Rio Grande do Sul

Talaith fwyaf deheuol Brasil yw Rio Grande do Sul. Roedd y boblogaeth yn 10,963,216 yn 2006. Prifddinas y dalaith yw Porto Alegre.

Rio Grande do Sul

Math	Taleithiau Brasil
Prifddinas	Porto Alegre
Poblogaeth	11,322,895, 10,693,929, 11,247,972, 10,882,965
Sefydlwyd	1889
Anthem	Hino Rio-Grandense
Pennaeth llywodraeth	Eduardo Leite
Cylchfa amser	UTC−03:00, America/Fortaleza
Gefeilldref/i	Shiga, Saga
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	South Region, ZICOSUR
Sir	Brasil
Gwlad	Brasil
Arwynebedd	281,707.1 km²
Uwch y môr	121 metr
Gerllaw	Afon Wrwgwái, Lagoa dos Patos, De Cefnfor yr Iwerydd
Yn ffinio gyda	Santa Catarina, Talaith Misiones, Talaith Corrientes, Artigas Department, Rivera Department, Cerro Largo Department, Treinta y Tres Department, Rocha Department
Cyfesurynnau	29.75°S 53.15°W
BR-RS
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	cabinet of the governor of the state of Rio Grande do Sul
Corff deddfwriaethol	Legislative Assembly of Rio Grande do Sul
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	governor of Rio Grande do Sul
Pennaeth y Llywodraeth	Eduardo Leite
Mynegai Datblygiad Dynol	0.776
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Yn y gogledd mae'n ffinio ar dalaith Santa Qatarina, gydag Afon Wrwgwái yn eu gwahanu. Yn y de mae'n ffinio ar Wrwgwái, ac yn y gorllewin ar yr Ariannin, gyda'r môr ar yr ochr orllewinol.

Yn 1851, sefydlodd Thomas Benbow Phillips (1829 - 1915) wladfa Gymreig yn Rio Grande do Sul. Ymhen dwy flynedd roedd tua chant o Gymry yno, ond erbyn diwedd 1854, roedd y rhan fwyaf o'r sefydlwyr wedi gwasgaru; yn ôl Phillips, yn bennaf oherwydd i lawer ohonynt, oedd yn gyn-lowyr, symud i weithio i weithfeydd glo ym Mrasil.