Afon Guadalquivir

Afon Guadalquivir
Math	afon, gold river, y brif ffrwd
Daearyddiaeth
Sir	Talaith Jaén, Talaith Sevilla, Talaith Córdoba, Talaith Huelva, Talaith Cádiz
Gwlad	Sbaen
Cyfesurynnau	37.8392°N 2.9736°W, 36.7913°N 6.3567°W
Tarddiad	Sierra de Cazorla
Aber	Gwlff Cadiz
Llednentydd	Genil, Guadiamar, Pudio, Guadalbullón, Jandulilla, Cuadros, Rivera de Huelva, Afon Borosa, Afon Cerezuelo, Guadiato, Guadalmellato, Rivera de Huesna, Retortillo, Arroyo de Guadalín, Arroyo de Cantarranas, Corbones, Arroyo de Corcomé, Arenoso, Arroyo de Azanaque, Arroyo del Cañetejo, Guadiel, Guadiana Menor, Guadajoz, Guadaíra, Guadalimar, Afon Jándula, Bembézar, Afon Viar, Afon Torres, Cañamares
Dalgylch	56,978 cilometr sgwâr
Hyd	657 ±1 cilometr
Arllwysiad	164.3 metr ciwbic yr eiliad
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Afon fawr yn Andalucía yn ne Sbaen yw Afon Guadalquivir. Mae'n rhedeg i gyfeiriad y de-orllewin yn gyffredinol o'i tharddle ym mynyddoedd Sierra de Cazorla i aberu yn y Cefnfor Iwerydd yng Ngwlff Cadiz. Gyda hyd o 560 km (348 milltir) hi yw'r afon fwyaf yn ne Sbaen.

Daw'r enw o'r Arabeg al-wād al-kabīr (الوادي الكبير), 'Yr Afon Fawr'. Ei hen enw oedd Betis (neu Baetis), o'r cyfnod cyn-Rufeinig hyd at gyfnod yr Al-Andalus Islamaidd, a roddodd ei henw i'r dalaith Rufeinig Hispania Baetica.

Mae'r dinasoedd ar ei glannau'n cynnwys Andújar, Córdoba, Sevilla a Jerez de la Frontera.

Credir fod dinas hynafol Tartessos wedi'i lleoli wrth aber yr afon, ond hyd yn hyn mae ei hunion safle'n aros yn ddirgelwch.