[go: up one dir, main page]

Παγκόσμιο σκακιστικό πρωτάθλημα

Το Παγκόσμιο Σκακιστικό Πρωτάθλημα (αγγλικά: World Chess Championship) διεξάγεται για την ανάδειξη του Παγκόσμιου Πρωταθλητή στο σκάκι. Η διεκδίκηση του τίτλου είναι δυνατή από παίκτες ανεξαρτήτως φύλου.[1] Διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος είναι η Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE).

Κασπάροφ και Κάρποφ σε παρτίδα για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1985.

Επιπρόσθετα, υπάρχει ξεχωριστή διοργάνωση μόνο για γυναίκες για τον τίτλο της "Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας Σκακιού", καθώς και ξεχωριστά πρωταθλήματα για αντίστοιχους τίτλους σε διάφορες ηλικιακές κατηγορίες, αλλά και σε κατηγορίες όπου συμμετέχουν αποκλειστικά σκακιστικά προγράμματα υπολογιστών. Εκτός από τα προγράμματα αυτά, όλοι οι υπόλοιποι (ανεξαρτήτως ηλικίας) έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν τίτλους ανωτέρων κατηγοριών.

Διένεξη για τον παγκόσμιο τίτλο

Επεξεργασία

Μεταξύ του διαστήματος 19932006 υπήρχε διένεξη στο σκακιστικό κόσμο για το ποιος είναι ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Μέρος της διένεξης αυτής είχε προέλθει από το γεγονός ότι έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο τίτλος του Παγκόσμιου Πρωταθλητή καθοριζόταν από μεμονωμένα ματς διψήφιου αριθμού παρτίδων μεταξύ του κατόχου του τίτλου και ενός διεκδικητή, ο οποίος είχε προηγουμένως αποκτήσει το δικαίωμα να αναμετρηθεί μαζί του κερδίζοντας στον κύκλο του Τουρνουά των Υποψηφίων. Σε όλες τις παρτίδες ακολουθούταν η "κλασική" (μακρά) διάρκεια χρόνου. Οι διοργανώσεις της FIDE από το 1997 και μετά διεξάγονταν με τη συμμετοχή περισσοτέρων των 100 παικτών με σύστημα νοκ-άουτ, οι δε παρτίδες είχαν υποχρεωτικά αρκετά μικρότερη διάρκεια. Στο τέλος κάθε γύρου, τυχούσες ισοπαλίες μεταξύ παικτών επιλύονταν με πολύ γρήγορες παρτίδες (διάρκειας μερικών λεπτών) ράπιντ ή μπλιτς. Πολλοί θεωρούσαν ότι το σύστημα αυτό δεν ήταν το πιο αντικειμενικό στην ανάδειξη του καλύτερου παίκτη. Γνωστοί γκρανμαίτρ όπως οι Κασπάροφ και Κράμνικ αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη νέα μορφή των τουρνουά αυτών. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της FIDE το 2005 προσπάθησε να επιλύσει τα προβλήματα αυτά εισάγοντας ένα νέο τρόπο ανάδειξης του Παγκόσμιου Πρωταθλητή με τη συμμετοχή μικρού αριθμού κορυφαίων παικτών σε τουρνουά διπλών παρτίδων.

Παρόλα αυτά, τα κλασσικά ματς διεκδίκησης και υπεράσπισης του τίτλου συνέχισαν να γίνονται με παραδοσιακές συνθήκες από τους παίκτες που αντιτίθονταν στη FIDE. Ο Βλαντίμιρ Κράμνικ θεωρούταν ως ο "Κλασσικός" Παγκόσμιος Πρωταθλητής (έχοντας νικήσει τον τελευταίο αδιαφιλονίκητο Παγκόσμιο Πρωταθλητή Γκάρι Κασπάροφ το 2000, και φέροντας ισοπαλία το 2004 με τον διεκδικητή Πέτερ Λέκο). Η FIDE αναγνώριζε ως Παγκόσμιο Πρωταθλητή εκείνον που προέκυπτε από τα τουρνουά της, με τελευταίο τον Βεσελίν Τοπάλοφ, νικητή του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος της FIDE το 2005.

Επίλυση της διαφωνίας

Επεξεργασία

Η μακρόχρονη αυτή διαφωνία επιλύθηκε οριστικά τον Οκτώβριο του 2006 με την αναμέτρηση Κράμνικ-Τοπάλοφ η οποία έλαβε χώρα στην Ελίστα, πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Καλμυκίας, μέλος της νυν Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σε ματς 12 παρτίδων, οι παίκτες αναδείχθηκαν ισόπαλοι 6-6. Ακολούθησαν 4 παρτίδες "τάι-μπρείκ" γρήγορου (ράπιντ) σκακιού, στις οποίες επικράτησε ο Κράμνικ με σκορ 2,5-1,5 και αναδείχθηκε ως ο Επίσημος (Αδιαφιλονίκητος) Παγκόσμιος Πρωταθλητής Σκακιού.

Ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής δεν είναι απαραίτητα ο παίκτης με τη μεγαλύτερη βαθμολογία ΕΛΟ: Παραδείγματος χάρη, παρόλη τη νίκη του Κράμνικ έναντι του Τοπάλοφ, στη λίστα ΕΛΟ του Ιανουαρίου 2007, ο Τοπάλοφ παραμένει πρώτος, με τον Κράμνικ να καταλαμβάνει την τρίτη θέση.

Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 2010 στη Σόφια, στον τελικό στις 13 Μαΐου του 2010 ο Άναντ κέρδισε τον Τοπάλοφ και παρέμεινε παγκόσμιος πρωταθλητής.

Παγκόσμιοι Πρωταθλητές Σκακιού

Επεξεργασία

Ανεπίσημοι Παγκόσμιοι Πρωταθλητές

Επεξεργασία
ΑΑ Όνομα Περίοδος Χώρα
Φράνσι δε Καστέλβι ~1475   Αραγονία
Ναρσίς Μπινιόλες ~1475   Αραγονία
Μπερνάτ Φενολιά ~1475   Αραγονία
Φρανσέσκ Μπισέντ ~1475   Αραγονία
Λουίς Ραμίρεθ ντε Λουθένα ~1490   Ισπανία
Πέδρο Νταμιάνο ~1520   Πορτογαλία
Ρούι Λόπεθ ντε Σεγούρα 01559–1575   Ισπανία
Ιλ Μόρο ~1560–1575   Πορτογαλία
Τζιοβάνι Λεονάρντο ντα Κούτρι 01575   Νάπολη
Πάολο Μπόι 01575   Σικελία
Τζούλιο Πολέριο ~1580   Νάπολη
Αλεσάντρο Σάλβιο ~1600   Νάπολη
Τζοακίνο Γρέκο ~1620–1634   Νάπολη
Πιέτρο Καρρέρα ~1640   Σικελία
Αλεξάντερ Κάνινγκχαμ ~1700   Σκωτία
Λεγκάλ ντε Κερμέ ~1730–1755   Γαλλία
Φρανσουά-Αντρέ Φιλιντόρ 01755–1795       Γαλλία
Γιόχαν Μπαπτίστ Αλγκάερ ~1795~1815   Αυστρία
Βερντόνι ~1795~1804   Ιταλία /   Γαλλία
Τζάκομπ Χένρυ Σάρατ ~1805~1815   Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία)
Αλεσάντρ Ντεσαπέλ ~1815–1821   Γαλλία
Λουί ντε λα Μπουρντοναί ~1821–1834   Γαλλία
Αλεξάντερ Μακντόνελ 01834   Ηνωμένο Βασίλειο (Ιρλανδία)
Λουί ντε λα Μπουρντοναί 01834–1840   Γαλλία
Πιέρ ντε Σαιντ-Αμάντ 01840–1843   Γαλλία
Χάουαρντ Στώντον 01843–1851   Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία)
Άντολφ Άντερσεν 01851–1858   Πρωσία
Πωλ Μόρφυ 01858–1859   ΗΠΑ
Άντολφ Άντερσεν 01858–1866   Πρωσία
01(1) Βίλελμ Στάινιτς 01866–1878   Αυστροουγγαρία (Βοημία)
Γιόχαν Τσούκερτορτ 01878–1886   Γερμανία (Πρωσία)
(1) Ανεπίσημος παγκόσμιος πρωταθλητής που έγινε αργότερα και επίσημος.

Επίσημοι (αδιαφιλονίκητοι) Παγκόσμιοι Πρωταθλητές

Επεξεργασία
ΑΑ Όνομα Περίοδος Χώρα
01 Βίλελμ Στάινιτς 1886–1894   Αυστροουγγαρία (Βοημία) /   ΗΠΑ
02 Εμάνουελ Λάσκερ 1894–1921   Γερμανία (Πρωσία) /   Γερμανία
03 Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα 1921–1927   Κούβα
04 Αλεξάντερ Αλιέχιν 1927–1935   Ρωσία /   Γαλλία
05 Μαξ Όυβε 1935–1937   Ολλανδία
Αλεξάντρ Αλιέχιν 1937–1946   Σοβιετική Ένωση
06 Μιχαήλ Μποτβίνικ 1948–1957   Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
07 Βασίλι Σμισλόφ 1957–1958   Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
Μιχαήλ Μποτβίνικ 1958–1960   Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
08 Μιχαήλ Ταλ 1960–1961   Σοβιετική Ένωση (Λεττονία)
Μιχαήλ Μποτβίνικ 1961–1963   Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
09 Τιγκράν Πετροσιάν 1963–1969   Σοβιετική Ένωση (Αρμενία)
10 Μπορίς Σπάσκι 1969–1972   Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
11 Μπόμπι Φίσερ 1972–1975   ΗΠΑ
12 Ανατόλι Κάρποφ 1975–1985   Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
13 Γκάρι Κασπάροφ 1985–1993   Σοβιετική Ένωση (Αζερμπαϊτζάν) /   Ρωσία
14 Βλαντίμιρ Κράμνικ 2006–2007   Ρωσία
15 Βισβανάθαν Άναντ 2007–2013   Ινδία
16 Μάγκνους Κάρλσεν 2013–2023   Νορβηγία
17 Ντινγκ Λιρέν 2023-   Κίνα

"Κλασικοί" Παγκόσμιοι Πρωταθλητές (1993 - 2006)

Επεξεργασία

Παγκόσμιοι Πρωταθλητές FIDE (1993 - 2006)

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία