International Publishing Group. ISBN 0304336513.
- ↑ "Imitate Jehovah—Exercise Justice and Righteousness", The Watchtower, August 1, 1998, page 16.
- ↑ (1995) “Why Living a Godly Life Brings Happiness”, Knowledge that Leads to Everlasting Life. Watch Tower Bible & Tract Society.
- ↑ (1995) Knowledge That Leads to Everlasting Life. Watch Tower Bible & Tract Society.
- ↑ Penton, M. James. (1997) Apocalypse Delayed: The Story of Jehovah's Witnesses. University of Toronto Press. ISBN 0-8020-7973-3.
- ↑ (July 8, 2004) “The Bible's Viewpoint What Does It Mean to Be the Head of the House?”, Awake!, p. 26.
- ↑ "Is Divorce the Answer?", Awake!, September 8, 2004, page 26, "Jesus later stated that "the ground of fornication" is the only basis for Scriptural divorce with the possibility of entering a new marriage."
- ↑ Penton, M. James. (1997) Apocalypse Delayed: The Story of Jehovah's Witnesses. University of Toronto Press. ISBN 0-8020-7973-3.
- ↑ “Adultery”, Insight on the Scriptures 1.
- ↑ (November 15, 2008) “Help those who have strayed”, The Watchtower, p. 8.
- ↑ The Watchtower April 15, 1988.
- ↑ Jehovah's Witnesses Official Media Web Site: Our History and Organization Arkivigite je 2012-12-04 per la retarkivo Wayback Machine, "Do you shun former members? ... If, however, someone unrepentantly practices serious sins, such as drunkenness, stealing or adultery, he will be disfellowshipped and such an individual is avoided by former fellow-worshipers. ... The marriage relationship and normal family affections and dealings can continue. ... Disfellowshipped individuals may continue to attend religious services and, if they wish, they may receive spiritual counsel from the elders with a view to their being restored. They are always welcome to return to the faith [emphasis retained from source]"
- ↑ (15-a de septembro 1981) “Disfellowshipping-How to View It”, The Watchtower, p. 24.
- ↑ (2008) “Appendix: How to Treat a Disfellowshipped person”, Keep Yourselves in God's Love. Jehovah's Witnesses, p. 207–209.
- ↑ (15-a de decembro 1953) “Should the Religions Unite?”, The Watchtower, p. 741–742.
- ↑ (1-a de februaro 1952) “Is Interfaith God's Way?”, The Watchtower, p. 69.
- ↑ “15 Worship That God Approves”, What Does The Bible Really Teach?.
- ↑ Reasoning From the Scriptures, Watch Tower Bible & Tract Society, 1989, pages 435–436.
- ↑ "Live a Balanced, Simple Life", The Watchtower, July 15, 1989, page 11.
- ↑ Holden, Andrew. (2002) Jehovah's Witnesses – Portrait of a Contemporary Religious Movement. Routledge. ISBN 0-414-26610-6.
- ↑ Make Sure of All Things, Watch Tower Bible & Tract Society, 1953, page 279, "Association in a social way with those outside the truth is dangerous."
- ↑ Franz, Raymond. (2007) In Search of Christian Freedom. Commentary Press. ISBN 0-914675-17-6.
- ↑ ""Each One Will Carry His Own Load", The Watchtower, March 15, 2006, page 23.
- ↑ Questions From Readers, The Watchtower, November 1, 1999, p. 28,"As to whether they will personally vote for someone running in an election, each one of Jehovah's Witnesses makes a decision based on his Bible-trained conscience and an understanding of his responsibility to God and to the State.
- ↑ Questions From Readers, The Watchtower, March 1, 1983, p. 30
- ↑ Worship the Only True God, Watch Tower Bible & Tract Society, 2002, p. 159.
- ↑ Korea government promises to adopt alternative service system for conscientious objectors. Arkivita el la originalo je 2009-12-24. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ Education, Watch Tower Bible & Tract Society, 2002, pp. 20–23
- ↑ Penton, M.J.. (1997) Apocalypse Delayed. ISBN 0802079733.
- ↑ Reasoning From the Scriptures, Watch Tower Bible & Tract Society, 1989, pages 70–75.
- ↑ Holden, Andrew. (2002) Jehovah's Witnesses: Portrait of a Contemporary Religious Movement. Routledge. ISBN 0415266092.
