Kontinent
Kontinent (od lat.: (terra) continens) kao pojam označava međusobno povezanu zemlju.
Svi kontinenti zajedno čine samo 29 procenata površine zemaljske kugle.
Kontinent je bilo koja od nekoliko velikih geografskih regija. Kontinenti se općenito identificiraju konvencijom, a ne bilo kakvim strogim kriterijima. Kontinent može biti jedna kopnena masa ili dio veoma velike kopnene mase, kao u slučaju Azije ili Evrope. Zbog toga, broj kontinenata varira; do sedam ili samo četiri geografske regije se obično smatraju kontinentima. Većina zemalja engleskog govornog područja priznaje sedam regija kao kontinente. Od najveće do najmanje površine, ovih sedam regija su Azija, Afrika, Sjeverna Amerika, Južna Amerika, Antarktik, Evropa i Australija.[1] Različite varijacije s manje kontinenata spajaju neke od ovih regija; primjeri za to su spajanje Sjeverne Amerike i Južne Amerike u Ameriku, Azije i Evrope u Evroaziju, a Afrike, Azije i Evrope u Afro-Euraziju.
Okeanska ostrva se povremeno grupišu sa obližnjim kontinentom kako bi se sva svjetska kopna podelila na geografske regione. Prema ovoj shemi, većina ostrvskih zemalja i teritorija u Tihom okeanu grupisane su zajedno sa kontinentom Australija kako bi se formirala geografska regija Okeanija.[2]
U geologiji, kontinent je definiran kao "jedna od najvećih Zemljinih kopnenih masa, uključujući i suho kopno i kontinentalne police".[3] Geološki kontinenti odgovaraju sedam velikih područja kontinentalne kore koje se nalaze na tektonskim pločama, ali isključuju male kontinentalne fragmente kao što je Madagaskar koji se općenito nazivaju mikrokontinentima. Poznato je da kontinentalna kora postoji samo na Zemlji.[4]
Definicije
urediGeografski gledano, kontinent prestavlja jednu veliku, međusobno povezanu kopnenu površinu, potpuno ili skoro potpuno omeđenu vodom ili nekom drugom prirodnom granicom. Tako se velike kopnene površine, koje su povezane samo uskim prijelazima (npr., Afrika i Azija), posmatraju kao različiti kontinenti.
Osim ovog, postoji i historijsko-politički aspekt termina kontinent. Po istom terminu, kontinent predstavlja jedan veći geografski prostor koji se iz raznoraznih utjecaja razlikuje od drugih prostora na zemlji. Značenje ovog historijsko-političkog aspekta termina kontinent najbolje je uočljiv u slučaju Evrope, koja se samo na osnovu prve definicije ni u kojem slučaju ne bi mogla smatrati zasebnim kontinentom.
Površina i broj stanovnika
uredi| Kontinent | Površina (km²) | Procentualni udio ukupnog kopna |
Broj stanovnika | Procentualni udio ukupnog stanovništva |
Gustoća Stanovnika po km² |
Najmnogoljudniji gradovi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Azija | 43.820.000 | 29,5% | 4.164.252.000 | 60% | 95,0 | Shanghai, Kina |
| Afrika | 30.370.000 | 20,4% | 1.022.234.000 | 15% | 33,7 | Lagos, Nigerija |
| Sjeverna Amerika | 24.490.000 | 16,5% | 542.056.000 | 8% | 22,1 | Meksiko, Meksiko |
| Južna Amerika | 17.840.000 | 12,0% | 392.555.000 | 6% | 22,0 | São Paulo, Brazil |
| Antarktik | 13.720.000 | 9,2% | 4.490[5] | 0% | 0,0003 | McMurdo Station, SAD |
| Evropa | 10.180.000 | 6,8% | 738.199.000 | 11% | 72,5 | Moskva, Rusija[6] |
| Australia | 9.008.500 | 5,9% | 29.127.000 | 0,4% | 3,2} | Sydney, Australija |
Broj kontinenata
urediHerodot je prvobitno podijelio svijet na tri kontinenta: Evropu, Aziju i Libiju. Njegova podjela je uzimana kao osnova kroz cijelo staro doba. Od tada postoji razilaženje oko brojanja kontinenata:
Nesporno je da Afrika, Antarktika i Australija predstavljaju kontinente. Sporne su podjele Amerike, Evrope i Azije. Zbog relativno uske kopnene veze veoma često Amerika biva dijeljena na Sjevernu i Južnu Ameriku.
Iz historijskih razloga pravi se razlika između Evrope i Azije. U mnogim djelovima svijeta, Evropa i Azija bivaju posmatrani kao jedan kontinent za nazivom Evroazija.
Time se broj kontinenata na zemlji kreće, zavisno od načina brojanja, između pet i sedam.
Davanje naziva
urediPod Afrikom se u prošlosti podrazumijevala samo današnji Tunis, koja je od strane Rimljana tako prozvana po plemenu Afri iz okoline Kartage.
Amerika je po prijedlogu Martina Waldseemüllera dobila ime po Amerigu Vespućiju, koji je kratko nakon Kristofora Kolumba plovio istočnom obalom Južne Amerike.
Australija vodi svoje ime od latinskog izraza Terra Australis = Južna zemlja.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "Continents: What is a Continent?". National Geographic. 20 September 2011. Arhivirano s originala, 16 July 2019. Pristupljeno 6 December 2020. "Most people recognize seven continents—Asia, Africa, North America, South America, Antarctica, Europe, and Australia, from largest to smallest—although sometimes Asia and Europe are considered a single continent, Eurasia."
- ^ Murray, Warwick E. (2016). "Changing Rural Worlds – A Global View". u Daniels, Peter; Bradshaw, Michael; Shaw, Denis; Sidaway, James; Hall, Tim (ured.). An Introduction To Human Geography (5th izd.). Pearson. str. 231. ISBN 978-1-292-12939-6.
- ^ Neuendorf, K.K.E.; Mehl, J.P. Jr.; Jackson, J.A., ured. (2005). Glossary of Geology (5th izd.). Alexandria, Virginia: American Geological Institute. str. 139. ISBN 978-0922152896.
- ^ Choi, Charles Q. (16 July 2015). "Did Ancient Mars Have Continents?". Space.com. Arhivirano s originala, 9 June 2023. Pristupljeno 6 December 2020.
- ^ Non-permanent, varies.Antarctica Arhivirano 25. 12. 2018. na Wayback Machine. CIA World Factbook. Podaci za mart 2011. Pristupljeno 21. mart 2016.
- ^ "Forbes проигнорировал Москву". www.irn.ru.