Razlika između verzija stranice "Jajnici"

*Jajnik*
Jajnik
	Jajnici su dio ženskog reproduktivnog sistema koji je prikopčan za Falopijeve tube
	Opskrba krvlju ženskih reproduktivnih organa. Lijevi jajnik je gornja ovalna struktura, označena kao "ovarian arteries".
Detalji
Latinski	Ovarium
Identifikatori
Gray's	p.1254
TA	A09.1.01.001
FMA	7209
	Anatomska terminologija

Pregled historije

[nepregledana izmjena]

[pregledana izmjena]

← Starija izmjena

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Trenutna verzija na dan 14 april 2023 u 14:15

Jajnici su parni organi koji su dio unutrašnjeg reproduktivnog sistema žene. Imaju i endokrinu funkciju. Ovalnog su oblika, sličan bademu. Najčešće su dugi 3 - 5 i široki 1,5 – 3 cm.^[1]

Struktura

Jajnici se smatraju ženskim gonadama. Svaki jajnik je bjelkaste boje i nalazi se uz bočni zid maternice u području koje se naziva fosa jajnika. Fosa jajnika je regija koja je omeđena vanjskom ilijumskom arterijom i ispred ureterom i unutrašnjom ilijumskom arterijom. Ovo područje je veličine otprilike 4 cm x 3 cm x 2 cm.^[2]

Funkcija

Smješteni su na krajevima jajovoda ili fallopijan tuba, odnosno neposredno uz nihov otvor, na bočnim stranama gornjeg dijela male karlice u plitkim jamicama (lat.fossa ovarica) na dnu trbušne duplje, s obje strane materice. Homologni su testisima kod muškaraca.^[3]

Formiraju se već u sedmoj sedmici intrauterinog razvoja. U sebi sadrže određeni broj primordijalnih (prvobitnih) jajnih ćelija (od 300.000 do 400.000) smještenih u vezivnom tkivu, stromi jajnika, od kojih samo oko 10 posto ostaje, tako da ih u vrijeme puberteta ima oko 30.000 što je njihov konačan broj. Veličina primordijalnog folikula iznosi oko 50 do 100 mikrometara, a u vrijeme ovulacije doseže obim od 1.5 cm. Primordijalna jajna ćelija (primarni folikul) je pod uticajem hormona FSH i LH koji podstiču rast nekoliko primarnih folikula istovremeno,ali od petog do sedmog dana ciklusa odabira se samo jedan folikul, a ostali propadaju. Oko četrnaestog dana menstrulnog ciklusa zrela jajna ćelija biva oslobođena iz jajnika (ovulacija) da bi mogla biti oplođena. Jajna ćelija po pucanju folikularne opne dospijeva u jajovod iz kojeg uz pomoć horionskih resica biva istisnuta u materičnu šupljinu. Zreo folikul se naziva Grafov folikul. Ovaj proces traje tokom fertilnog preioda žene, odnosno od puberteta do menopauze.^[4]

Pored ove funkcije, jajnik također ima i endokrinu funkciju. Njihov zadatak je da tokom cijelog života žene proizvode i dva specifična hormona ( steroidni hormoni ): Estrogen i Progesteron. Estogen kontinuirano tokom čitavog života žene i progesteron u drugoj fazi menstrualnog ciklusa i u toku trudnoće.

U klimakteriju jajnik prekida svoju funkciju proizvođača jajnih ćelija čime se završava fertilni perod žene. Jajnici u kasnijim godinama postepeno zakržljaju,i na kraju budu veličine košpice šljive. Uporedo s time smanjuje se i lučenje polnih hormona u njima.