- ↑ Muramoto, O. (January 6, 2001). “Bioethical aspects of the recent changes in the policy of refusal of blood by Jehovah's Witnesses”, BMJ 322 (7277), p. 37–39. doi:10.1136/bmj.322.7277.37. Arkivigite je 2013-08-01 per Archive.today
- ↑ Jehovah's Witnesses – Proclaimers of God's Kingdom, Watch Tower Bible & Tract Society, 1993, page 183.
- ↑ United in Worship of the Only True God, Watch Tower Bible & Tract Society, 1983, pages 156–160.
- ↑ Bowman, R. M.; Beisner, E. C., Ehrenborg, T.. (1995) Jehovah's Witnesses. Zondervan. ISBN 0310704111.
- ↑ Botting, Heather; Gary Botting. (1984) The Orwellian World of Jehovah's Witnesses. University of Toronto Press, p. 29–30. ISBN 0-8020-6545-7.
- ↑ "How Blood Can Save Your Life," Watchtower Bible and Tract Society, pages 13–17.
- ↑ (June 15, 2000) “Questions From Readers–Do Jehovah's Witnesses accept any medical products derived from blood?”, The Watchtower, p. 30.
- ↑ Sniesinski et al. (April 2007). “Coagulopathy After Cardiopulmonary Bypass in Jehovah's Witness Patients: Management of Two Cases Using Fractionated Components and Factor VIIa”, Anesthesia & Analgesia (PDF) 104 (4), p. 763. doi:10.1213/01.ane.0000250913.45299.f3. Alirita 2008-12-30.. Arkivigite je 2008-12-18 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ (August 2006) “The Real Value of Blood”, Awake!, p. 11.
- ↑ (January 2001) Durable Power of Attorney form. Watch Tower Society. Examples of permitted fractions are: Interferon, Immune Serum Globulins Arkivigite je 2008-01-06 per la retarkivo Wayback Machine and Factor VIII; preparations made from Hemoglobino such as PolyHeme Arkivigite je 2008-07-23 per la retarkivo Wayback Machine and Hemopure. Examples of permitted procedures involving the medical use of one's own blood include: Cell Salvage Arkivigite je 2008-07-06 per la retarkivo Wayback Machine, Hemodilution Arkivigite je 2008-09-07 per la retarkivo Wayback Machine, Heart–Lung Machine, Dialysis, Epidural Blood Patch Arkivigite je 2008-09-05 per la retarkivo Wayback Machine, Plasmapheresis, Labeling or Tagging of Blood Arkivigite je 2008-01-06 per la retarkivo Wayback Machine and Platelet Gel Arkivigite je 2008-01-06 per la retarkivo Wayback Machine (Autologous)
- ↑ (November 2006) “Our Kingdom Ministry” (PDF), p. 5–6. Alirita 2009-06-21.. Arkivigite je 2009-04-24 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-04-24. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ (November 22 2003) “Jehovah's Witnesses and Medical Profession Cooperate”, The Awake. Alirita 2009-10-24.. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-08-28. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ Kim Archer, "Jehovah's Witness liaisons help surgeons adapt", Tulsa World, May 15, 2007.. Arkivita el la originalo je 2007-08-11. Alirita 2007-08-11 .
- ↑ (1977) “The Persecution of Jehovah's Witnesses in Southern Africa”, Social Compass, 24 (1), p. 121,. doi:10.1177/003776867702400108.
- ↑ "What Does the Purple Triangle Mean?", The Watchtower, February 15, 2006, p. 32.
- ↑ Shulman, William L. A State of Terror: Germany 1933–1939. Bayside, New York: Holocaust Resource Center and Archives.
- ↑ [1].
- ↑ Kaplan, William. (1989) State and Salvation. Toronto: Univ. of Toronto Press.
- ↑ (1984-09-09) “Witnesses Seek Apology for Wartime Persecution”, p. 4.
- ↑ "Operation North" ruse
- ↑ Валерий Пасат. "Трудные страницы истории Молдовы (1940–1950)". Москва: Изд. Terra, 1994 ruse
- ↑ "Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom", chapter 22, p. 490
- ↑ "Yearbook of Jehovah's Witnesses 1991", page. 221
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2010-12-22. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ http://www.wri-irg.org/es/node/913
- ↑ Judging Jehovah's Witnesses, Shawn Francis Peters, University Press of Kansas: 2000
- ↑ Jehovah’s Witnesses – Proclaimers of God’s Kingdom, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, 1993, pp. 679–701.
- ↑ Penton, M. J.. (1997) Apocalypse Delayed, 2‑a eldono, University of Toronto Press, p. 174–176. ISBN 0802079733.
