Britanska Kolumbija

Britanska Kolumbija se nalazi na krajnjem zapadu Kanade. Reljef je izrazito planinski. Više od 70% pokrajine na prosječnoj je nadmorskoj visini iznad 1.000 m. Najviši vrhovi dosežu 4.500 m. Ovi planinski masivi gusto su pošumljeni, tako da je 60% pokrajine prekriveno stoljetnim šumama četinara. Samo 5% tla čini obradivo zemljište. Tu spada uski priobalni pojas, a ponajviše tzv. "niska unutrašnjost" (eng. Lower mainland), kao i mnoge planinske kotline. Obalna crta Britanske Kolumbije iznosi oko 27.000 km, a ima i više od 6.000 mahom nenaseljenih ostrva. Obala je izuzetno razuđena i bogata nepristupačnim uvalama fjordovskog tipa. Britanska Kolumbija ima sedam nacionalnih parkova i više od 100 parkova prirode pod zaštitom države. Ova pokrajina ima ukupno 114.000 km² ili 12,5% teritorije pod zaštitom kao nacionalne parkove ili parkove prirode. Površina pokrajine iznosi 944.735 km². Britanska Kolumbija s juga graniči sa Sjedinjenim Američkim Državama. Na istoku odmah do Britanske Kolumbije nalazi se Alberta. Sa sjevera graniči sa SAD-om (Aljaska) i Sjeverozapadnim teritorijama. Glavni grad joj je Victoria, koja je na ostrvu Vancouver. Najveći grad u pokrajini jest Vancouver, koji ima približno 1.900.000 stanovnika i smješten je u niskom priobalju u neposrednoj blizini istoimenog ostrva. Ovo nisko priobalje najgušće je naseljeni dio pokrajine. Ostali veći gradovi jesu Suri, Kelovna i Abotsford.

S obzirom na planinski reljef ne čudi činjenica da najveći dio Britanske Kolumbije ima izrazito oštru planinsku klimu. Zime su vrlo duge s mnogo snijega. Ova klima podudarna je klimi alpskog pojasa u srednjoj Evropi. Kombinacija ove klime i reljefa ima za posljedicu čestu opasnost od lavina. Sjeverni dijelovi imaju subpolarnu klimu. U planinskim kotlinama na jugu, kao i uz uski pojas ravnice na jugozapadu (područje grada Vancouvera), klima je umjereno kontinentalna. Ostrvo Vancouver predstavlja pravu klimatsku oazu. Tu se pod utjecajem Pacifika razvio podtip kontinentalne klime koji je vrlo sličan klimi dijelovima sjevernog Sredozemlja. Cijela pokrajina obiluje velikom količinom padavina tokom cijele godine, što doprinosi izrazito bogatoj flori.

Najgušće naseljen dio Kanade prije dolaska evropskih kolonista bio je priobalni pojas današnje Britanske Kolumbije. Stanovnici ovog područja bili su Indijanci, pripadnici tzv. Prvih naroda (eng. "First nations").

Prva evropska država koja je pokušavala prisvojiti ova područja bila je kraljevina Španija koja je dijelove današnje Britanske Kolumbije ubrajala u svoju oblast Kaliforniju. Ove krajeve je bilo jako teško zauzeti. Razlog tome je bila u to vrijeme izrazita geografska i prometna izoliranost i nepristupačnost. Britanski istraživači James Cook i John Vancouver su krajem 18. vijeka prvi djelimično istražili ove krajeve. Otprilike u isto vrijeme ova, tada bijelim stanovništvom nenaseljena područja, prelaze političkim ustupcima iz španske pod britansku upravu. Nakon toga mnogi istraživači su obilazili ova područja upisujući nove geografske pojmove u tadašnje mape. Među njima najpoznatiji su bili: Simon Fraser, John Finlay, David Thompson i Sam Black. Prvi evropski istraživač koji je proputovao kroz kanadske kordiljere i stigao na obale Pacifika bio je Alexander Mackenzie.

Kompanije za trgovinu krznima su bile izrazito zainteresirane za ove divlje i nepristupačne prostore. Zato su prvi kolonisti ovih prostora početkom 19. stoljeća bili lovci na krzna i trgovci krznima. Kompanije poput Kompanije Hudsonovog zaljeva (eng. The Hudson's Bay Company) u to doba uspostavile su prve stanice za trgovinu krznima. Neke od ovih stanica s gašenjem ove vrste trgovine i same su bile napuštene, dok su druge zapravo predstavljale začetak današnjih naselja i gradova u Britanskoj Kolumbiji. Najpoznatiji gradovi koji vode korijene od tih stanica jesu Victoria, Nanaimo, Kamloops.

