Cwpan Mitropa

 

Yn dilyn y Rhyfel Byd Cyntaf a diddymiad yr Ymerodraeth Awstro-Hwngariaidd, sefydlodd Awstria, Hwngari a Tsiecoslofacia gynghrieiriau pêl-droed proffesiynol; y gwledydd cyntaf ar gyfandir Ewrop i wneud hyn. Er mwyn sicrhau arian i'r clybiau proffesiynol newydd cafwyd cyfarfod yn Fenis, Yr Eidal ar 17 Gorffennaf, 1927 yn dilyn cais gan ysgrifennydd Cymdeithas Bêl-droed Awstria (ÖFB), Hugo Meisl, er mwyn sefydlu Cwpan Mitropa^[1].

Am y ddau dymor cyntaf cafwyd dau glwb o Awstria, Hwngari, Iwgoslafia a Tsiecoslofacia gyda AC Sparta Prâg yn ennill y gystadleuaeth agoriadol. Ym 1929 ymunodd clybiau'r Eidal â'r gystadleuaeth, gan gymryd lle clybiau Iwgoslafia. Ymestynwyd y gystadleuaeth i gael pedwar clwb o phob gwlad ym 1934 ac estynnwyd gwahoddiad i wledydd eraill gystadlu - Y Swistir ym 1936 a Romania, Y Swistir ac Iwgoslafia ym 1937. Tynodd Awstria yn ôl o'r gystadleuaeth yn dilyn yr Anschluss ym 1938.

Bu rhaid disgwyl hyd nes 1951 ar gyfer y gystadleuaeth cyntaf ar ôl yr Ail Ryfel Byd ac fe'i chwaraewyd o dan yr enw Cwpan Zentropa, ond ym 1955 atgyfodwyd yr enw Cwpan Mitropa. Oherwydd cystadlaethau pêl-droed newydd ar draws holl wledydd Ewrop, collodd Cwpan Mitropa ei apêl ac erbyn y 1980au roedd yn gystadleuaeth i dimau Ail Adran yn unig. Fe'i chwaraewyd am y tro olaf ym 1992 gyda Borac Banja Luka o Iwgoslafia yn dod y clwb olaf i dorri eu henwau ar y tlws.