Oboljenja

Ektopična trudnoća
Sindrom policističnih jajnika
Karcinom jajnika

Također pogledajte

Reference

^ Colvin, Caroline Wingo; Abdullatif, Hussein (1. 1. 2013). "Anatomy of female puberty: The clinical relevance of developmental changes in the reproductive system". Clinical Anatomy (jezik: engleski). 26 (1): 115–129. doi:10.1002/ca.22164. ISSN 1098-2353. PMID 22996962.
^ Daftary, Shirish; Chakravarti, Sudip (2011). Manual of Obstetrics, 3rd Edition. Elsevier. pp. 1-16. ISBN 9788131225561.
^ "Dorlands Medical Dictionary". www.mercksource.com (jezik: engleski). Pristupljeno 20. 11. 2017.
^ "Ovaries". Pristupljeno 12. 12. 2019.

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Jajnici

[:4-1] Colvin, Caroline Wingo; Abdullatif, Hussein (1. 1. 2013). "Anatomy of female puberty: The clinical relevance of developmental changes in the reproductive system". Clinical Anatomy (jezik: engleski). 26 (1): 115–129. doi:10.1002/ca.22164. ISSN 1098-2353. PMID 22996962.

[:0-2] Daftary, Shirish; Chakravarti, Sudip (2011). Manual of Obstetrics, 3rd Edition. Elsevier. pp. 1-16. ISBN 9788131225561.

[3] "Dorlands Medical Dictionary". www.mercksource.com (jezik: engleski). Pristupljeno 20. 11. 2017.