- ↑ Samuel Haas,Journal of Biblical Literature, Vol. 74, No. 4, (Dec. 1955), p. 283, "This work indicates a great deal of effort and thought as well as considerable scholarship, it is to be regretted that religious bias was allowed to colour many passages."
- ↑ See Ankerberg, John and John Weldon, 2003, The New World Translation of the Jehovah's Witnesses, accessible online Arkivigite je 2012-10-29 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Rhodes R, The Challenge of the Cults and New Religions, The Essential Guide to Their History, Their Doctrine, and Our Response, Zondervan, 2001, p. 94
- ↑ Bruce M Metzger, "Jehovah's Witnesses and Jesus Christ," Theology Today, (April 1953 p. 74); see also Metzger, "The New World Translation of the Christian Greek Scriptures," The Bible Translator (July 1964)
- ↑ "Messengers of Godly Peace Pronounced Happy", The Watchtower, May 1, 1997, page 21
- ↑ Jehovah's Witnesses – Proclaimers of God's Kingdom, Watch Tower Society, 1993, page 708.
- ↑ "Execution of the "Great Harlot" Nears", The Watchtower, October 15, 1980, page 17.
- ↑ Raymond Franz cites numerous examples. In Crisis of Conscience, 2002, pg. 173, he quotes from "They Shall Know That a Prophet Was Among Them", (The Watchtower, April 1, 1972,) which states that God had raised Jehovah's Witnesses as a prophet "to warn (people) of dangers and declare things to come" He also cites "Identifying the Right Kind of Messenger" (The Watchtower, May 1, 1997, page 8) which identifies the Witnesses as his "true messengers ... by making the messages he delivers through them come true", in contrast to "false messengers", whose predictions fail. In In Search of Christian Freedom, 2007, he quotes The Nations Shall Know That I Am Jehovah – How? (1971, pg 70, 292) which describes Witnesses as the modern Ezekiel class, "a genuine prophet within our generation". The Watch Tower book noted: "Concerning the message faithfully delivered by the Ezekiel class, Jehovah positively states that it 'must come true' ... those who wait undecided until it does 'come true' will also have to know that a prophet himself had proved to be in the midst of them." He also cites "Execution of the Great Harlot Nears", (The Watchtower, October 15, 1980, pg 17) which claims God gives the Witnesses "special knowledge that others do not have ... advance knowledge about this system's end".
- ↑ The Watchtower, Jan. 15, 1959, pp. 39–41
- ↑ Crompton, Robert. (1996) Counting the Days to Armageddon. Cambridge: James Clarke & Co, p. 9, 115. ISBN 0227679393.
- ↑ "Following Faithful Shepherds with Life in View", The Watchtower, October 1, 1967, page 591, "Make haste to identify the visible theocratic organization of God that represents his king, Jesus Christ. It is essential for life. Doing so, be complete in accepting its every aspect ... in submitting to Jehovah's visible theocratic organization, we must be in full and complete agreement with every feature of its apostolic procedure and requirements."
- ↑ "Loyal to Christ and His Faithful Slave", The Watchtower, April 1, 2007, page 24, "When we loyally submit to the direction of the faithful slave and its Governing Body, we are submitting to Christ, the slave's Master."
- ↑ "Another Church Sex Scandal" Arkivigite je 2012-09-20 per la retarkivo Wayback Machine (April 29, 2003). CBS News.
- ↑ Cutrer, Corrie (March 5, 2001). "Witness Leaders Accused of Shielding Molesters", Christianity Today.
- ↑ Jehovah's Witnesses and Child Protection. Jehovah's Witnesses Official Media Web Site. Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania (1997). Alirita 2010-03-13 . Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-11-23. Alirita 2010-12-17 . See to confirm date.
- ↑ 180,0 180,1 Communiqué. Louviers, le 30 octobre 2009. Arkivita el la originalo je 2011-07-25. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ Du caractère diffamatoire de propos visant à dénoncer la dangerosité des pratiques d’un mouvement religieux. Note sous Cour d’appel de Paris, n°08/06658, 10 juin 2009 Brard Jean-Pierre c/ Fédération Chrétienne des témoins de Jéhovah de France. Par Sébastien Lherbier-Levy. Arkivita el la originalo je 2010-09-10. Alirita 2010-12-17 .
- ↑ Jarlibro de la Atestantoj de Jehovo, 1990, pp. 158-159 (angle, finne)
| ||||||||||||
