nauczyciel

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *naučiteljь. By surface analysis, nauczyć +‎ -ciel. First attested in 1484.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /naut͡ʃʲɨt͡ɕɛlʲ/
  • IPA(key): (15th CE) /naut͡ʃʲɨt͡ɕɛlʲ/

Noun

[edit]

nauczyciel m animacy unattested (female equivalent nauczycielka)

  1. (attested in Lesser Poland) teacher (one who teaches)
    • 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[1], Krakow, page 718:
      Yakyego a kogo sobye mayą nabyczi nyuczyczyela (de informatore ipsorum)
      [Jakiego a kogo sobie mają nabyć(i) nauczyciela (de informatore ipsorum)]
[edit]
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: nauczyciel
  • Silesian: nauczyciel

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “nauczyciel”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “nauczyciel”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “nauczyciel”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nauczyciel”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish nauczyciel. By surface analysis, nauczyć +‎ -ciel. Displaced Middle Polish uczyciel.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /na.uˈt͡ʂɘ.t͡ɕɛl/
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Audio 3:(file)
  • Rhymes: -ɘt͡ɕɛl
  • Syllabification: na‧u‧czy‧ciel

Noun

[edit]

nauczyciel m pers (female equivalent nauczycielka or nauczyciel, related adjective nauczycielski or (obsolete) nauczycielowy)

  1. teacher (person who teaches, especially one employed in a school)
    Synonym: (colloquial, derogatory) belfer
  2. (literary, figurative) teacher, mentor (person or thing that causes one to be more aware or behave differently)

Usage notes

[edit]

The genitive plural form nauczycielów is obsolete.

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
nouns

Noun

[edit]

nauczyciel f (indeclinable, male equivalent nauczyciel)

  1. female equivalent of nauczyciel (teacher) (person who teaches, especially one employed in a school)
    Synonym: (more common) nauczycielka

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nauczyciel is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 25 times in news, 27 times in essays, 5 times in fiction, and 9 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 71 times, making it the 908th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “nauczyciel”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 275

Further reading

[edit]

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish nauczyciel. By surface analysis, nauczyć +‎ -ciel.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /na.uˈt͡ʂɪ.t͡ɕɛl/
  • Rhymes: -ɪt͡ɕɛl
  • Syllabification: na‧u‧czy‧ciel

Noun

[edit]

nauczyciel m pers

  1. (rare) teacher (person who teaches, especially one employed in a school)
    Synonym: (more common) rechtōr
[edit]
nouns
verbs

Further reading

[edit]
  • Henryk Jaroszewicz (2022) “nauczyciel”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 100
  • Aleksandra Wencel (2023) “naućićel”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 446