Saddam Hussein
Arlywydd Irac o 1979 hyd 2003 oedd Saddam Hussein Abd al-Majid al-Tikriti (Arabeg: صدام حسين عبد المجيد التكريتي) (28 Ebrill, 1937 - 30 Rhagfyr, 2006)
| Saddam Hussein | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 28 Ebrill 1937  Al-Awja |
| Bu farw | 30 Rhagfyr 2006 Kadhimiya |
| Man preswyl | As-Salam Palace |
| Dinasyddiaeth | Kingdom of Iraq, Iraqi Republic (1958–1968), Ba'athist Iraq, Irac |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | gwleidydd, person milwrol, llenor, nofelydd, chwyldroadwr |
| Swydd | Prif Weinidog Irac, Arlywydd Irac, Prif Weinidog Irac |
| Adnabyddus am | Zabibah and the King, The Fortified Castle |
| Taldra | 186 centimetr |
| Plaid Wleidyddol | Ba'ath Party |
| Mudiad | Ba'athism, Cenedlaetholdeb Arabaidd, Arab socialism, Saddamism |
| Tad | Hussein 'Abid al-Majid |
| Mam | Subha Tulfah al-Mussallat |
| Priod | Sajida Talfah, Samira Shahbandar |
| Plant | Uday Hussein, Raghad Hussein, Hala Hussain, Rana Hussein, Qusay Hussein, Ali Hussein |
| Perthnasau | Khairallah Talfah, Ali Hassan al-Majid, Mustapha Hussein, Q126901370, Hussein Kamel al-Majid |
| Gwobr/au | Uwch-Groes Urdd Isabel la Católica, Urdd Teilyngdod Sifil, Urdd Stara Planina, Urdd José Martí, Detroit Key, Order of Mubarak the Great, Urdd y Seren Iwgoslaf, Urdd Al Rafidain, Urdd Teilyngdod Dinesig, Urdd Isabel la Católica, Urdd Teilyngdod Cenedlaethol, Order of Al-Khalifa, Order of the National Flag, Order of al-Hussein bin Ali, Order of the Grand Conqueror, Friendship Order |
| llofnod | |
 | |
| Saddam Hussein | |
| Cyfnod yn y swydd 16 Gorffennaf 1979 – 9 Ebrill 2003 | |
| Rhagflaenydd | Ahmed Hassan al-Bakr |
|---|---|
| Olynydd | Jay Garner (fel Cyfarwyddwr Office for Reconstruction and Humanitarian Assistance) |
| Geni | |
Cefndir
golyguCafodd ei eni yn Tikrit.
Ei yrfa
golyguDechreuodd Saddam ei yrfa wleidyddol yn rhengoedd is y Blaid Ba'ath Iracaidd. Mewn amser daeth i arwain y blaid honno a'i defnyddio fel sylfaen i'w rym gwleidyddol.
Cyn y rhyfel yn erbyn Irac cafodd ei gyhuddo gan George W. Bush o fod yn rhan o Echel y Fall (ynghyd â Gogledd Corea ac Iran).
Ei dal ar ôl y rhyfel
golyguWedi i luoedd UDA a Phrydain oresgyn Irac aeth Saddamm ar ffo yn sgîl cwymp ei lywodraeth yn y rhyfel. Cafodd ei ddal gan filwyr yr Unol Daleithiau ar 13 Rhagfyr, 2003, tua 15 milltir y tu allan i'w dref enedigol Tikrit, canolfan ei rym.
Achos llys
golyguAr 5 Tachwedd, 2006, cafodd ei ddyfarnnu'n euog o droseddau yn erbyn dynoliaeth gan lys ym Maghdad a chafodd ei ddedfrydu i farwolaeth i'w grogi. Apeliodd yn erbyn penderfyniad y llys ond ar Ŵyl San Steffan (26 Rhagfyr) 2006 gwrthodwyd yr apêl. Am 0300 GMT ar 30 Rhagfyr fe'i crogwyd. Dygwyd y cyn-arlywydd o'i garchar mewn gwersyll Americanaidd ym Maghdad i safle dienyddio gerllaw. Dangoswyd lluniau o'r weithred ar deledu Irac.