Proteinska podjedinica

Proteinska podjedinica – u In strukturnoj biologiji – je molekula proteina koji se spaja (ili koansamblira) sa ostalim molekulama proteina da formira proteinski kompleks. Neki prirodni proteini imaju relativno mali broj podjedinica i stoga su opisani kao oligomerni, naprimjer hemoglobin ili DNK-polimeraza. Ostale se mogu sastojati od vrlo velikog broja podjedinica pa su opisane kao multimerni ili polimerni, naprimjer mikrotubulski i drugi citoskeletni proteini. Podjedinice multimernog proteina mogu biti identične, homologne ili potpuno različite i posvećene različitim funkcijama.

U nekim proteinskim sklopovima, jedna podjedinica može biti "katalitska podjedinica" koja enzimski katalizira reakciju, dok će "regulacijska podjedinica" olakšati ili inhibirati aktivnost. Iako telomeraza, kao katalitičku podjedinicu ima telomeraznu reverznu transkriptazu, regulaciju ostvaruju faktori izvan proteina.^[1] Enzim sastavljen od regulacijskih i katalitskih podjedinica, kada se sastavi, često se naziva holoenzim. Naprimjer, klasa I fosfoinozitid 3-kinaze sastoji se od katalitske podjedinice p110 i regulacijske podjedinice p85.^[2] Jedna podjedinica je sačinjena od jednog polipeptidnog lanca. Lanac polipeptida ima jedan gen koji ga kodira – što znači da protein mora imati jedan gen za svaku jedinstvenu podjedinicu.

Podjedinica se često označava grčkim ili rimskim slovom, a brojevi ove vrste podjedinice u proteinu označavaju se indeksom. Naprimjer, ATP sintaza ima tip podjedinice koja se naziva α. Tri od njih su prisutne u molekuli ATP sintaze, pa je stoga označena kao α₃. Mogu se odrediti i veće grupe podjedinica, poput α₃β₃ đ-heksamera i c-prstena.