Έβεργκλεϊντς

Τα Έβεργκλεϊντς (Everglades) είναι μια τεράστια περιοχή υποτροπικού-τροπικού υγροβιότοπου που καταλαμβάνει το νότιο μέρος της πολιτείας Φλόριντα των ΗΠΑ. Αποτελεί το νότιο μισό μιας μεγάλης αποστραγγιστικής λεκάνης και ανήκει στη νεοτροπική οικοζώνη. Τα Έβεργκλεϊντς αρχίζουν στα βόρεια κοντά στο Ορλάντο, με τον ποταμό Κισιμή, ο οποίος εκβάλλει στη μεγάλη ρηχή Λίμνη Οκητσόουμπη. Το νερό που υπερχειλίζει από τη λίμνη αυτή κατά την εποχή των βροχών σχηματίζει ένα σώμα νερού με πολύ αργή κίνηση, ένα πολύ πλατύ (σχεδόν 100 χιλιόμετρα) ποτάμι, που ρέει 160 χιλιόμετρα μέχρι το νότιο άκρο της χερσονήσου της Φλόριντα πάνω σε ασβεστολιθικά πετρώματα. Ο υγροβιότοπος πλημμυρίζει συχνά κατά την εποχή των βροχών, ενώ αντιμετωπίζει περιόδους ξηρασίας κατά την ξηρή εποχή. Οι Ινδιάνοι Σεμινόλοι ονόμασαν αυτό το τεράστιο σώμα νερού (όχι μόνο τη λίμνη) «Οκητσόμπη», που σημαίνει «Ποταμός γρασιδιού», για να περιγράψουν τα έλη σπαθόχορτου, μέρος ενός πολυσύνθετου συστήματος αλληλοεξαρτώμενων οικοσυστημάτων, που περιλαμβάνουν έλη με το υδρόφιλο δένδρο ταξόδιο (Taxodium) της οικογένειας των Κυπαρισσοειδών, μαγκρόβια δάση στις εκβολές, στην περιοχή Τεν Θάουζεντ Άιλαντς, συστάδες τροπικού δάσους δικοτυλήδονων δέντρων, πετρώδες έδαφος με πεύκα και τέλος το θαλάσσιο περιβάλλον του νότιου άκρου («Κόλπος της Φλόριντα»). Η σημερινή αγγλική ονομασία σημαίνει «παντοτινά ξέφωτα».

Η ανθρώπινη κατοίκηση στο νότιο μέρος της χερσονήσου της Φλόριντα χρονολογείται από τη 13η χιλιετία π.Χ. τουλάχιστον. Πριν από τον ευρωπαϊκό αποικισμό, στην περιοχή κυριαρχούσαν οι φυλές Καλούσα και Τεκέστα. Με την πρώτο (ισπανικό) αποικισμό, αμφότερες οι φυλές παρήκμασαν βαθμιαία ως την εξαφάνισή τους δύο αιώνες αργότερα. Τους διαδέχθηκαν και τους αφομοίωσαν οι Ινδιάνοι Σεμινόλοι, δημιουργώντας έναν νέο πολιτισμό. Ωθούμενοι προς νότο από τη βόρεια Φλόριντα κατα τις συγκρούσεις τους με τον αμερικανικό στρατό (Πόλεμοι των Σεμινόλων), στο α΄ μισό του 19ου αιώνα, οι Σεμινόλοι προσαρμόσθηκαν στο περιβάλλον των Έβεργκλεϊντς και μπόρεσαν από εκεί να αντιτάξουν αντίσταση στην απομάκρυνσή τους από τον στρατό των ΗΠΑ.

Ευρωπαίοι μετανάστες στην περιοχή, που επιθυμούσαν να δημιουργήσουν φυτείες, πρότειναν για πρώτη φορά την αποξήρανση των Έβεργκλεϊντς το 1848, αλλά δεν έγιναν έργα προς τούτο μέχρι το 1882. Αποστραγγιστικά κανάλια διανοίχθηκαν σε όλο το πρώτο μισό του 20ού αιώνα και έδωσαν ώθηση στην οικονομία της νότιας Φλόριντα. Το 1947 το αμερικανικό Κογκρέσο θεσμοθέτησε το Πρόγραμμα Ελέγχου Πλημμυρών Κεντρικής και Νότιας Φλόριντα, στα πλαίσια του οποίου κατασκευάσθηκαν 2.300 χιλιόμετρα καναλιών, αναχωμάτων και συστημάτων ελέγχου υδάτων. Η μητροπολιτική περιοχή του Μαϊάμι αυξήθηκε κατά πολύ και νερά από τα Έβεργκλεϊντς εκτράπηκαν προς τις πόλεις. Τμήματα των Έβεργκλεϊντς μετατράπηκαν σε φυτείες, των οποίων κυριότερο προϊόν ήταν το ζαχαροκάλαμο. Περί το ήμισυ της αρχικής εκτάσεως των Έβεργκλεϊντς έχει σήμερα μετατραπεί σε γεωργική ή αστική γη.^[1]

Μετά από αυτή την εποχή της ταχείας αναπτύξεως και της περιβαλλοντικής υποβαθμίσεως, το οικοσύστημα άρχισε να προσελκύει την προσοχή από περιβαλλοντικές ομάδες κατά τη δεκαετία του 1970. Διεθνώς, η UNESCO και η Σύμβαση Ραμσάρ ανακήρυξαν τα Έβεργκλεϊντς περιοχή υγροβιότοπων «παγκόσμιας σημασίας». Η κατασκευή ενός μεγάλου αεροδρομίου λιγότερο από δέκα χιλιόμετρα βορείως του Εθνικού Πάρκου των Έβεργκλεϊντς σταμάτησε από τη στιγμή που μία περιβαλλοντική μελέτη απεκάλυψε ότι θα έβλαπτε σοβαρά το οικοσύστημα της νότιας Φλόριντα. Με την αυξημένη συνειδητοποίηση και εκτίμηση της περιοχής, άρχισαν έργα αποκαταστάσεως τη δεκαετία του 1980, με την κατάργηση ενός καναλιού που είχε ευθυγραμμίσει τον ρου του ποταμού Κισιμή. Η συζήτηση για ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος παραμένει επίκαιρη στην περιοχή. Η υποβάθμιση των Έβεργκλεϊντς, στην οποία περιλαμβάνεται η κακή ποιότητα των υδάτων της λίμνης Οκητσόουμπη, συνδέθηκε με τη μειούμενη ποιότητα ζωής στις αστικές περιοχές της νότιας Φλόριντα. Το 2000 εγκρίθηκε από το Κογκρέσο το πανάκριβο «Comprehensive Everglades Restoration Plan» για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, του οποίου η εφαρμογή αντιμετωπίζει πολιτικά εμπόδια.