စစ်
See also: စောစော
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /sɪʔ/
- Romanization: MLCTS: cac • ALA-LC: cacʻ • BGN/PCGN: sit • Okell: siʔ
Etymology 1
[edit]Per Hill (2019) (p. 27), from an earlier proto-Burmish [Term?] (“*dzik”), and cognate with Old Chinese 爭 (OC *ʔsreːŋ, “to fight, dispute”) and the first syllable of Tibetan ཟིང་ཆ (zing cha, “quarrel, dispute”).
Noun
[edit]စစ် • (cac)
Adjective
[edit]စစ် • (cac)
Derived terms
[edit]- ကမ္ဘာစစ် (kambhacac)
- ကျူးကျော်စစ် (kyu:kyaucac)
- ခံစစ် (hkamcac)
- ခွာစစ် (hkwacac)
- စကားစစ်ထိုး (ca.ka:cachtui:)
- စစ်ကစား (cacka.ca:)
- စစ်ကပ် (cackap)
- စစ်ကြိုခေတ် (cackruihket)
- စစ်ကြောင်း (cackraung:)
- စစ်ကူ (cacku)
- စစ်ကူစစ်ထောက် (cackucachtauk)
- စစ်ကူတောင်း (cackutaung:)
- စစ်ကဲ (cackai:)
- စစ်ခင်း (cachkang:)
- စစ်ချီ (cachkyi)
- စစ်ခွာ (cachkwa)
- စစ်ခုံရုံး (cachkum-rum:)
- စစ်ငင် (cacngang)
- စစ်စည်းရုံး (caccany:rum:)
- စစ်ဆင် (cachcang)
- စစ်ဆင်ရေး (cachcang-re:)
- စစ်ဆိုင်းအလံ (cachcuing:a.lam)
- စစ်ဆုတ် (cachcut)
- စစ်ညို (cacnyui)
- စစ်ညောင်း (cacnyaung:)
- စစ်ဌာနချုပ် (cachtana.hkyup)
- စစ်တက္ကသိုလ် (cactakka.suil)
- စစ်တက် (cactak)
- စစ်တန်းလျား (cactan:lya:)
- စစ်တပ် (cactap)
- စစ်တမဲ (cacta.mai:)
- စစ်တရားခံ (cacta.ra:hkam)
- စစ်တရားရုံး (cacta.ra:rum:)
- စစ်တလင်း (cacta.lang:)
- စစ်တလောက် (cacta.lauk)
- စစ်တိုက် (cactuik)
- စစ်တိုင်း (cactuing:)
- စစ်ထွက် (cachtwak)
- စစ်ထိုး (cachtui:)
- စစ်ထောက်ချုပ် (cachtaukhkyup)
- စစ်နင်း (cacnang:)
- စစ်နည်းဗျူဟာ (cacnany:byuha)
- စစ်နွမ်း (cacnwam:)
- စစ်ပညာ (cacpa.nya)
- စစ်ပျက် (cacpyak)
- စစ်ပရိယာယ် (cacpa.ri.yay)
- စစ်ပြင် (cacprang)
- စစ်ပြန် (cacpran)
- စစ်ပြိုင် (cacpruing)
- စစ်ပြီးခေတ် (cacpri:hket)
- စစ်ပြေး (cacpre:)
- စစ်ပြေးဒုက္ခသည် (cacpre:dukhka.sany)
- စစ်ပြေငြိမ်း (cacpre-ngrim:)
- စစ်ပွဲ (cacpwai:)
- စစ်ဖြစ် (cachprac)
- စစ်ဗိုလ် (cacbuil)
- စစ်မက် (cacmak)
- စစ်မက်အင်္ဂါ (cacmak-angga)
- စစ်မျက်နှာ (cacmyakhna)
- စစ်မြှူ (cachmru)
- စစ်မြီး (cacmri:)
- စစ်မြေပြင် (cacmre-prang)
- စစ်မဟာဗျူဟာ (cacma.habyuha)
- စစ်မှုထမ်း (cachmu.htam:)
- စစ်ရပ်စစ်ခံ (cacrapcachkam)
- စစ်ရမ်း (cacram:)
- စစ်ရှုံး (cachrum:)
- စစ်ရာထူးခန့်ချုပ် (cacrahtu:hkan.hkyup)
- စစ်ရိပ်စစ်ငွေ့ (cacripcacngwe.)
- စစ်ရေးချုပ် (cacre:hkyup)
- စစ်ရေးငင် (cacre:ngang)
- စစ်ရေးစစ်ရာ (cacre:cacra)
- စစ်ရေးတောင်း (cacre:taung:)
- စစ်ရေးနိမ့် (cacre:nim.)
- စစ်ရေးပြ (cacre:pra.)
- စစ်ရေးလှ (cacre:hla.)
- စစ်ရေးသာ (cacre:sa)
- စစ်ရဲ (cacrai:)
- စစ်လက်နက်ပစ္စည်း (caclaknakpaccany:)
- စစ်လျင် (caclyang)
- စစ်လျော်ကြေး (caclyau-kre:)
- စစ်ဝတ်စစ်စား (cac-watcacca:)
- စစ်ဝတ်စုံ (cac-watcum)
- စစ်ဝါဒီ (cac-wadi)
- စစ်သံမှူး (cacsamhmu:)
- စစ်သင်တန်း (cacsangtan:)
- စစ်သင်္ဘော (cacsangbhau:)
- စစ်သည် (cacsany)
- စစ်သွေးကြွ (cacswe:krwa.)
