pragnąć

Inherited from Proto-Slavic *pragnǫti. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/

pragnąć impf

1. (attested in Greater Poland) to be thirsty (to suffer from negative effects from not having enough water)
   • 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 3:

     Tesz sya davam vynyen..., yszem... pragnvczego nye napoyl

     [Też sie dawam winien..., iżem... pragnącego nie napojił]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:

     Sitire id est potum desiderare dursten pragnacz

     [Sitire id est potum desiderare dursten pragnąć]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:

     (please add the primary text of this quotation)

     [Sitibundus […] id est siti plenus durstig pragnaczy]

     Sitibundus […] id est siti plenus durstig pragnący

2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to want, to desire
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[1], Krakow, Brodnia, page 65a:

     Slonycze tho iest Jesus mily, kthorego oyczowye pragnaly

     [Słońce to jest Jesus miły, ktorego ojcowie pragnęli]

• Polish: pragnąć
• Silesian: pragnōńć
• → Old Ruthenian: пра́гнути (práhnuti), прꙗ́гнути (prjáhnuti)
  • Belarusian: пра́гнуць (práhnucʹ), пря́гнуць (prjáhnucʹ)
  • Ukrainian: пра́гнути (práhnuty)

• Boryś, Wiesław (2005) “pragnąć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “pragnąć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pragnąć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pragnąć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pragnąć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish pragnąć.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɡnɔɲt͡ɕ
• Syllabification: prag‧nąć

pragnąć impf

1. (transitive) to desire, to wish for (to want strongly) [with genitive ‘something’; or with infinitive ‘to do what’]
2. (transitive) to desire, to wish for (to wish to have sex with) [with genitive ‘something’]
3. (transitive) to desire (tp emphasize the importance of) [with infinitive ‘to do what’]
4. (intransitive, literary, obsolete) to be thirsty (to want to drink)
5. (Middle Polish) to desire; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[2], page 338c:

     quantillum sitit, Iáko bárzo prágnie.

     [quantillum sitit, Jako barzo pragnie.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[3], page 985b:

     Sitienter – Pragnac.

     [Sitienter – Pragnąć.]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pragnąć is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 8 times in news, 22 times in essays, 15 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 887th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• pragnąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pragnąć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pragnąć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRAGNĄĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 06.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pragnąć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 968
• pragnąć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego