ramię

Inherited from Proto-Slavic *òrmę. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ramjæ̃/
• IPA^(key): (15^th CE) /ramjæ̃/

ramię n

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) upper arm; shoulder; arm (upper limb as a whole or the upper most part of this appendage)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 820:

     Bo yemv byly vschytky stavy vytargnyony z ramyon

     [Bo jemu były wszytki stawy wytargniony z ramion]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 37:

     Poloszil iest iaco løcziszcze mosød[z]owe ramona moia (bracchia mea)

     [Położył jest jako łęczyszcze mosiąd[z]owe ramiona moja (bracchia mea)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 20r:

     Brachium […] ein arm rąmyą

     [Brachium […] ein arm ramię]

2. (figuratively, attested in Lesser Poland) arm; strength, power, force
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 135, 12:

     Gen wywodl Yzrahel z posrzod gych w røcze moczney y w ramenv wysokem (in... bracchio excelso)

     [Jen wywiodł Izrahel z pośrzod jich w ręce mocnej i w ramieniu wysokiem (in... bracchio excelso)]

3. handle (something to grab)
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 43:

     Ramyona humeruli (quasi umeruli subter luterem fusiles contra se invicem respectantes III Reg 7, 30)

     [Ramiona humeruli (quasi umeruli subter luterem fusiles contra se invicem respectantes III Reg 7, 30)]

• Polish: ramię
• Silesian: ramiã

• Boryś, Wiesław (2005) “ramię”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “ramię”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “ramię”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ramię”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “ramię”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

 

Polish Wikipedia has an article on:

ramię

Wikipedia ^pl

Inherited from Old Polish ramię.

• IPA^(key): (normal speech) /ˈra.mjɛ/, (careful speech) /ˈra.mjɛw̃/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -amjɛw̃
• Syllabification: ra‧mię

ramię n (diminutive ramionko, related adjective ramieniowy or ramienny)

1. shoulder

   Synonym: bark

   1. shoulder (part of clothing covering such a part of the body)
2. (anatomy) upper arm
   1. (anatomy) arm (entire upper limb)

      Synonym: ręka

3. arm (limb, or locomotive or prehensile organ, of an invertebrate animal)
4. arm (element of a construction resembling a bent arm)
5. arm (part of a machine that can grab and move things)
6. arm; offshoot (something that sticks off from the main element, i.e. from the main road or building)

   Synonym: odnoga

7. (geometry) arm (side of a geometric figure other than the base)
8. (Middle Polish) arm (power; might; strength; support)

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), ramię is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 5 times in news, 6 times in essays, 58 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 78 times, making it the 829th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• ramię in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ramię in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ramię”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “RAMIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.11.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ramię”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ramię”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “ramię”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 472