sürmek

See also: sürmək, and sü̂rmək

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish سورمك (sürmek, “to drive before one, to drive away, to banish, to advance, to sell in open market, to continue, to rub on or against, to shoot out, to protrude”),^[1]^[2] from Old Anatolian Turkish [script needed] (sür-, “to drive away, to spend time, to go ahead, (for time) to elapse, to rub, to smear”), from Proto-Turkic *sǖr- (“to drive before one, to lead, to drive away”).^[3]^[4] Although, both senses "to drive, to banish" and "to rub" were originated from the same root, it was not until Old Anatolian Turkish era when the verb went through semantic expansion and took on the latter meaning and began to be used in the sense "to cast away disease or ugliness via balms, ointments or medicine".^[5]

Cognates

Azerbaijani sürmək (“to continue, to last”)
Bashkir һөрөү (höröw, “to exile, to plow”)
Chagatai [script needed] (sürmek, “to drive, to drive away, to plough land”)
Chuvash сирме (sirme, “to move away”)
Khakas сӱрерге (sürerge, “to drive, to chase, to expel”)
Kipchak [Arabic needed] (sür-, “to banish”)
Kyrgyz сүрүү (sürüü, “to move forward, to rub, to scrape”)
Southern Altai сӱрер (sürer, “to drive, to chase”)
Tatar сөрү (sörü, “to drive, to exile, to plow”)
Turkmen sürmek (“to drive, to smear, to daub”)
Tuvan сүрер (sürer, “to clean, to purify”)
Uyghur سۈرمەك (sürmek, “to move, to shift, to pursue, to chase, to spread, to smear, to apply”)
Uzbek surmoq (“to move, to propel, to rub”)
Yakut үүр (üür, “to drive, to expel”)

Pronunciation

IPA^(key): /syɾˈmec/
Hyphenation: sür‧mek

Verb

sürmek (third-person singular simple present sürer)

(transitive, with dative) To operate a wheeled vehicle; to drive, to ride.
Araba sürüyoruz. ― We are driving cars.

Bisiklet süreceğim. ― I will ride a bike.
(intransitive) To continue to happen, to go on, to last, to take a certain amount of time.
Bu sonsuza dek sürecek mi? ― Is this going to last forever?
(transitive, with dative) (of animals) To huddle before one and compel to move forward; to drive.
Bir sıçrayışta arabaya atlayarak hayvanları sürdü. ― He jumped into the cart in one leap and drove the animals.
(transitive, with dative) To push forward, to send, to drive.
Bu şartlar altında Rommel tüm tanklarını savaşa sürmek zorunda kaldı. ― Under these circumstances Rommel was forced to send all of his tanks onto the battlefield.
(transitive, with dative) (of a container or a cooking utensil) To hold over or to place on fire, a stove or in an oven.
Matarayı ateşe sürdü, suyun kaynamasını bekledi. ― He held the canteen over the fire, waited for it to boil.

Fırın ısınınca tepsiyi fırına sürün. ― Once the oven heats up, place the tray in the oven.
(transitive, with dative) To cause to touch, to make touch.
Yüzümü saçlarına sürmek için başımı eğdim. ― I tilted my head to touch it to her hair.

Elini ekrana sürme, iz oluyor. ― Don't touch the screen with your hand, it leaves a mark.
(transitive, with dative) To exile, send into exile, to expel, to cast out, to banish.
Sultan IV. Murat, Hezarfen Ahmet Çelebi'yi uçuşundan sonra bir kese altın verip Cezayir'e sürdü. ― After giving Hezarfen Ahmet Çelebi a pouch of golden coins, Sultan Murat IV exiled him to Algeria.
(transitive, with dative) To spread something on a surface in a thin layer; to rub, to smear, to apply.
Synonyms: yaymak, sıvamak

Bir dilim ekmeğin üstüne tereyağ ile reçel sürdü ve afiyetle yedi. ― She spread butter and jam on a slice of bread and ate it with gusto.
(transitive, with dative) To put on the market; to put up for sale, to launch, to release, to make available for purchase.
Albümün baharda piyasaya sürülmesi planlandı. ― The album was planned to be released to the market in spring.
(transitive, with dative) To release money into circulation illegally.
Tutuklanan zanlı sahte para sürmekten yargılanıyor. ― The suspect arrested is being tried for releasing fake money.
(transitive) To remain in a certain state or situation; to lead, to maintain.
göçebe hayatı sürmek ― to lead the life of a nomad

saltanat sürmek ― to reign, to rule (literally, “to remain the ruler, to maintain (one's) sultanate”)

sağlıklı bir ilişki sürmek ― to maintain a healthy relationship
(transitive) To turn over the soil to prepare a field for planting; to plough, to till.
Çiftçi tarlasını sürüyordu. ― The farmer was ploughing his field.
(intransitive) (of time) To pass, to elapse.
(transitive, intransitive, with dative) (of plants) To sprout, to germinate, to grow in size, to shoot forth, to grow roots, to strike roots.

