FIFA

Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός οργανισμού που θα οργάνωνε το ποδόσφαιρο σε παγκόσμια βάση έγινε εμφανής στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν οι διεθνείς ποδοσφαιρικές συναντήσεις άρχισαν να γίνονται πολύ δημοφιλείς. Η αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία προσπάθησε να συντονίσει τη συζήτηση για δημιουργία ενός διεθνούς οργανισμού, αλλά δεν επιτεύχθηκε ουσιαστική πρόοδος. Ήταν επτά άλλες ευρωπαϊκές χώρες που τελικά σχημάτισαν την ομοσπονδία αυτή. Η FIFA ιδρύθηκε στο Παρίσι στις 21 Μαΐου 1904, και το γαλλικό όνομα και ακρωνύμιο επικρατούν μέχρι και σήμερα, ακόμη και στις μη γαλλόφωνες χώρες. Ο πρώτος πρόεδρός της ήταν ο Ρομπέρ Γκεράν.

Η FIFA ανέλαβε την πρώτη της διεθνή διοργάνωση το 1906, αλλά χωρίς πολλή επιτυχία ή συναίνεση. Αυτό, σε συνδυασμό με οικονομικούς παράγοντες, οδήγησε στη γρήγορη αντικατάσταση του Γκεράν από τον Ντάνιελ Μπέρλεϊ Γούλφολ από την Αγγλία, η οποία εν τω μεταξύ είχε γίνει μέλος του συνδέσμου. Η επόμενη διοργάνωση που έγινε κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908 στο Λονδίνο είχε περισσότερη επιτυχία, παρά την παρουσία επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, κάτι που ήταν αντίθετο με τις ιδρυτικές αρχές της FIFA.

Η FIFA πέρασε τα σύνορα της Ευρώπης με την αίτηση της Νότιας Αφρικής το 1909, της Αργεντινής και της Χιλής το 1912 και των Ηνωμένων Πολιτειών το 1913.

Μεγάλο πλήγμα στη FIFA και στο διεθνές ποδόσφαιρο έφερε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, όταν πολλοί ποδοσφαιριστές στάλθηκαν να πολεμήσουν και η δυνατότητα για ταξίδια για σκοπούς διεθνών συναντήσεων περιορίστηκε πάρα πολύ. Μετά τον πόλεμο, και μετά τον θάνατο του Γούλφολ, η ομοσπονδία έπεσε στα χέρια του Ολλανδού Καρλ Χίρσμαν και διασώθηκε από διάλυση μεν, αλλά με τα τέσσερα μέλη του Ηνωμένου Βασιλείου - την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία - να αποσύρονται λόγω του ότι δεν ήθελαν να συμμετέχουν σε διεθνείς διοργανώσεις με τους πρόσφατους εχθρούς τους στον Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η συλλογή της FIFA βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο Ποδοσφαίρου.

 

Η FIFA είναι ένας σύνδεσμος που εγκαθιδρύθηκε βάσει της ελβετικής νομοθεσίας. Η έδρα της είναι στη Ζυρίχη.

Το ανώτατο σώμα της FIFA είναι η Συνέλευση (Congress), η οποία απαρτίζεται από έναν εκπρόσωπο από κάθε κρατική ομοσπονδία που είναι μέλος της συνομοσπονδίας. Η Συνέλευση συνέρχεται σε τακτικές συνεδρίες μία φορά τον χρόνο, ενώ από το 1998 γίνεται και μία έκτακτη συνεδρία κάθε χρόνο, καθώς και όταν ζητηθεί. Μόνο η Συνέλευση μπορεί να εγκρίνει τροποποιήσεις εσωτερικών κανονισμών της FIFA.

Η Συνέλευση εκλέγει τον Πρόεδρο της FIFA, τον Γενικό Γραμματέα και τα άλλα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής. Ο Πρόεδρος και ο Γενικός Γραμματέας είναι οι κύριοι αξιωματούχοι της FIFA και έχουν την ευθύνη για την καθημερινή διοίκηση, την οποία επιτελεί η Γενική Γραμματεία, με προσωπικό 207 άτομα.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της FIFA, της οποίας προεδρεύει ο Πρόεδρος, είναι το σώμα που παίρνει αποφάσεις εκ μέρους του οργανισμού στο διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των Συνελεύσεων. Η διεθνής οργανωτική δομή της FIFA περιλαμβάνει επίσης διάφορα άλλα σώματα, τα οποία είναι υπό τη δικαιοδοσία της Εκτελεστικής Επιτροπής ή δημιουργούνται από τη Συνέλευση ως νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Μεταξύ αυτών είναι η Οικονομική Επιτροπή, η Πειθαρχική Επιτροπή και η Επιτροπή Διαιτησίας.