Godine 1858. dolazi do otkrića zlatnih nalazišta u dolini rijeke Fraser. Tada nastupa tzv. zlatna groznica kanjona Frasera. Dolazi do velikog priljeva Amerikanca u ove krajeve vođenih potragom za zlatom. Britanska kruna, plašeći se da ne izgubi ove prostore, proglašava iste 1858. novu pokrajinu na ovim prostorima, Britansku Kolumbiju. Nakon što su bili ponuđeni izborom priključivanja Sjedinjenim državama ili Kanadi vlada ove pokrajine donosi odluku o pristupanju novoj državi Kanadi 20. jula 1871. Razlog za tu odluku bila je ponuda Kanade da preuzme sve dugove ove pokrajine, kao i da izgradi prugu kojom će je povezati s ostatkom kontinenta.

Kanadska pacifička pruga, koja je po prvi put prometno povezala Britansku Kolumbiju sa ostatkom Kanade konačno je dovršena 1885/86. Ova pruga, kao i druga, dovršena 1914, imale su nesagledivu ekonomsku važnost za ekonomiju pokrajine. Iskorištavanje prirodnih resursa tada postaje temelj ekonomije, a naseljavanje stanovništvom potrebnim za ove ekonomske pothvate doživljava punu ekspanziju.

Autohtono stanovništvo Britanske Kolumbije su indijanska plemena tzv. Prvih naroda među kojima se je naročito isticalo pleme Haida. Mnogima od ovih plemena je glavnu aktivnost za preživljavanje predstavljao lov na kitove. Danas je pri pomenu indijanskih plemena Britanske Kolumbije prva asocijacija skulptorska naivna umjetnost (totemi, skulpture čamaca i lovaca na kitove, kao i skulpture raznih životinja i mitoloških stvorenja).

Prvi Evropljani koji trajnije borave u ovim krajevima su bili traperi (lovci na krzna) i trgovci krznima početkom devetnaestog vijeka. Do prvog značajnijeg vala useljenika dolazi sredinom 18. vijeka tokom tzv. zlatne groznice Frejzerove doline. Tada iz SAD dolazi veliki broj ljudi u potrazi za zlatom. Masovno naseljavanje počinje sredinom i krajem 19. vijeka nakon povezivanja prugom Britanske Kolumbije s ostatkom Kanade. Ovi useljenici su mahom Evropljani, međutim i Kinezi koji su uglavnom bili radna snaga na gradnji pruge. Krajem 19. i početkom 20. stoljeća u ovoj pokrajini vladala je klima nesnošljivosti i neprijateljstva prema useljenicima iz Azije (uglavnom iz Kine), tako da je tada usvojen niz rasističkih zakona kojima se je nastojalo onemogućiti ili smanjiti useljavanje stanovništva mongoloidne rase.

Danas je stanovništvo ove pokrajine uglavnom evropskog porijekla. Drugu grupu po brojnosti predstavljaju stanovnici azijskog porijekla (Kina, Južna Koreja, Filipini, Japan). Znatan je i broj useljenika s Indijskog potkontinenta. Suživot stanovništva raznih rasnih pripadnosti je na zavidnom nivou, a međurasne bračne veze danas su najčešće u ovoj u odnosu na druge kanadske pokrajine. U njoj danas živi više od četiri miliona stanovnika.

Ekonomija Britanske Kolumbije vrlo je razvijena. Negativan aspekt ove ekonomije jest njena velika zavisnost od prirodnih resursa, kao i od primarne industrije. Od svih pokrajinskih ekonomija Kanade ekonomija Britanske Kolumbije najviše je uvjetovana stanjem na svjetskom tržištu sirovinama i prirodnim resursima. Ova pokrajina veliki je proizvođač i izvoznik željeza i željezne rude, kao i minerala i drugih rudnih bogatstava. Međutim, najpoznatija je kao veliki proizvođač drvne građe, papira te kao izvoznik sirovog drveta. U malim područjima pogodnim za obradu tla razvijena je vrlo sofisticirana poljoprivreda. Mliječno stočarstvo, peradarstvo, voćarstvo, pa čak i uzgoj vinove loze zastupljeni su u planinskim kotlinama. Ipak, najviše stanovništva u Britanskoj Kolumbiji zaposleno je u uslužnim djelatnostima.

• Kanada
• Pokrajine i teritorije Kanade

 

Commons ima datoteke na temu: Britanska Kolumbija

• Politička ekonomija kišnih šuma Britanske Kolumbije (en)