Conjugation

Conjugation of sürmek (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			sürmek
impersonal participle	imperfective		süren
	perfective		sürmüş
	prospective		sürecek
personal participle	non-prospective		sürdüğüm	sürdüğün	sürdüğü	sürdüğümüz	sürdüğünüz	sürdükleri
personal participle	prospective		süreceğim	süreceğin	süreceği	süreceğimiz	süreceğiniz	sürecekleri
verbal noun			sürme
way of doing			sürüş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sürerim	sürersin	sürer	süreriz	sürersiniz	sürerler
	present	imperfective	sürüyorum	sürüyorsun	sürüyor	sürüyoruz	sürüyorsunuz	sürüyorlar
	past	perfective	sürdüm	sürdün	sürdü	sürdük	sürdünüz	sürdüler
	past	imperfective	sürüyordum	sürüyordun	sürüyordu	sürüyorduk	sürüyordunuz	sürüyorlardı (or sürüyordular)
	future		süreceğim	süreceksin	sürecek	süreceğiz	süreceksiniz	sürecekler
inferential	perfective		sürmişim	sürmişsin	sürmiş	sürmişiz	sürmişsinüz	sürmişler
	aorist		sürermişim	sürermişsin	sürermiş	sürermişiz	sürermişsiniz	sürerlermiş (or sürermişlar)
	imperfective		sürüyormuşum	sürüyormuşsun	sürüyormuş	sürüyormuşuz	sürüyormuşsunuz	sürüyorlarmış
conditional	simple		sürsem	sürsen	sürse	sürsek	sürseniz	sürseler
conditional	perfective		sürseydim	sürseydin	sürseydi	sürseydik	sürseydiniz	sürseydiler
optative			süreyim	süresin	süre	sürelim	süresiniz	süreler
progressive			sürmekteyim	sürmektesin	sürmekte	sürmekteyiz	sürmektesiniz	sürmekteler
necessitative			sürmeliyim	sürmelisin	sürmeli	sürmeliyiz	sürmelisiniz	sürmeliler
imperative				sür	sürsün		sürün	sürsünler

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sürer miyim?	sürer misin?	sürer mi?	sürer miyiz?	sürer misiniz?	sürerler mi?
	present	imperfective	sürüyor muyum?	sürüyor musun?	sürüyor mu?	sürüyor muyuz?	sürüyor musunuz?	sürüyorlar mı?
	past	perfective	sürdüm mü?	sürdün mü?	sürdü mü?	sürdük mü?	sürdünüz mü?	sürdüler mi?
	past	imperfective	sürüyor muydum?	sürüyor muydun?	sürüyor muydu?	sürüyor muyduk?	sürüyor muydunuz?	sürüyorlar mıydı?
	future		sürecek miyim?	sürecek misin?	sürecek mi?	sürecek miyiz?	sürecek misiniz?	sürecekler mi?
inferential	perfective		sürmüş müyüm?	sürmüş müsün?	sürmüş mü?	sürmüş müyüz?	sürmüş müsünüz?	sürmüşler mi?
	aorist		sürer miymüşim?	sürer miymüşsin?	sürer miymüş?	sürer miymüşiz?	sürer miymüşsiniz?	sürerler miymiş?
	imperfective		sürüyor muymuşum?	sürüyor muymuşsun?	sürüyor muymuş?	sürüyor muymuşuz?	sürüyor muymuşsunuz?	sürüyorlar mıymış?
conditional	simple		sürsem mi?	sürsen mi?	sürse mi?	sürsek mi?	sürseniz mi?	sürseler mi?
conditional	perfective		sürse miydim?	sürse miydin?	sürse miydi?	sürse miydik?	sürse miydiniz?	sürseler miydi?
progressive			sürmekte miyim?	sürmekte misin?	sürmekte mi?	sürmekte miyiz?	sürmekte misiniz?	sürmekteler mi?
necessitative			sürmeli miyim?	sürmeli misin?	sürmeli mi?	sürmeli miyiz?	sürmeli misiniz?	sürmeliler mi?

