Podlipe (pećina)
| Pećina Podlipe | |
|---|---|
  | |
| Lokacija | Kadića Brdo, Sokolac,  Bosna i Hercegovina |
| Koordinate | 44°00′11″N 18°44′08″E / 44.00306°N 18.73556°E |
| Broj ulaza | 1 |
| Pećina Podlipe | |
|---|---|
| Površina | 6,1 ha |
| Osnovano | 25.06.2015. god.[1] |
| Upravnik | Općina Sokolac |
Pećina Podlipe nalazi se u naselju Kadića Brdo, na udaljenosti 12 km od centra općine Sokolac, Bosna i Hercegovina.
Objekat se nalazi u podnožju krečnjačke grede nedaleko od obale najvećeg vodotoka u kraju, rijeke Bioštice i šumom obrasle kote nadmorske visine iznad 850 metara, što je od nastarijih vremena predstavljalo dobro stanište za pračovjeka koji je u pećini mogao da se skriva, a na obližnoj rijeci pije vodu i lovi životinje.
Ovo je pravi spomenik prirode, koji spada u potkapinski oblik karstnog reljefa sa dva otvora povezana kratkim kanalom. Najstariji sedimenti na ovom lokalitetu pripadaju srednjem i gornjem trijasu. Ovdje postoje siva, tamnosiva, žućkasta i rumena boja krečnjaka.
Arheologija
[uredi | uredi izvor]Lokalitet nalazišta Podlipom otkriven je 1987. godine prilikom iskopavanja arheološkog nalazišta Kula. Istraživanja je vodila Zilka Kujundžić- Vejzagić sa Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine u Sarajevu. Ratna dešavanja 1991. godine prekinula su dalja istraživanja.
Rezultat je bio arheološki materijal; kamene alatke i oruđa; artefakti koji datiraju iz donjeg, srednjeg i gornjeg paleolita. To su ostaci koji su stariji od 40.000 godina i pripadaju vremenu neandertalca.
Na horizontalnoj stijeni otvora potkapine nađen je paleolitski crtež dimenzija 100x70 cm, čime je BiH svrstana u grupu zemalja koje imaju paleolitsku umjetnost.
U istraživanjima sa početka 21.og vijeka istraženi su i slojeve koji su stari između 35.000 – 15.000 godina i koji pripadaju tzv. kulturama orinjasijen, gravetijen, a čiji su nosici anatomski moderni ljudi, Homo sapiens. Pomenuti crtež pripada njima, jer neandertalci nisu imali umjetnost.
U nalazištu se javlja sekundarno ležište mineralnih sirovina (mineral silicijum dioksida) koje su korišteni za pravljenje kremenih alatki. Tog minerala ima u izobilju, tako da se ovdje radi o radionicama oruđa.
Zaštićeno područje - Spomenik prirode
[uredi | uredi izvor]Pećina je 2015. god. odlukom Skupštine općine Sokolac uključena u III kategoriju zaštićenih područja (spomenik prirode), prema kriterijima IUCN–a, kao i po kategorizaciji zaštićenih područja utvrđenih Zakonom o zaštiti prirode Republike Srpske [2] [3] [4]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Pećina Podlipe: Odluka o proglašenju zaštićenim područjem - Pristupljeno 5.12.2021
- ^ "Zakon o zaštiti Prirode - RS" (PDF). Skupština RS. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ "Zaštićena područja u BiH". WDPA- www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ "Spisak zaštićenih područja u RS - Pećina Podlipe". Arhivirano s originala, 8. 10. 2021. Pristupljeno 9. 10. 2021.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Turistički potencijal općine Sokolac
- Pećina podlipe Arhivirano 30. 10. 2019. na Wayback Machine