[Seer-4] "Ovaries". Pristupljeno 12. 12. 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Red 1: / Red 1: @@
+{{razlikovati|Jajnik (botanika)}}
+{{Infokutija anatomija
+|Ime       = Jajnik
+| Latinski       = ''Ovarium''
+|Slika       = Ovary nih.jpg
+| Caption     = Jajnici su dio  [[ženski reproduktivni sistem|ženskog reproduktivnog sistema]] koji je prikopčan za  [[falopijeva tuba|Falopijeve tube]]
+|Širina       =
+|Slika2      = Gray589.png
+| Caption2    = Opskrba krvlju ženskih reproduktivnih organa. Lijevi jajnik je gornja ovalna struktura, označena kao "ovarian arteries".
+| Prekursor   =
+| Sistem      = [[Ženski reproduktivni sistem]]
+| Arterija      = [[Jajnička arterija]], [[materična arterija]]
+| Vena        = [[Jajnička vena]]
+| Nerv       = [[Jajnički splet]]
+| Limfa       = [[Paraaortni limfni čvor]]
+}}
 [[Datoteka:Scheme_female_reproductive_system-en.svg|desno|mini|250p|Unutrašnji reproduktivni sistem žene]]
-'''Jajnici''' su parni organi koji su dio unutrašnjeg reproduktivnog sistema žene. Imaju i endokrinu funkciju. Ovalnog su oblika, sličan bademu. Najčešće su dugi 3 - 5 i široki 1,5 - 3 cm.
+'''Jajnici''' su parni organi koji su dio unutrašnjeg reproduktivnog sistema žene. Imaju i endokrinu funkciju. Ovalnog su oblika, sličan bademu. Najčešće su dugi 3 - 5 i široki 1,5 – 3&nbsp;cm.<ref name=":4">{{Cite journal|last=Colvin|first=Caroline Wingo|last2=Abdullatif|first2=Hussein|date=1. 1. 2013|title=Anatomy of female puberty: The clinical relevance of developmental changes in the reproductive system|journal=Clinical Anatomy|language=en|volume=26|issue=1|pages=115–129|doi=10.1002/ca.22164|pmid=22996962|issn=1098-2353}}</ref>
+== Struktura ==
+Jajnici se smatraju ženskim [[gonada]]ma. Svaki jajnik je bjelkaste boje i nalazi se uz bočni zid [[maternica|maternice]] u području koje se naziva [[fosa jajnika]]. Fosa jajnika je regija koja je omeđena [[vanjska ilijumska arteruja|vanjskom ilijumskom arterijom]] i ispred [[uretera|ureterom]] i [[unutrašnja ilijumska arterija|unutrašnjom ilijumskom arterijom]]. Ovo područje je veličine otprilike 4&nbsp;cm x 3&nbsp;cm x 2&nbsp;cm.<ref name=":0">Daftary, Shirish; Chakravarti, Sudip (2011). Manual of Obstetrics, 3rd Edition. Elsevier. pp. 1-16. {{ISBN|9788131225561}}.</ref>
 == Funkcija ==
+Smješteni su na krajevima jajovoda ili fallopijan tuba, odnosno neposredno uz nihov otvor, na bočnim stranama gornjeg dijela male karlice u plitkim jamicama (lat.fossa ovarica) na dnu trbušne duplje, s obje strane materice. Homologni su [[testisi]]ma kod muškaraca.<ref>{{Cite web|url=http://www.mercksource.com:80/pp/us/cns/cns_hl_dorlands_split.jsp?pg=/ppdocs/us/common/dorlands/dorland/six/000076849.htm|title=Dorlands Medical Dictionary|website=www.mercksource.com|language=en|access-date=20. 11. 2017}}</ref>
+Formiraju se već u sedmoj sedmici intrauterinog razvoja. U sebi sadrže određeni broj primordijalnih (prvobitnih) jajnih ćelija (od 300.000 do 400.000) smještenih u vezivnom tkivu, stromi jajnika, od kojih samo oko 10 posto ostaje, tako da ih u vrijeme puberteta ima oko 30.000 što je njihov konačan broj. Veličina primordijalnog folikula iznosi oko 50 do 100 mikrometara, a u vrijeme ovulacije doseže obim od 1.5&nbsp;cm. Primordijalna jajna ćelija (primarni folikul) je pod uticajem hormona FSH i LH koji podstiču rast nekoliko primarnih folikula istovremeno,ali od petog do sedmog dana ciklusa odabira se samo jedan folikul, a ostali propadaju. Oko četrnaestog dana [[Menstrualni ciklus|menstrulnog ciklusa]] zrela jajna ćelija biva oslobođena iz jajnika ([[ovulacija]]) da bi mogla biti oplođena. Jajna ćelija po pucanju folikularne opne dospijeva u [[jajovod]] iz kojeg uz pomoć [[horionske resice|horionskih resica]] biva istisnuta u materičnu šupljinu. Zreo folikul se naziva [[Grafov folikul]]. Ovaj proces traje tokom fertilnog preioda žene, odnosno od puberteta do menopauze.<ref name="Seer">{{cite web |url=https://training.seer.cancer.gov/anatomy/reproductive/female/ovaries.html|title=Ovaries|access-date=12. 12. 2019}}</ref>
-Smješteni su na krajevima jajovoda ili fallopijan tuba, odnosno neposredno uz nihov otvor, na bočnim stranama gornjeg dijela male karlice u plitkim jamicama (lat.fossa ovarica) na dnu trbušne duplje, s obe strane materice. Homologni su [[testisi]]ma kod muškaraca.
+Pored ove funkcije, jajnik također ima i endokrinu funkciju. Njihov zadatak je da tokom cijelog života žene proizvode i dva specifična hormona ( steroidni hormoni ): [[Estrogen]] i [[Progesteron]]. Estogen kontinuirano tokom čitavog života žene i progesteron u drugoj fazi menstrualnog ciklusa i u toku trudnoće.
-Formiraju se već u sedmoj sedmici intrauterinog razvoja. U sebi sadrže određeni broj primordijalnih (prvobitnih) jajnih ćelija (od 300.000 do 400.000) smještenih u vezivnom tkivu, stromi jajnika, od kojih samo oko 10 posto ostaje, tako da ih u vrijeme puberteta ima oko 30.000 što je njihov konačan broj. Veličina primordijalnog folikula iznosi oko 50 do 100 mikrometara, a u vrijeme ovulacije doseže obim od 1.5cm. Primordijalna jajna ćelija (primarni folikul) je pod uticajem hormona FSH i LH koji podstiču rast nekoliko primarnih folikula istovremeno,ali od petog do sedmog dana ciklusa odabira se samo jedan folikul, a ostali propadaju. Oko četrnaestog dana [[Menstrualni ciklus|menstrulnog ciklusa]] zrela jajna ćelija biva oslobođena iz jajnika ([[ovulacija]]) da bi mogla biti oplođena. Jajna ćelija po pucanju folikularne opne dospijeva u [[jajovod]] iz kojeg uz pomoć [[horionske resice|horionskih resica]] biva istisnuta u materičnu šupljinu. Zreo folikul se naziva [[Grafov folikul]]. Ovaj proces traje tokom fertilnog preioda žene, odnosno od puberteta do menopauze.
-Pored ove funkcije, jajnik takođe ima i endokrinu funkciju. Njihov zadatak je da tokom cijelog života žene proizvode i dva specifična hormona ( steroidni hormoni ): [[Estrogen]] i [[Progesteron]]. Estogen kontinuirano tokom čitavog života žene i progesteron u drugoj fazi menstrualnog ciklusa i u toku trudnoće.
 U klimakteriju jajnik prekida svoju funkciju proizvođača jajnih ćelija čime se završava fertilni perod žene. Jajnici u kasnijim godinama postepeno zakržljaju,i na kraju budu veličine košpice šljive. Uporedo s time smanjuje se i lučenje polnih hormona u njima.
@@ Red 15: / Red 34: @@
 == Oboljenja ==
-*[[Vanmaterična trudnoća|Ektopična trudnoća]]
+* [[Vanmaterična trudnoća|Ektopična trudnoća]]
-*Sindrom policističnih jajnika
+* Sindrom policističnih jajnika
-*[[Rak jajnika|Karcinom jajnika]]
+* [[Rak jajnika|Karcinom jajnika]]
 == Također pogledajte ==
+* [[Materica]]
+* [[Vagina]]
+* [[Jajovodi]]
+==Reference==
+{{reflist}}
+==Vanjski linkovi==
-*[[Materica]]
+{{commonscat|Ovarium}}
-*[[Vagina]]
+{{ženski reproduktivni sistem}}
-*[[Jajovodi]]
-[[Kategorija:Endokrine žlijezde]]
+[[Kategorija:Endokrini sistem]]
 [[Kategorija:Ginekologija]]
 [[Kategorija:Ženski reproduktivni sistem]]
+[[Kategorija:Karlica]]
-[[ar:مبيض]]
+[[Kategorija:Organi]]
-[[bg:Яйчник]]
-[[br:Vigell]]
-[[ca:Ovari]]
-[[cs:Vaječník]]
-[[cy:Ofari]]
-[[da:Æggestok]]
-[[de:Eierstock]]
-[[dv:ބިސްރަވަ]]
-[[en:Ovary]]
-[[eo:Ovario (anatomio)]]
-[[es:Ovario]]
-[[eu:Obulutegi]]
-[[fa:تخم‌دان]]
-[[fi:Munasarja]]
-[[fr:Ovaire (anatomie)]]
-[[gl:Ovario]]
-[[he:שחלה]]
-[[hr:Jajnik]]
-[[id:Ovarium]]
-[[is:Eggjastokkur]]
-[[it:Ovaia]]
-[[ja:卵巣]]
-[[jv:Ovarium]]
-[[kk:Аналық без]]
-[[ko:난소]]
-[[ku:Organên cinsî yên jinan]]
-[[la:Ovarium]]
-[[lt:Kiaušidė]]
-[[mk:Јајчник]]
-[[nap:Spogna]]
-[[nl:Eierstok]]
-[[nn:Eggstokk]]
-[[no:Eggstokk]]
-[[nov:Ovarie]]
-[[pl:Jajniki]]
-[[pt:Ovário]]
-[[qu:Runtuchana]]
-[[ru:Яичники]]
-[[sh:Jajnici]]
-[[simple:Ovary]]
-[[sk:Vaječník]]
-[[sl:Jajčnik]]
-[[sr:Јајници]]
-[[sv:Äggstock]]
-[[ta:சூலகம்]]
-[[te:అండాశయము]]
-[[tl:Bahay-itlog]]
-[[tr:Yumurtalık]]
-[[uk:Яєчник]]
-[[zh:卵巢]]