Tref newydd (y Deyrnas Unedig)

Tref newydd
Math	tref newydd, cymuned wedi'i chynllunio
Gwladwriaeth	y Deyrnas Unedig
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Yn y Deyrnas Unedig, mae tref newydd yn dref a grëwyd ar ôl yr Ail Ryfel Byd o dan bwerau Deddf Trefi Newydd 1946 a deddfau diweddarach i adleoli poblogaethau a oedd wedi bod yn byw mewn tai is-safonol neu dai a gafodd eu bomio yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Fe'u datblygwyd mewn tair ton.^[1]^[2]^[3]

Sefydlwyd y don gyntaf yn y 1940au hwyr gan ganolbwyntio'n bennaf ar ddatblygu tai ar safleoedd llain las gyda chysylltiadau rheilffordd (ac ychydig o ddarpariaeth a wnaed ar gyfer ceir). Roedd wyth tref newydd mewn cylch o gwmpas Llundain.

Roedd yr ail don yn y 1960au cynnar yn cynnwys cymysgedd ehangach o ddefnyddiau ac yn defnyddio pensaernïaeth fwy arloesol.

Roedd trefi'r drydedd don yn fwy gyda mwy o bwyslais ar deithio mewn ceir.

Erbyn 2002, roedd tua 2 filiwn o bobl yn byw yn y trefi newydd, mewn tua 500,000 o gartrefi.

Y trefi newydd

Crëwyd y trefi canlynol o dan amrywiol Ddeddfau Trefi Newydd:

Yr Alban

Tref	Sir seremonïol	Blwyddyn	Nodyn
Cumbernauld	Gogledd Swydd Lanark	1955
East Kilbride	De Swydd Lanark	1947
Glenrothes	Fife	1948
Irvine	Gogledd Swydd Ayr	1966	Ehangu tref hŷn
Livingston	Gorllewin Lothian	1962

Cymru

Tref	Sir seremonïol	Blwyddyn	Nodyn
Cwmbrân	Gwent	1949
Y Drenewydd	Powys	1967	Ehangu tref hŷn

Gogledd Iwerddon

Drumgor Heights, Craigavon. Un nodwedd o drefi newydd yw dwysedd isel, rhy isel o bosib, rhwng aneddau

Tref	Sir seremonïol	Blwyddyn	Nodyn
Craigavon (Creag Abhann)	Swydd Armagh	1965
Antrim	Swydd Antrim	1966	Ehangu tref hŷn
Ballymena	Swydd Antrim	1967	Ehangu tref a phentrefi hŷn
Derry	Swydd Derry	1969	Ehangu dinas hŷn

Lloegr

Canol tref newydd Basildon o'r awyr (2010)

Tref	Sir seremonïol	Blwyddyn	Nodyn
Basildon	Essex	1949
Basingstoke	Hampshire	1961	Ehangiad gorlif Llundain, yn hytrach na Deddf Trefi Newydd
Bracknell	Berkshire	1949
Canol Swydd Gaerhirfryn	Swydd Gaerhirfryn	1970	Datblygiad ardal drefol Preston, Leyland a Chorley
Corby	Swydd Northampton	1950
Crawley	Gorllewin Sussex	1947	Ehangu tref hŷn
Harlow	Essex	1947
Hatfield	Swydd Hertford	1948
Hemel Hempstead	Swydd Hertford	1947
Milton Keynes	Swydd Buckingham	1967
Newton Aycliffe	Swydd Durham	1947
Northampton	Swydd Northampton	1968	Ehangu tref hŷn
Peterborough	Swydd Gaergrawnt	1967	Ehangu tref hŷn
Peterlee	Swydd Durham	1948
Redditch	Swydd Gaerwrangon	1964	Ehangu tref hŷn
Runcorn	Swydd Gaer	1963
Skelmersdale	Swydd Gaerhirfryn	1961
Stevenage	Swydd Hertford	1946
Swindon	Wiltshire	1952	Ehangu tref hŷn
Telford	Swydd Amwythig	1963 a 1968	Ehangu trefi hŷn
Warrington	Swydd Gaerhirfryn	1968	Ehangu tref hŷn
Washington	Tyne a Wear	1964

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ Piko, Lauren Anne (Tachwedd 2017). "Mirroring England? Milton Keynes, decline and the English landscape" (PDF) (yn Saesneg). The University of Melbourne: 49. Cite journal requires |journal= (help)
↑ Paice, L. "Overspill Policy and the Glasgow Slum Clearance Project in the Twentieth Century: From One Nightmare to Another?". warwick.ac.uk (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2023-06-08. Cyrchwyd 20 Mai 2020.
↑ Oliver Wainwright (17 Mawrth 2014). "The garden city movement: from Ebenezer to Ebbsfleet". The Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 30 Awst 2022.

[1] Piko, Lauren Anne (Tachwedd 2017). "Mirroring England? Milton Keynes, decline and the English landscape" (PDF) (yn Saesneg). The University of Melbourne: 49. Cite journal requires |journal= (help)

[Paice-2] Paice, L. "Overspill Policy and the Glasgow Slum Clearance Project in the Twentieth Century: From One Nightmare to Another?". warwick.ac.uk (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2023-06-08. Cyrchwyd 20 Mai 2020.

[3] Oliver Wainwright (17 Mawrth 2014). "The garden city movement: from Ebenezer to Ebbsfleet". The Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 30 Awst 2022.

[1]

[2]

[3]