Damaskanono: Malsamoj inter versioj

"Damaskanono aŭ C₁₃H₁₈O estas serio da intime rilatitaj kombinaĵoj konsistanta je variaĵo da esencaj oleoj. La damaskanono apartenas al la familio de la ketonoj, kiu ĝiavice inkludas la "damaskonojn" kaj "iononojn". Beta-damaskonono estas la ĉefa kontribuanto por la rozodoro, malgraŭ ĝia malalta koncentriĝo, kaj estas grava kemia ingredienco en la fabrikado de parfumoj kaj kiel gustiganto.

Damaskanono estas terpena ketono, gustigaĵo en fruktoj, mielo, vino kaj biero. La damaskanono estas derivita el la degradigo de la karotenoidoj. Damaskanono estas palflava likvaĵo kun agrabla odoro je rozo, nesolvebla en akvo sed solvebla en etanolo.

Proprecoj

Tri rapidbolaj kunmetaĵoj estis identigitaj en la vino, nome, beta-damaskanono, resveratrolo, kaj beta-iononoj. Iliaj originoj ankoraŭ submetiĝas al eksperimentoj. Plejmulto el la studemuloj defendas ke multaj el tiuj substancoj produktiĝas per degradiĝo de karotenoidoj, kiel oni povas konstati per varmigo de la beta-karoteno.

Ĉi-varmo-degradiĝo povas okazi ekde vinoj faritaj el vinbersukoj pasteŭrigitaj. Strauss kaj liaj kolegoj observis signifoplenan altigo de la damaskanono en la vinbersuko post varmigado. Damaskanono kaj beta-ionono estis identigitaj en la suko de vitis vinifera kaj Ŝardoneaj vinberoj en signifaj kvantoj kiam komparitaj kun aliaj variaĵoj.

Strauss kaj liaj kolegoj elmontris ke certaj ketonoj povas produktiĝi per acida hidrolizo el frakcio da vinbersukoj enhavantaj glukozidaj derivaĵoj de unuterpenaj substancoj. Alia malkovro farita de la sciencistoj estas ke la malpliigo de damaskanonoj okazas dum stokado, sed ili ne donis klarigon pri la demando.

Literaturo

Ŝardoneaj vinberoj, kie oni trovas damaskanonon.

Eblaj antaŭaĵoj de la beta-damaskanono

farnezila pirofosfato	geranila pirofosfato	fitoeno	fitoflueno

zeta-karoteno	neŭrosporeno	likopeno	gama-karoteno

beta-karoteno	zeaksantino	anteraksantino	violaksantino

Vidu ankaŭ

Ketonoj
Pomo

Referencoj

Ne provu fari ĉi-eksperimentojn hejme. La sintezoj kaj reakcioj ĉi-tie montrataj celas nur la disvastigadon pri la konado de la kemio kaj klarigi la mekanismojn pri la kondutoj de la substancoj. Bonvolu konsulti fakulon se vi celas realigi ajnan el la eksperimentoj ĉi-tie prezentataj.

[1] RÖMPP Encyclopedia Natural Products

[2] Chemsrc

[3] Chembk

[4] The Good Scents Company

[5] Chembk

[6] PubChem

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linio 4: / Linio 4: @@
 |colspan="2" style="text-align: center;"|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Trebuchet MS" color="blue"><big><big>'''Beta-damaskanono'''</font></big></big></span>
 |-
-|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Δ-Damascenone.svg|200px|damaskanono]]</center>
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Δ-Damascenone.svg|200ra|damaskanono]]</center>
 |- style="background: green; color: white"
 |colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la Damaskanono'''
 |-
-|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Damascenone beta 3D.png|200px|damaskanono]]</center>
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Damascenone beta 3D.png|200ra|damaskanono]]</center>
 |- style="background: green; color: white"
 |colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la Damaskanono'''
 |-
-|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Rosa_damascena2.jpg|200px]]</center>
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Rosa_damascena2.jpg|200ra]]</center>
 |- style="background: yellow; color: black"
 |colspan="2" style="text-align: center;" |'''<small>Damaskanono estas antioksidiga substanco trovata en plantoj de la familio de la [[Damaska rozo|Rosa damascena]]<ref>[https://books.google.com.br/books?id=PNyeAwAAQBAJ&pg=PT2461&dq=Damascenone+rosa+damascena&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjYiMPkuZfoAhX8E7kGHdGOAU4Q6AEIMTAB#v=onepage&q=Damascenone%20rosa%20damascena&f=false RÖMPP Encyclopedia Natural Products]</ref></small>'''
@@ Linio 53: / Linio 53: @@
 |[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R11|R11]] <ref>[https://www.chembk.com/en/chem/Damascenone Chembk]</ref>
 |-
 |[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S07|S07]] [[Listo da S-Deklaroj#R16|S16]]
 |- style="background: yellow; color: black"
 |colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
@@ Linio 67: / Linio 67: @@
 |[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|261|264|272|273|280|302+352|321|332+313|333+313|362|363|391|501}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/5366074#section=Safety-and-Hazards PubChem]</ref>
 |-style="background: yellow; color: black"
-|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
+|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br />(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
 |}
-"'''Damaskanono''' aŭ ''' C<sub>13</sub>H<sub>18</sub>O<sub>''' estas serio da intime rilatitaj kombinaĵoj konsistanta je variaĵo da esencaj oleoj. La damaskanono apartenas al la familio de la [[ketono]]j, kiu ĝiavice inkludas la "damaskonojn" kaj "iononojn". Beta-damaskonono estas la ĉefa kontribuanto por la rozodoro, malgraŭ ĝia malalta koncentriĝo, kaj estas grava kemia ingredienco en la fabrikado de parfumoj kaj kiel gustiganto.
+"'''Damaskanono''' aŭ ''' C<sub>13</sub>H<sub>18</sub>O''' estas serio da intime rilatitaj kombinaĵoj konsistanta je variaĵo da esencaj oleoj. La damaskanono apartenas al la familio de la [[ketono]]j, kiu ĝiavice inkludas la "damaskonojn" kaj "iononojn". Beta-damaskonono estas la ĉefa kontribuanto por la rozodoro, malgraŭ ĝia malalta koncentriĝo, kaj estas grava kemia ingredienco en la fabrikado de parfumoj kaj kiel gustiganto.
 Damaskanono estas terpena ketono, gustigaĵo en fruktoj, mielo, vino kaj biero. La damaskanono estas derivita el la degradigo de la karotenoidoj. Damaskanono estas palflava likvaĵo kun agrabla odoro je rozo, nesolvebla en akvo sed solvebla en etanolo.
-==Proprecoj==
+== Proprecoj ==
 Tri rapidbolaj kunmetaĵoj estis identigitaj en la vino, nome, beta-damaskanono, [[resveratrolo]], kaj beta-iononoj. Iliaj originoj ankoraŭ submetiĝas al eksperimentoj. Plejmulto el la studemuloj defendas ke multaj el tiuj substancoj produktiĝas per degradiĝo de karotenoidoj, kiel oni povas konstati per varmigo de la beta-karoteno.
-Ĉi-varmo-degradiĝo povas okazi ekde vinoj faritaj el vinbersukoj pasteŭrigitaj.  Strauss kaj liaj kolegoj observis signifoplenan altigo de la damaskanono en la vinbersuko post varmigado. Damaskanono kaj beta-ionono estis identigitaj en la suko de [[vitis vinifera]] kaj Ŝardoneaj vinberoj en signifaj kvantoj kiam komparitaj kun aliaj variaĵoj.