- စစ်သား (cacsa:)
- စစ်သုံ့ပန်း (cacsum.pan:)
- စစ်သူကြီး (cacsu-kri:)
- စစ်သေနာပတိ (cacsenapa.ti.)
- စစ်အင်္ဂါ (cacangga)
- စစ်အို (cacui)
- စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (cacuphkyup-re:)
- စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် (cacuphkyup-re:a.min.)
- စစ်အေး (cace:)
- စစ်ဥပဒေ (cacu.pa.de)
- စစ်ဥပဒေချုပ် (cacu.pa.dehkyup)
- စစ်ဦး (cacu:)
- စစ်ဦးစီး (cacu:ci:)
- စစ်ဦးဘီလူးပါ (cacu:bhilu:pa)
- ဆုတ်စစ် (hcutcac)
- တိုက်စစ် (tuikcac)
- ထိုးစစ် (htui:cac)
- ထိုးစစ်ဆင် (htui:cachcang)
- ပြည်တွင်းစစ် (pranytwang:cac)
- ပြာစစ် (pracac)
- ပြောက်ကျားစစ် (praukkya:cac)
- ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာ (hre.tan:cacmyakhna)
Etymology 2
[edit]Verb
[edit]စစ် • (cac)
- to drain, strain off or out, filter
- to inspect, to examine
- to interrogate
- to be genuine, pure, real
- to recede, dwindle, become leaner
Derived terms
[edit]- ကညာစစ် (ka.nyacac)
- ကျောက်စစ် (kyaukcac)
- ကိန်းစစ် (kin:cac)
- ကိုယ်ရေစစ် (kuiyrecac)
- ခြေစစ်ပွဲ (hkrecacpwai:)
- စစ်ကြော (cackrau:)
- စစ်ချက် (cachkyak)
- စစ်စစ် (caccac)
- စစ်စစ်ပေါက်ပေါက် (caccacpaukpauk)
- စစ်စီ (cacci)
- စစ်ဆေး (cachce:)
- စစ်တမ်း (cactam:)
- စစ်တမ်းထုတ် (cactam:htut)
- စာစစ် (cacac)
- စာမေးပွဲစစ် (came:pwai:cac)
- စာရင်းစစ် (carang:cac)
- စာရင်းစစ်ချုပ် (carang:cachkyup)
- ဆန်းစစ် (hcan:cac)
- ဆီးစစ် (hci:cac)
- ဆေးစစ် (hce:cac)
- တွက်စစ် (twakcac)
- ထန်းစစ် (htan:cac)
- ပွဲစစ် (pwai:cac)
- မျိုးစစ် (myui:cac)
- မိမစစ်ဖမစစ် (mi.ma.cachpa.ma.cac)
- ရေစစ် (recac)
- ရေစစ်ကန် (recackan)
- ရေစစ်ကရား (recacka.ra:)
- ရေစစ်အိုး (recacui:)
- လက်မှတ်စစ် (lakhmatcac)
- လျှပ်စစ် (hlyapcac)
- လျှပ်စစ်ဓာတ် (hlyapcacdhat)
- လျှပ်စစ်မီး (hlyapcacmi:)
- လျှပ်စစ်အား (hlyapcaca:)
- လူစစ် (lucac)
- လေစစ် (lecac)
- သွေးစစ် (swe:cac)
- သေတမ်းစစ်ချက် (setam:cachkyak)
- အစစ် (a.cac)
- အစိုးရစစ် (a.cui:ra.cac)
- အမှုစစ် (a.hmu.cac)
Adjective
[edit]စစ် • (cac)
Etymology 3
[edit]Derived terms
[edit]- ထုံးတမ်းစဉ်လာ (htum:tam:canyla)
- နန်းစဉ် (nan:cany)
- နန်းစဉ်စာ (nan:canyca)
- ဖြစ်စဉ် (hpraccany)
- ဖိတ်စဉ် (hpitcany)
- ဖိတ်တစ်ဝက်စဉ်တစ်ဝက် (hpittac-wakcanytac-wak)
- ဖိတ်ဖိတ်စဉ်စဉ် (hpithpitcanycany)
- မင်းစဉ်မင်းဆက် (mang:canymang:hcak)
- မီးစဉ်ကြည့်က (mi:canykrany.ka.)
- ရှေးရိုးစဉ်လာ (hre:rui:canyla)
- လစဉ်ကြေး (la.canykre:)
References
[edit]- ^ Luce, G. H. (1981) “-AC Finals (8. Sieve; to Sift)”, in A Comparative Word-List of Old Burmese, Chinese and Tibetan, London: School of Oriental and African Studies, University of London, →ISBN, page 58
Further reading
[edit]- “စစ်” in The Judson Burmese–English Dictionary (Rangoon: American Baptist Mission Press 1921), page 347.
- “စစ်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.