Matthew McConaughey

Matthew David McConaughey (Uvalde, 4 ad Nuvémbar dal 1969, a s lèś [ˈmæθjuː ˈdeɪvɪd məˈkɒnəheɪ] in Ingléś), cgnusû méj cuma Matthew McConaughey, 'l è 'n atōr americàṅ, vinsidōr dal Prèmi Òscar dal 2014 p'r al film Dallas Buyers Club.

Fiōl dn'insgnànta texàna e 'd un śugadōr ad fùtbal americàṅ, McConaughey al crés a Longview in Tèxas. Dòp avér ciapâ 'l diplòma, in dal 1988 al fà sù 'l valìś p'r andàr a star par 'n an in Austràglia in du 'l s adàta anc a far di mistēr da pôc cuma lavàr śò i piàt e 'l stramnadōr 'd aldàm e 'd sis.

Turnâ in di Stat Unî al s iscrìv a l'università 'd Austin par studiàr léǵ ma pò al capìs ch'a gh piàś da piò al mónd dal cìnema e al taca a tōr dal lesiòṅ ad recitasiòṅ e ad senegiadùra.

Al sò primi parti i riv'n in dal 1993 cun la cumèdia La vita è un sogno. In dal 1994 al gira al film ad scarésa Non aprite quella porta IV insém a la Renée Zellweger, séguit dal film Non aprite quella porta dal 1974 ad Tobe Hooper méntar 'l an dòp l'è la vòlta 'd A proposito di donne. In dal 1997 al gira dū di sò film più impurtànt, Contact ad Robert Zemeckis e Amistad ad Steven Spielberg. In dal 1998 'l è al prutagunìsta 'd EdTV.

La sò caréra la taca a crésar dimóndi c'n i film U-571 e Prima o poi mi sposo, na cumèdia cun la Jennifer Lopez. Bill Paxton al vōl la sò ghigna in dal 2001 par far al masadōr seriàł „Maṅ ad Dio“ in Frailty - Nessuno è al sicuro.

In dal 2005 al lavóra cun Al Pacino in Rischio a due pò l'è 'l tùran dla cumèdia A casa con i suoi cun la Sarah Jessica Parker, arfacimènt dla pelìcula francéśa Tanguy. In dal 2009 al gira n'atra cumèdia 'd caséta, La rivolta delle ex.

In dal 2014 McConaughey al vins al Prèmi Òscar cuma atōr prutagunìsta p'r al film d'l an prima Dallas Buyers Club in dua al fà al cowboy malâ 'd AIDS. I èṅ i an più impurtànt par la sò caréra parchè al lavóra anc par Steven Soderbergh (Magic Mike, 2012), par Martin Scorsese (The Wolf of Wall Street, 2013), par Christopher Nolan (Interstellar, 2014) e par Gus Van Sant (The Sea of Trees, 2015). Al 17 ad Nuvémbar dal 2014 McConaughey al gh'à 'l unōr 'd avér-ag na stéla a sò nóm in dla Hollywood Walk of Fame, la nùmar 2534, durànt na serimògna insém a la sò famìja e a di sò culéga.

In dal 1999 'l è stâ arestâ parchè al gh'iva dla marijuana sèg e al s éra arvultâ a i pulisiòt ch'i éran vgnû subìt dòp ch'i sò vśèṅ 'd cà i s éran lamintâ parché insém a 'l sò amìg Cole Hauser par tuta la nòt al stusàva sunànd tut nûd di bóngo.

'L è stâ 'l muróś par dimóndi an dl'atōra Sandra Bullock e pò dl'Ashley Judd, dla Salli Richardson e dla Penélope Cruz. In séguit al s è spuśâ in dal 2012 cun la mudèla braśigliàna Camila Alves ch'la gh'à dâ tri putèṅ.

• 1993 - Fantasma per amore (My Boyfriend's Back), regìa ad Bob Balaban
• 1993 - La vita è un sogno (Dazed and Confused), regìa ad Richard Linklater
• 1994 - Angels (Angels in the Outfield), regìa ad William Dear
• 1994 - Non aprite quella porta IV (The Return of the Texas Chainsaw Massacre), regìa ad Kim Henkel
• 1995 - A proposito di donne (Boys on the Side) regìa 'd Herbert Ross
• 1995 - Submission, regìa ad Benicio Del Toro - curtumetràǵ
• 1995 - Judgement, regìa ad David Winkler - curtumetràǵ
• 1995 - Ultimo appello (Glory Daze), regìa ad Rich Wilkes
• 1996 - Stella solitaria (Lone Star), regìa ad John Sayles
• 1996 - Il momento di uccidere (A Time to Kill), regìa ad Joel Schumacher
• 1996 - Per amore di Vera (Larger than Life), regìa 'd Howard Franklin
• 1997 - Scorpion Spring, regìa ad Brian Cox
• 1997 - Contact, regìa ad Robert Zemeckis
• 1997 - Amistad, regìa ad Steven Spielberg
• 1998 - Newton Boys (The Newton Boys), regìa ad Richard Linklater
• 1998 - Making Sandwiches, regìa dla Sandra Bullock - curtumetràǵ
• 1998 - The Rebel, regìa ad Matthew McConaughey - curtumetràǵ
• 1998 - EdTV, regìa ad Ron Howard
• 2000 - U-571, regìa ad Jonathan Mostow
• 2001 - Prima o poi mi sposo (The Wedding Planner), regìa 'd Adam Shankman
• 2001 - Tredici variazioni sul tema (Thirteen Conversations About One Thing), regìa ad Jill Sprecher
• 2001 - Frailty - Nessuno è al sicuro (Frailty), regìa ad Bill Paxton
• 2002 - Il regno del fuoco (Reign of Fire), regìa ad Rob Bowman
• 2003 - Come farsi lasciare in 10 giorni (How to Lose a Guy in 10 Days), regìa ad Donald Petrie
• 2003 - Tiptoes, regìa ad Matthew Bright
• 2003 - Scatto mortale - Paparazzi (Paparazzi), regìa ad Paul Abascal - cameo
• 2005 - Sahara, regìa ad Breck Eisner
• 2005 - Rischio a due (Two for the Money), regìa ad D. J. Caruso
• 2006 - A casa con i suoi (Failure to Launch), regìa ad Tom Dey
• 2007 - We Are Marshall, regìa ad McG
• 2008 - Tutti pazzi per l'oro (Fool's Gold), regìa 'd Andy Tennant
• 2008 - Tropic Thunder, regìa ad Ben Stiller
• 2008 - Surfer, Dude, regìa ad S.R. Bindler
• 2009 - La rivolta delle ex (The Ghosts of Girlfriends Past), regìa ad Mark Waters
• 2011 - The Lincoln Lawyer, regìa ad Brad Furman
• 2011 - Killer Joe, regìa ad William Friedkin
• 2011 - Bernie, regìa ad Richard Linklater
• 2012 - Magic Mike, regìa ad Steven Soderbergh
• 2012 - The Paperboy, regìa ad Lee Daniels
• 2012 - Mud, regìa ad Jeff Nichols
• 2013 - Dallas Buyers Club, regìa ad Jean-Marc Vallée
• 2013 - The Wolf of Wall Street, regìa ad Martin Scorsese
• 2014 - Interstellar, regìa ad Christopher Nolan
• 2015 - The Sea of Trees, regìa ad Gus Van Sant

• (EN) Al sò sit ufisiàł
• (EN) Filmugrafìa su IMDb

• Wikiquote contiene citazioni di o su Matthew McConaughey
• Wikimedia Commons contiene file multimediali su Matthew McConaughey