Negative declarative

infinitive			sürmemek
impersonal participle	imperfective		sürmeyen
	perfective		sürmemiş
	prospective		sürmeyecek
personal participle	non-prospective		sürmediğim	sürmediğin	sürmediği	sürmediğimiz	sürmediğiniz	sürmedikleri
personal participle	prospective		sürmeyeceğim	sürmeyeceğin	sürmeyeceği	sürmeyeceğimiz	sürmeyeceğiniz	sürmeyecekleri
verbal noun			sürmeme
way of doing			sürmeyüş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sürmem	sürmezsin	sürmez	sürmeyiz	sürmezsiniz	sürmezler
	present	imperfective	sürmüyorum	sürmüyorsun	sürmüyor	sürmüyoruz	sürmüyorsunuz	sürmüyorlar
	past	perfective	sürmedim	sürmedin	sürmedi	sürmedik	sürmediniz	sürmediler
	past	imperfective	sürmüyordum	sürmüyordun	sürmüyordu	sürmüyorduk	sürmüyordunuz	sürmüyorlardı
	future		sürmeyeceğim	sürmeyeceksin	sürmeyecek	sürmeyeceğiz	sürmeyeceksiniz	sürmeyecekler
inferential	perfective		sürmemişim	sürmemişsin	sürmemiş	sürmemişiz	sürmemişsiniz	sürmemişler
	aorist		sürmezmişim	sürmezmişsin	sürmezmiş	sürmezmişiz	sürmezmişsiniz	sürmezlermiş
	imperfective		sürmüyormuşum	sürmüyormuşsun	sürmüyormuş	sürmüyormuşuz	sürmüyormuşsunuz	sürmüyorlarmış
conditional	simple		sürmesem	sürmesen	sürmese	sürmesek	sürmeseniz	sürmeseler
conditional	perfective		sürmeseydim	sürmeseydin	sürmeseydi	sürmeseydik	sürmeseydiniz	sürmeseydiler
optative			sürmeyeyim	sürmeyesin	sürmeye	sürmeyelim	sürmeyesiniz	sürmeyeler
progressive			sürmemekteyim	sürmemektesin	sürmemekte	sürmemekteyiz	sürmemektesiniz	sürmemekteler
necessitative			sürmemeliyim	sürmemelisin	sürmemeli	sürmemeliyiz	sürmemelisiniz	sürmemeliler
imperative				sürme	sürmesin		sürmeyin	sürmesinler

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sürmez miyim?	sürmez misin?	sürmez mi?	sürmez miyiz?	sürmez misiniz?	sürmezler mi?
	present	imperfective	sürmüyor muyum?	sürmüyor musun?	sürmüyor mu?	sürmüyor muyuz?	sürmüyor musunuz?	sürmüyorlar mı?
	past	perfective	sürmedim mi?	sürmedin mi?	sürmedi mi?	sürmedik mi?	sürmediniz mi?	sürmediler mi?
	past	imperfective	sürmüyor muydum?	sürmüyor muydun?	sürmüyor muydu?	sürmüyor muyduk?	sürmüyor muydunuz?	sürmüyorlar mıydı?
	future		sürmeyecek miyim?	sürmeyecek misin?	sürmeyecek mi?	sürmeyecek miyiz?	sürmeyecek misiniz?	sürmeyecekler mi?
inferential	perfective		sürmemiş miyim?	sürmemiş misin?	sürmemiş mi?	sürmemiş miyiz?	sürmemiş misiniz?	sürmemişler mi?
	aorist		sürmez miymişim?	sürmez miymişsin?	sürmez miymiş?	sürmez miymişiz?	sürmez miymişsiniz?	sürmezler miymiş?
	imperfective		sürmüyor muymuşum?	sürmüyor muymuşsun?	sürmüyor muymuş?	sürmüyor muymuşuz?	sürmüyor muymuşsunuz?	sürmüyorlar mıymış?
conditional	simple		sürmesem mi?	sürmesen mi?	sürmese mi?	sürmesek mi?	sürmeseniz mi?	sürmeseler mi?
conditional	perfective		sürmese miydim?	sürmese miydin?	sürmese miydi?	sürmese miydik?	sürmese miydiniz?	sürmeseler miydi?
progressive			sürmemekte miyim?	sürmemekte misin?	sürmemekte mi?	sürmemekte miyiz?	sürmemekte misiniz?	sürmemekteler mi?
necessitative			sürmemeli miyim?	sürmemeli misin?	sürmemeli mi?	sürmemeli miyiz?	sürmemeli misiniz?	sürmemeliler mi?

Derived terms

References

^ Redhouse, James W. (1890) “سورمك”, in A Turkish and English Lexicon‎^[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1089
^ Kélékian, Diran (1911) “سورمك”, in Dictionnaire turc-français‎^[2], Constantinople: Mihran, page 698
^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*sǖr-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
^ Nişanyan, Sevan (2002–) “sür-”, in Nişanyan Sözlük
^ Salan, Erkan. "ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE dürt-FİİLİYLE “(yağ, merhem…) sürmek” ANLAMINDA EŞ DEĞER KULLANILABİLEN FİİLLER." Dil Araştırmaları 10.18 (2016): 151-166.