Y Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar
Cymdeithas er gwarchod adar a'u cynefinoedd yw Y Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar. Cyfeirir ati fel rheol fel yr RSPB, o'i henw Saesneg The Royal Society for the Protection of Birds.
| Enghraifft o'r canlynol | sefydliad elusennol  |
|---|---|
| Gwlad | y Deyrnas Unedig |
| Dechrau/Sefydlu | 1890 |
| Pennaeth y sefydliad | Llywydd yr RSPB |
| Sylfaenydd | Emily Williamson, Margaretta Louisa Lemon, Eliza Phillips, Catherine Victoria Hall |
| Gweithwyr | 2,409, 2,245, 2,074, 2,139, 2,101 |
| Incwm | 134,179,000 punt sterling 134,179,000 punt sterling (2017) |
| Pencadlys | The Lodge RSPB reserve |
| Gwladwriaeth | y Deyrnas Unedig |
| Gwefan | https://www.rspb.org.uk |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Ffurfiwyd y Gymdeithas yn 1889 yn Didsbury, Lloegr. Y symbyliad oedd fod niferoedd yr Wyach fawr gopog wedi disgyn i lefel beryglus o isel oherwydd hela, gan fod plu'r rhywogaeth yma yn boblogaidd iawn fel addurn i hetiau merched.
Ffurfiwyd y gwarchodfeydd cyntaf yn 1932 yn Dungeness ac East Wood, yna crëwyd yr enwocaf o'u gwarchodfeydd, Minsmere ym 1947. Ym 1948 daeth Ynys Gwales yn warchodfa, y gyntaf yng Nghymru. Yn 1967 dechreuwyd apêl am £100,000 i brynu tir ar gyfer tair gwarchodfa newydd, gan gynnwys RSPB Ynys-hir a Gwenffrwd. Symudasant i'w swyddfeydd presennol yn The Lodge, Sandy yn 1961, ac agorwyd y swyddfa Gymreig gyntaf yn 1971. Prynwyd Ynys Dewi ym 1992, a chyrhaeddwyd miliwn o aelodau yn 1997.