Led
- Za ostale upotrebe, v. Led (razvrstavanje).
Led je voda u čvrstom agregatnom stanju. Pri temperaturi od 0°C voda pod normalnim tlakom prelazi u čvrsto stanje. Pri smrzavanju volumen vode u ledenom stanju povećava se za otprilike 1/9.[1][2]
Specifična toplota leda je duplo manja od vode u tečnom stanju. Zbog toga se led relativno brzo obrazuje na površini vode rashlađene do temperature od 0 °C, a za njegovo topljenje potrebna je mnogo manja količina toplote (79,72 cal g -1) nego za uparavanje tečne vode (539,6 cal g -1). Povećanjem saliniteta snižava se tačka mržnjenja vode; tako se morska voda (prosečnog saliniteta od 35 g L -1) mrzne tek na -1,91 °C.[3][4] Najveće količine leda u biosferi se nalaze u polarnim kapama.
Led nije samo svojstvo krutosti vode. Naime, takva vrsta leda se u nauci naziva „vodeni led“, dok gotovo svaki gasoviti spoj pri određenim temperaturama i pritiskom može preći u stanje leda. Gledano u svemiru, na Marsu postoje određene količine vodenog leda, ali npr. na Plutonu postoji tzv. metanski led, na Uranu amonijakov led itd.
- ↑ Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd izd.). Prentice Hall. ISBN 978-0-13-175553-6.
- ↑ Grupa autora (2003). Atlas fosila i minerala. Kreativni centar: Beograd.
- ↑ Lide David R., ur. (2006). CRC Handbook of Chemistry and Physics (87th izd.). Boca Raton, FL: CRC Press. 0-8493-0487-3.
- ↑ Susan Budavari, ur. (2001). The Merck Index: An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals (13th izd.). Merck Publishing. ISBN 0-911910-13-1.
- Grupa autora (2003). Atlas fosila i minerala. Kreativni centar: Beograd.
- Fazni dijagram vode, uključujući varijante leda
- Listing za led na satju Webmineral
- Listing za led i podaci o lokaciji na sajtu MinDat.org
- Fizika leda
- Fazni dijagrami vode sa nekim dijagramima visokog pritiska
- Nedavno otkriće o topljenju leda
- 'Nezamrziva voda', 'vezana voda' i voda hidracije
- Elektromehanička svojstva leda