+Ĉi-varmo-degradiĝo povas okazi ekde vinoj faritaj el vinbersukoj pasteŭrigitaj. Strauss kaj liaj kolegoj observis signifoplenan altigo de la damaskanono en la vinbersuko post varmigado. Damaskanono kaj beta-ionono estis identigitaj en la suko de [[vitis vinifera]] kaj Ŝardoneaj vinberoj en signifaj kvantoj kiam komparitaj kun aliaj variaĵoj.
 Strauss kaj liaj kolegoj elmontris ke certaj ketonoj povas produktiĝi per acida hidrolizo el frakcio da vinbersukoj enhavantaj glukozidaj derivaĵoj de unuterpenaj substancoj. Alia malkovro farita de la sciencistoj estas ke la malpliigo de damaskanonoj okazas dum stokado, sed ili ne donis klarigon pri la demando.
-==Literaturo==
+== Literaturo ==
-[[Dosiero:Pinot_blanc_Chardonnay_-_Ampélographie.jpg|250px|maldekstre|eta|<center>Ŝardoneaj vinberoj, kie oni trovas damaskanonon.</center>]]
+[[Dosiero:Pinot_blanc_Chardonnay_-_Ampélographie.jpg|250ra|maldekstre|eta|<center>Ŝardoneaj vinberoj, kie oni trovas damaskanonon.</center>]]
 * [https://pubs.acs.org/doi/10.1021/jf00004a028 ACS Publications]
 * [https://www.ventos.com/index.php/en/producto/3841/DAMASCENONE+TOTAL+FIRMENICH+937459 Ventos]
@@ Linio 94: / Linio 95: @@
 |colspan="8" style="text-align: center;"|<big><big>'''Eblaj antaŭaĵoj de la beta-damaskanono'''</big></big>
 |-
-|colspan="4" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Farnesyl-pyrophosphate-3D-balls.png|100px|farnezila pirofosfato]]<center>
+|colspan="4" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Farnesyl-pyrophosphate-3D-balls.png|100ra|farnezila pirofosfato]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Geranyl pyrophosphate 3D.png|100px|geranila pirofosfato]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Geranyl pyrophosphate 3D.png|100ra|geranila pirofosfato]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Phytoene-3D-balls-(rotated).png|100px|fitoeno]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Phytoene-3D-balls-(rotated).png|100ra|fitoeno]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Phytofluene-3D-balls-(rotated).png|100px|fitoflueno]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Phytofluene-3D-balls-(rotated).png|100ra|fitoflueno]]<center>
 |- style="background: yellow; color: blue"
 |colspan="4" style="text-align: center;"|<center>'''farnezila pirofosfato'''</center>
@@ Linio 104: / Linio 105: @@
 ||<center>'''fitoflueno'''</center>
 |-
-|colspan="4" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Zeta-Carotene_molecule_ball.png|100px|zeta-karoteno]]<center>
+|colspan="4" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Zeta-Carotene_molecule_ball.png|100ra|zeta-karoteno]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Neurosporene_molecule_ball.png|100px|neŭrosporeno]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Neurosporene_molecule_ball.png|100ra|neŭrosporeno]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Lycopene_molecule_ball.png|100px|likopeno]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Lycopene_molecule_ball.png|100ra|likopeno]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Gamma-Carotene-3D-balls.png|100px|gama-karoteno]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Gamma-Carotene-3D-balls.png|100ra|gama-karoteno]]<center>
 |- style="background: yellow; color: blue"
 |colspan="4" style="text-align: center;"|<center>'''zeta-karoteno'''</center>
@@ Linio 114: / Linio 115: @@
 ||<center>'''gama-karoteno'''</center>
 |-
-|colspan="4" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Beta-Carotene-3D-balls.png|100px|beta-karoteno]]<center>
+|colspan="4" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Beta-Carotene-3D-balls.png|100ra|beta-karoteno]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Zeaxanthin_molecule_ball.png|100px|zeaksantino]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Zeaxanthin_molecule_ball.png|100ra|zeaksantino]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Antheraxanthin 3D.png|100px|anteraksantino]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Antheraxanthin 3D.png|100ra|anteraksantino]]<center>
-||<center>[[Dosiero:Violaxanthin 3D.png|100px|violaksantino]]<center>
+||<center>[[Dosiero:Violaxanthin 3D.png|100ra|violaksantino]]<center>
 |- style="background: yellow; color: blue"
 |colspan="4" style="text-align: center;"|<center>'''beta-karoteno'''</center>
@@ Linio 125: / Linio 126: @@
 |}
-==Vidu ankaŭ==
+== Vidu ankaŭ ==
 * [[Ketono]]j
 * [[Pomo]]
-==Referencoj==
+== Referencoj ==
-{{referencoj|3}}
+{{Referencoj|3}}
 {{Prikemiaj temoj}}