Εκτός από τους παγκόσμιους θεσμούς της (προεδρία, Εκτελεστικό Συμβούλιο, Συνέλευση, κλπ), η FIFA έχει δημιουργήσει συνομοσπονδίες οι οποίες διοικούν το ποδόσφαιρο σε περιφερειακό επίπεδο. Είναι οι κρατικές ομοσπονδίες και όχι οι περιφερειακές συνομοσπονδίες που είναι μέλη της FIFA. Για τις περιφερειακές συνομοσπονδίες προνοούν οι διατάξεις της FIFA. Οι κρατικές ομοσπονδίες οφείλουν να κάνουν αίτηση τόσο στη FIFA όσο και στην περιφερειακή συνομοσπονδία της γεωγραφικής τους περιοχής για να μπορούν να συμμετέχουν στις διοργανώσεις της FIFA (με λίγες γεωγραφικές εξαιρέσεις οι οποίες αναφέρονται πιο κάτω):

 

     AFC – Asian Football Confederation

Η Αυστραλία είναι μέλος της AFC από το 2006

     CAF – Confederation of African Football

     CONCACAF – Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football

Γαλλική Γουϊάνα, Γουϊάνα και Σουρινάμ είναι μέλη της CONCACAF αν και βρίσκονται στη Νότια Αμερική. Η Γαλλική Γουιάνα είναι μέλος της CONCACAF, αλλά όχι της FIFA.

     CONMEBOL – Confederación Sudamericana de Fútbol

     OFC – Oceania Football Confederation

     UEFA – Union of European Football Associations

Ομάδες που εκπροσωπούν διηπειρωτικά έθνη, η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, η Γεωργία, το Καζακστάν, η Ρωσία και η Τουρκία είναι μέλη της UEFA, αν και το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους τους είναι εκτός της ηπειρωτικής Ευρώπης. Το Ισραήλ είναι επίσης μέλος της UEFA. Το Μονακό και το Βατικανό δεν είναι μέλη της UEFA ή της FIFA, ενώ το Γιβραλτάρ είναι μέλος μόνο της UEFA.

Κράτη τα οποία με επικράτεια τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία κατά κανόνα έχουν το δικαίωμα επιλογής συνομοσπονδίας. Ως αποτέλεσμα αυτού, πολλές τέτοιες ομοσπονδίες επέλεξαν να ενταχθούν στην UEFA, παρά τη μεγάλη έκτασή τους στην Ασία (η Ρωσία, η Τουρκία, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Το Ισραήλ, παρόλο που βρίσκεται εξ ολοκλήρου στην Ασία, εντάχθηκε στην UEFA το 1994, μετά από δεκαετίες απομόνωσης από πολλές μεσανατολικές χώρες. Το Καζακστάν ήταν η τελευταία χώρα που έφυγε από την AFC για να ενταχθεί στην UEFA, το 2002.

Η Γουιάνα και το Σουρινάμ ήταν εξ αρχής μέλη του CONCACAF, παρά το ότι είναι χώρες της Νότιας Αμερικής.

Η Αυστραλία έφυγε από την OFC και εντάχθηκε στην AFC το 2006. Από την OFC καμιά ομάδα δεν προκρίνεται αυτόματα στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Στις τελευταίες διοργανώσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ο νικητής της OFC έπαιζε αγώνες μπαράζ με κάποιαν ομάδα από την CONMEBOL. Από το Κύπελλο του 2010, ο νικητής του OFC θα παίρνει αυτόματα θέση στον όμιλο χωρών που προκρίνονται του AFC.

Συνολικά, η FIFA αναγνωρίζει 207 κρατικές ομοσπονδίες και τις εθνικές τους ομάδες ανδρών, καθώς και 129 γυναικείες εθνικές ομάδες (βλ. Κατάλογος ανδρικών εθνικών ομάδων ποδοσφαίρου και τους αντίστοιχους κωδικούς χωρών της FIFA). Η Παγκόσμια Κατάταξη της FIFA ενημερώνεται σε μηνιαία βάση και κατατάσσει κάθε ομάδα βάσει των επιδόσεών της σε διεθνείς διοργανώσεις, προκριματικούς αγώνες, καθώς και φιλικούς αγώνες. Υπάρχει επίσης η Παγκόσμια Κατάταξη της FIFA για το γυναικείο ποδόσφαιρο, η οποία ενημερώνεται τέσσερις φορές τον χρόνο.

