tłusty

From Proto-Slavic *tъlstъ.

• IPA^(key): [ˈtwustɨ]

tłusty (comparative tłusćejšy, superlative nejtłusćejšy, adverb tłusto)

1. fat

   Synonym: syty

2. thick

• Muka, Arnošt (1921, 1928) “tłusty”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999) “tłusty”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Inherited from Proto-Slavic *tъ̑lstъ.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /tɫustɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /tɫustɨ/

tłusty (comparative tłuszczszy)

1. (attested in Greater Poland) fat (of people or animals, having much fat)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 388:

     Oczyecz thvoy zabyl czyelą tluste (vitulum saginatum Luc 15, 27)

     [Ociec twoj zabił cielę tłuste (vitulum saginatum Luc 15, 27)]

   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[2], [3], [4]}, Lubin, page 235:

     Tlussczsse corpulenciores (post dies autem decem apparuerunt vultus eorum meliores et corpulentiores Dan 1, 15)

     [Tłuszczsze corpulenciores (post dies autem decem apparuerunt vultus eorum meliores et corpulentiores Dan 1, 15)]

2. (figuratively, attested in Lesser Poland) abundant
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 67, 15:

     Gora bosza, gora tlusta (mons pinguis)

     [Gora boża, gora tłusta (mons pinguis)]

3. fatty (of plants, containing fat)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 49, 20:

     Asser, tlusti chleb (pinguis panis) gego

     [Asser, tłusty chleb (pinguis panis) jego]

• Polish: tłusty
  • → Old Ruthenian: тлу́стый (tlústyj)
    • Belarusian: тлу́сты (tlústy)
    • Carpathian Rusyn: тлу́стый (tlústŷj)
    • Ukrainian: тлу́стий (tlústyj)
• Silesian: tusty

tłusty m pers

1. (nominalized) rich person
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 31:

     Yedli sø y pochwalaly sø wszitczy tluscy zemsczy (pingues terrae)

     [Jedli są i pochwalali są wszytcy tłuści ziemszczy (pingues terrae)]

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “tłusty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish tłusty.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ustɘ
• Syllabification: tłus‧ty
• Homophone: Tłusty

tłusty (comparative tłustszy or tłuściejszy, superlative najtłustszy or najtłuściejszy, derived adverb tłusto)

1. fat, fatty (containing fat)
2. fat, obese

   Synonyms: gruby, opasły

3. oily, greasy

   Synonym: mazisty

4. (slang) phat, awesome, banging

• → Old Ruthenian: тлу́стый (tlústyj)
  • Belarusian: тлу́сты (tlústy)
  • Carpathian Rusyn: тлу́стый (tlústŷj)
  • Ukrainian: тлу́стий (tlústyj)

• tłusty in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• tłusty in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “tłusty”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “TŁUSTY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 05.10.2008