[go: up one dir, main page]

See also: pragnąc

Old Polish

edit

Etymology

edit

Inherited from Proto-Slavic *pragnǫti. First attested in the 15th century.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): (10th–15th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/

Verb

edit

pragnąć impf

  1. (attested in Greater Poland) to be thirsty (to suffer from negative effects from not having enough water)
    • 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 3:
      Tesz sya davam vynyen..., yszem... pragnvczego nye napoyl
      [Też sie dawam winien..., iżem... pragnącego nie napojił]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:
      Sitire id est potum desiderare dursten pragnacz
      [Sitire id est potum desiderare dursten pragnąć]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:
      (please add the primary text of this quotation)
      [Sitibundus [] id est siti plenus durstig pragnaczy]
      Sitibundus [] id est siti plenus durstig pragnący
  2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to want, to desire
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[1], Krakow, Brodnia, page 65a:
      Slonycze tho iest Jesus mily, kthorego oyczowye pragnaly
      [Słońce to jest Jesus miły, ktorego ojcowie pragnęli]

Derived terms

edit
adjectives
nouns
edit
nouns

Descendants

edit

References

edit
  • Boryś, Wiesław (2005) “pragnąć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “pragnąć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “pragnąć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pragnąć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pragnąć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish pragnąć.

Pronunciation

edit
 
  • IPA(key): /ˈpraɡ.nɔɲt͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -aɡnɔɲt͡ɕ
  • Syllabification: prag‧nąć

Verb

edit

pragnąć impf

  1. (transitive) to desire, to wish for (to want strongly) [with genitive ‘something’; or with infinitive ‘to do what’]
  2. (transitive) to desire, to wish for (to wish to have sex with) [with genitive ‘something’]
  3. (transitive) to desire (tp emphasize the importance of) [with infinitive ‘to do what’]
  4. (intransitive, literary, obsolete) to be thirsty (to want to drink)
  5. (Middle Polish) to desire; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[2], page 338c:
      quantillum sitit, Iáko bárzo prágnie.
      [quantillum sitit, Jako barzo pragnie.]
    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[3], page 985b:
      Sitienter – Pragnac.
      [Sitienter – Pragnąć.]

Conjugation

edit
Conjugation of pragnąć impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive pragnąć
present tense 1st pragnę pragniemy
2nd pragniesz pragniecie
3rd pragnie pragną
impersonal pragnie się
past tense 1st pragnąłem,
-(e)m pragnął
pragnęłam,
-(e)m pragnęła
pragnęłom,
-(e)m pragnęło
pragnęliśmy,
-(e)śmy pragnęli
pragnęłyśmy,
-(e)śmy pragnęły
2nd pragnąłeś,
-(e)ś pragnął
pragnęłaś,
-(e)ś pragnęła
pragnęłoś,
-(e)ś pragnęło
pragnęliście,
-(e)ście pragnęli
pragnęłyście,
-(e)ście pragnęły
3rd pragnął pragnęła pragnęło pragnęli pragnęły
impersonal pragnięto
future tense 1st będę pragnął,
będę pragnąć
będę pragnęła,
będę pragnąć
będę pragnęło,
będę pragnąć
będziemy pragnęli,
będziemy pragnąć
będziemy pragnęły,
będziemy pragnąć
2nd będziesz pragnął,
będziesz pragnąć
będziesz pragnęła,
będziesz pragnąć
będziesz pragnęło,
będziesz pragnąć
będziecie pragnęli,
będziecie pragnąć
będziecie pragnęły,
będziecie pragnąć
3rd będzie pragnął,
będzie pragnąć
będzie pragnęła,
będzie pragnąć
będzie pragnęło,
będzie pragnąć
będą pragnęli,
będą pragnąć
będą pragnęły,
będą pragnąć
impersonal będzie pragnąć się
conditional 1st pragnąłbym,
bym pragnął
pragnęłabym,
bym pragnęła
pragnęłobym,
bym pragnęło
pragnęlibyśmy,
byśmy pragnęli
pragnęłybyśmy,
byśmy pragnęły
2nd pragnąłbyś,
byś pragnął
pragnęłabyś,
byś pragnęła
pragnęłobyś,
byś pragnęło
pragnęlibyście,
byście pragnęli
pragnęłybyście,
byście pragnęły
3rd pragnąłby,
by pragnął
pragnęłaby,
by pragnęła
pragnęłoby,
by pragnęło
pragnęliby,
by pragnęli
pragnęłyby,
by pragnęły
impersonal pragnięto by
imperative 1st niech pragnę pragnijmy
2nd pragnij pragnijcie
3rd niech pragnie niech pragną
active adjectival participle pragnący pragnąca pragnące pragnący pragnące
passive adjectival participle pragnięty pragnięta pragnięte pragnięci pragnięte
contemporary adverbial participle pragnąc
verbal noun pragnięcie
edit
adjectives
noun

Trivia

edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pragnąć is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 8 times in news, 22 times in essays, 15 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 887th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

edit
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “pragnąć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 430

Further reading

edit
  • pragnąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • pragnąć in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pragnąć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • PRAGNĄĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 06.05.2010
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pragnąć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 968
  • pragnąć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego