zakładny

From zakład +‎ -ny. First attested in the fifteenth century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zakɫadnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /zakɫadnɨ/

zakładny

1. (relational) foundational; foundation
   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 23, 5:

     Trzecya strona (sc. z was) bødze w broni, gesz to slowye zakladna (ad portam, quae appellatur fundamenti)

     [Trzecia strona (sc. z was) będzie u brony, jeż to słowie zakładna (ad portam, quae appellatur fundamenti)]

2. (relational, attested in Greater Poland) pledge
   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[2], [3], [4]}, Lubin, page 247:

     Zakladnich pigneratis (super vestimentis pignoratis accubuerunt Am 2, 8)

     [Zakładnych pigneratis (super vestimentis pignoratis accubuerunt Am 2, 8)]

3. (relational) repayable loan granted by a lord to a peasant for management of their household
   • 1921 [1455], Kazimierz Tymieniecki, editor, Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich‎^[5], page 252:

     Zakladnych pyenyandzy

     [Zakładnych pieniędzy]

4. (relational, attested in Greater Poland) first large ice hole for launching a seine
   • 1959 [1435], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1451, Poznań:

     Jsze pany Febronya... ne vrabyla poltorasta przerabli przeze *dcztir, dww zaclathnu y dwu branynu (leg. braninnu) gwaltowne,... yedno tu, gdzez [j]ey wsdano na wedercow

     [Iże pani Febronia... nie urąbiła połtorasta przerębli przeze [d]cztyr, dwu zakładnu i dwu braninnu gwałtownie,... jedno tu, gdzież [j]ej wzdano na wiederkow]

• Polish: zakładny

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zakładny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish zakładny. By surface analysis, zakład +‎ -ny.

• Rhymes: -adnɘ
• Syllabification: za‧kład‧ny

zakładny (not comparable, no derived adverb)

1. (relational, obsolete) Synonym of zakładowy

• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zakładny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZAKŁADNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2016 March 29
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zakładny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zakładny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zakładny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 125