 

Η FIFA είναι οργανισμός που συχνά δρα προληπτικά, παίζοντας ενεργό ρόλο στη διαφύλαξη της ομαλής εξέλιξης του αθλήματος σε όλο τον κόσμο. Μία πολιτική της είναι να αναστέλλει τη συμμετοχή ομάδων και χωρών-μελών από διεθνείς διοργανώσεις όταν υπάρχει πολιτική παρέμβαση (όταν μια κυβέρνηση επεμβαίνει στην κρατική ομοσπονδία ποδοσφαίρου) ή όταν η ομοσπονδία δεν λειτουργεί σωστά.

Μια πρόσφατη τέτοια προσωρινή αφαίρεση του δικαιώματος συμμετοχής επιβλήθηκε στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία για πολιτική παρέμβαση.^[3] Άλλη περίπτωση ήταν η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Κένυας λόγω του ότι οι αγώνες στη χώρα δεν διεξάγονταν κανονικά.^[4]

Το ασιατικό σκέλος της FIFA, η AFC, σύντομα θα αναγκάσει τις 22 ομοσπονδίες της Ασίας να βελτιώσουν τη διαφάνεια, τον ανταγωνισμό, και τη δομή του πρωταθλήματος, με υποβιβασμό, προβιβασμό και 2η κατηγορία. Αναστολή δικαιωμάτων θα επιβληθεί σε όποια ομοσπονδία δεν συνεργαστεί για να γίνουν οι σχετικές μεταρρυθμίσεις.^[5]

Μια θέση της ΦΙΦΑ που αντικατοπτρίζει την αντιμετώπιση των ποδοσφαιρικών ζητημάτων εκ μέρους της, είναι η αμφιλεγόμενη απόφασή της να απαγορεύσει στις εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου να συμμετέχουν σε αγώνες που λαμβάνουν χώρα σε υψόμετρο άνω των 2.500 μέτρων για τη διαφύλαξη της υγείας των παικτών και την πιθανή αλλοίωση της ανταγωνιστικότητας.^[6]

Εκτός από το Παγκόσμιο Κύπελλο και τη διαλογή για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η FIFA διοργανώνει παγκόσμια πρωταθλήματα για παίκτες κάτω των 17 ετών και κάτω των 20 ετών. Επιπλέον, έχει ξεκινήσει το Κύπελλο Συνομοσπονδιών, που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια και στο οποίο συμμετέχουν οι κυπελλούχοι των περιφερειακών συνομοσπονδιών, καθώς και ο κάτοχος και ο διοργανωτής του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αρχικά διοργανωνόταν από και στη Σαουδική Αραβία κάθε δύο χρόνια ως Κύπελλο Βασιλιά Φαχντ και σήμερα είναι σαν πρελούδιο στο Παγκόσμιο Κύπελλο, με τη διοργανώτρια χώρα να δοκιμάζει τις εγκαταστάσεις της. Σημερινός κάτοχος του Κυπέλλου Συνομοσπονδιών είναι η Γερμανία, η οποία νίκησε τη Χιλή με 0-1 στη Ρωσία.

Με την εξέλιξη του γυναικείου ποδοσφαίρου, η FIFA ξεκίνησε το 1991 το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου Γυναικών και το 2002 το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Γυναικών U20 (αρχικά κάτω των 19, από το 2006 κάτω των 20). Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Γυναικών U17 ξεκίνησε το 2008.

Η μοναδική διοργάνωση της FIFA σε σωματειακό επίπεδο είναι το Σωματειακό Παγκόσμιο Κύπελλο. Ήταν η φυσική μετεξέλιξη του Διηπειρωτικού Κυπέλλου Ευρώπης και Νότιας Αμερικής, και σήμερα συμμετέχουν σε αυτό σωματεία από όλες τις συνομοσπονδίες. Η θεσμός δεν έτυχε θερμής υποδοχής στο ντεμπούτο της το 2000 και η διοργάνωση του 2002 ακυρώθηκε. Τρία χρόνια αργότερα, το 2005, η διοργάνωση έγινε στην Ιαπωνία, με συμμετοχή μικρού αριθμού ομάδων.

