Glukoneogeneza

Glukoneogeneza je proces stvaranja glukoze iz nekarbohidratnih prekursora. Glukoneogeneza se odvija u svim životinjama, biljkama, gljivama i mikroorganizmima. Reakcije su skoro iste u svim bićima. Prekursori za stvaranje glukoze su laktat, piruvat, glicerol kao i neke aminokiseline. Kod sisara, glukoneogeneza se odvija uglavnom u jetri a u manjoj mjeri u bubrežnoj srži i u epitelnim ćelijama tankog crijeva. ^[1]

Glukoneogeneza nije prosti obrat procesa glikolize. Prosti obrat nije moguć zbog ireverzibilnih reakcija koje se odvijaju tokom glikolize, i te reakcije su katalizirane: heksokinazom, fosfofruktokinazom-1 i piruvat kinazom. Reakcije su istovjetne glikolizi osim kod irreverzibilnih procesa, gdje nastupaju zaobilazne reakcije i to:

• Prevođenje piruvata u fosfoenolpiruvat enzimima piruvat-karboksilaza i fosfoenolpiruvat-karboksikinaza
• Prevođenje 1,6-bisfosfat u fruktoza 6-fosfat enzimom fruktoza 1,6-bisfosfataza
• Prevođenje glukoza 6-fosfata u glukozu pomoću enzima glukoza 6-fosfataza^[2]

Sumarna jednačina reakcijskog niza glukoneogeneze je:

${\displaystyle {\rm {2\ piruvat+4\ ATP+2\ GTP+2\ NADH+2\ H^{+}+6\ H_{2}O\rightarrow glukoza+4\ ADP+2\ GDP+6\ P_{i}+2\ NAD^{+}\!}}}$

U fiziološkim uslovima vrijednost ΔG° je -15 kJ/mol.