Ditectif

Yn anffurfiol, ac yn bennaf mewn ffuglen, mae ditectif yn berson trwyddedig neu heb drwydded sy'n datrys troseddau, gan gynnwys troseddau hanesyddol, trwy archwilio a gwerthuso cliwiau a chofnodion personol er mwyn datgelu hunaniaeth a / neu leoliad y troseddwr.

Mewn rhai adrannau heddlu, cyflawnir swydd dditectif trwy basio prawf ysgrifenedig ar ôl i berson gwblhau'r gofynion ar gyfer bod yn heddwas. Mewn llawer o systemau heddlu eraill, mae ditectifs yn raddedigion coleg sy'n ymuno'n uniongyrchol o fywyd sifil heb wasanaethu fel swyddogion heddlu.

Mae rhai ditectifs yn gweithio'n annibynnol, ac ambell waeth yn cael eu galw'n ymchwilwyr preifat.

Cyn y 19eg ganrif, prin oedd yr adrannau heddlu trefol, er bod y cyntaf wedi'i greu ym Mharis ym 1667. Wrth i weithgareddau'r heddlu symud o benodwyr a gynorthwywyd gan wirfoddolwyr i weithwyr proffesiynol, ni chododd y syniad o dditectifs ymroddedig ar unwaith. Sefydlwyd yr asiantaeth dditectif breifat gyntaf gan Eugène François Vidocq ym Mharis yn gynnar yn y 1820au, a oedd hefyd wedi bod yn bennaeth ar asiantaeth heddlu yn ogystal â bod yn droseddol ei hun. Cafodd gweithgareddau ditectif yr heddlu eu harloesi yn Lloegr gan y Bow Street Runners ac yn ddiweddarach y Gwasanaeth Heddlu Metropolitan yn Llundain.^[2] Ffurfiwyd uned dditectif gyntaf yr heddlu yn yr Unol Daleithiau ym 1846 yn Boston.^[3]