Η FIFA έχει επίσης την ευθύνη για τη διεξαγωγή διεθνών διοργανώσεων για αγωνίσματα που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο, όπως το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Beach Soccer και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Φούτσαλ.

Οι κανόνες του ποδοσφαίρου δεν αποτελούν αποκλειστική ευθύνη της ΦΙΦΑ. Την ευθύνη για αυτούς έχει το Διεθνές Ποδοσφαιρικό Συμβούλιο (IFAB). Η ΦΙΦΑ έχει στο συμβούλιο αυτό τέσσερις εκπροσώπους, οι οποίοι αποτελούν το 50% του Συμβουλίου· οι άλλοι τέσσερις διορίζονται από τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες της Αγγλίας, της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, σε αναγνώριση της μοναδικής συνεισφοράς στη δημιουργία και την ιστορία του ποδοσφαίρου των εθνών που αποτελούν το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η FIFA δίνει κάθε χρόνο το βραβείο FIFA World Player of the Year (διεθνής ποδοσφαιριστής της χρονιάς) στον καλύτερο ποδοσφαιριστή, ως μέρος της ετήσιας τελετής απονομών κατά την οποία αναγνωρίζονται ποδοσφαιρικά επιτεύγματα.

Στα πλαίσια των εορτασμών για τα 100 της χρόνια, η FIFA οργάνωσε το 2004 τον "Αγώνα του Αιώνα" μεταξύ της Γαλλίας και της Βραζιλίας, των πιο πετυχημένων εθνικών ομάδων της περασμένης δεκαετίας. Επιπλέον, ανέθεσε στον Πελέ, τον διασημότερο ποδοσφαιριστή που υπήρξε ποτέ, να δημιουργήσει κατάλογο με τους 100 καλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών. Αυτή η λίστα, η FIFA 100, περιλάμβανε 50 παίκτες που ήταν ενεργοί κατά την έκδοση της λίστας, περιλαμβανομένης μιας γυναίκας, και 75 βετεράνους ποδοσφαιριστές, περιλαμβανομένου του ίδιου του Πελέ και μιας γυναίκας - αλλά δεν περιλάμβανε παίκτες που δεν βρίσκονταν στη ζωή. Η λίστα αρχικά προοριζόταν να περιλαμβάνει μόνο 100 ονόματα, αλλά ο Πελέ δεν κατάφερε να περιορίσει τον αριθμό, ο οποίος έφτασε τελικά τους 125.

Το λογότυπο της Διεθνούς Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FIFA) έχει υποστεί αλλαγές, από την ίδρυσή της έως σήμερα.^[9] Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες από τις εκδοχές του λογότυπου.

Οι διοργανώσεις της ΦΙΦΑ γίνονται ετησίως με εξαίρεση τις διεθνείς διοργανώσεις.

Διοργανώσεις Ανδρών

• Σε επίπεδο εθνικών ομάδων
  • Παγκόσμιο Κύπελλο
  • Κύπελλο Συνομοσπονδιών
• Διασυλλογικές
  • Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων

Διοργανώσεις Γυναικών

• Παγκόσμιο Κύπελλο

Διοργανώσεις Τμημάτων Υποδομής

• Άνδρες
  • Παγκόσμιο Κύπελλο (Κ-20)
  • Παγκόσμιο Κύπελλο (Κ-17)

• Γυναίκες
  • Παγκόσμιο Κύπελλο (Κ-20)
  • Παγκόσμιο Κύπελλο (Κ-17)

Ποδόσφαιρο σάλας

• Παγκόσμιο Κύπελλο

Ποδόσφαιρο άμμου

• Παγκόσμιο Κύπελλο

• FIFPro

• Paul Darby, Africa, Football and Fifa: Politics, Colonialism and Resistance (Sport in the Global Society), Frank Cass Publishers 2002, ISBN 0-7146-8029-X
• John Sugden, FIFA and the Contest For World Football, Polity Press 1998, ISBN 0-7456-1661-5
• Women's Soccer: The Game and the Fifa World Cup, ed. by Jim Trecker Charles Miers, Universe 2000, Revised Edition, ISBN 0-7893-0527-5

• FIFA – Επίσημος ιστότοπος
• FIFA+ – Επίσημος ιστότοπος