Žołta pupajca
| |
| Ilustracija žołteje pupajcy (Nuphar lutea) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| klasa: | Pókšyty semjenjak (Magnolipsida) |
| pórěd: | (Nymphaeales) |
| swójźba: | Wutkowe rostliny (Nymphaeaceae) |
| pódswójźba: | Nupharoideae |
| rod: | Pupajca[1][2] (Nuphar) |
| družyna: | Žołta pupajca |
| wědomnostne mě | |
| (Nuphar lutea) | |
| (L.) Sm. | |
Žołta pupajca (Nuphar lutea) jo rostlina ze swójźby wutkowych rostlinow (Nymphaeaceae).
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Žołta pupajca jo wódna rostlina a trajne zele, kótarež dośěgnjo wusokosć wót 50 až do 20 cm.
Ricomy su tłuste a roznogaśowane a wopśimjeju alkaloidy.
Łopjena
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Plěwańske łopjena su šyroko-jajojte a dośěgnu dłujkosć wót 10 až 30 cm. Jich kijaški dośěgnu dłujkosć wót až do 3 m. W dłymokim wóźe feluju plěwańske łopjena. Pódnurjone łopjena su salatołopjenojte, swětłozelene.
Kwiśonki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kwiśo wót junija až do awgusta. Kwiśonki su kulowate a wjelgin mócnje wónaju. Wóni dośěgnu wjelikosć wót 3 až do 5 cm a cesto nad wódny pówjerch segaju. Pěś keluškowych łopjeńkow su žołte a nutś nygane. Kronowe łopjeńka su młogolicbne, małe a spjerchlinate. 7-24 łopatkojtych nektarowych łopjeńkow jo žołte. Pěstowe platśki su 15- až 20-pruhojte a w srjejźišću lejkojśe pódłymjone.
Kwiśonki se wót brukow a znosowatych muchow woprošuju.
Płody a semjenja
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Płody su kulowate, kšuškojte kapsle a pód wódu zezdrjaju a do wjelesemjenjowych, plějucych źělow rozpadnu.
Semjenja arilus njamaju.
Stojnišćo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rosće w stojecych abo pómału běžecych, maksimalnje 6 m dłymokich wódach.
Rozšyrjenje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rostlina jo w pśisamem cełej Europje rozšyrjone.
Wužywanje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Pódobna rostlina
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Mała pupajca (Nuphar pumila) ma 2-3 cm wjelike kwiśonki, kótarež su nažołć zelene. Łopjena dośěgnu dłujkosć wót 15 cm. Wustupuju wjelgin rědko w łuhojtych a górskich jazorach.
Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 397
- ↑ W internetowem słowniku: Teichrose
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 266 (nim.)
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 406 (nim.)
