Ayder (han)

Ayder (arap urufatında: حيدر‎‎‎) - I Hacı Geraynıñ oğlu. Doğğan tarihı bilinmegen, 1487 senesi öldi. 1475 senesi Qırımnıñ hanı edi. 1456 senesi babası I Hacı Gerayğa qarşı isyan etip tahtnı zapt etmege tırışqanı aqqında malümat bar, lâkin bunıñ işançlı isbatları ale daa tapılmağan. Ayderniñ qardaşı I Meñli Geray tahtqa çıqqan soñ Ayder Sudaq qalesine apiske tüşti. Osmanlılar 1475 senesi ceneviz müstemlekelerini basıp alğan soñ Ayder qısqa vaqıtqa tahtqa çıqtı, amma soñ qardaşı Nur Devlet tarafından yeñilip Kiyev şeerine qaçtı. 1479 senesi Moskvağa köçip Moskva knâzı III İvanğa sığındı. III İvan onı bilinmegen bir sebep ile Moskoviyanıñ şimaline sürgünlikke yolladı. 1487 senesi Rusiyeniñ şimalinde bulunğan Belozersk şeerinde (bugünki Vologda vilâyeti) sürgünlikte öldi.

v • t • e Qırım hanları
XV asır	I Hacı Geray • Ayder • Nur Devlet • I Meñli Geray
XVI asır	I Mehmed Geray • I Ğazı Geray • I Saadet Geray • I İslâm Geray • I Sahib Geray • I Devlet Geray • II Mehmed Geray • II İslâm Geray • II Saadet Geray • II Ğazı Geray • I Fetih Geray
XVII asır	Toqtamış Geray • I Selâmet Geray • Canibek Geray • III Mehmed Geray • İnayet Geray • I Bahadır Geray • IV Mehmed Geray • III İslâm Geray • Adil Geray • I Selim Geray • Murad Geray • II Hacı Geray • III Saadet Geray • Safa Geray • II Devlet Geray
XVIII asır	III Ğazı Geray • I Qaplan Geray • III Devlet Geray • IV Saadet Geray • II Meñli Geray • II Fetih Geray • II Selâmet Geray • II Selim Geray • Arslan Geray • Halim Geray • Qırım Geray • III Selim Geray • Maqsud Geray • IV Devlet Geray • II Qaplan Geray • II Sahib Geray • Şahin Geray • II Bahadır Geray

1. ↑ Яз. Ази-Гирей (rus.) // Энциклопедический лексикон — СПб: 1835. — Т. 1. — С. 240.
2. ↑ Яз. Айдаръ (rus.) // Энциклопедический лексикон — СПб: 1835. — Т. 1. — С. 304.