Tildenn

Kentañ ma kaver an arouez e brezhoneg eo e Geriadur ar Gonideg e 1821^[4]. Met div arouez zo el levr e gwirionez :

• ar varrennig-kromm, ha ne vez implijet nemet evit ar son /ɲ/, evel er ger skrivet KRIÑ (krign), dres an implij a gaver e spagnoleg; fentus eo gwelout ki-spañ, er bajenn 539 pa skriver ki-spagn hiriv;
• ar varrennig plaen, evit ar son friet, er ger skrivet BREMA pe BREMAN̄ (pajenn 17).

Hiriv ne reer ket ken gant ar varrennig plaen.

Tildenn ebet e skridoù Fañch an Uhel.

E Geriadur Vallée e 1931

• n'eus ket a dildenn (tild er geriadur^[5] ) en anv-verb :kana, deski, nag en anv Fanch;
• tildenn evit ar vogalennoù friet (pe darn anezho) e ganéñ, ganiñ, gantañ... dioutañ, e gerioù evel chañs, fiziañs; e-kéñver, kréñv; diñs; doñva, doñvaat; kuñv, kuñvaat.

E Yezhadur Bras ar Brezhoneg e lenner un toullad linennoù a-zivout implij ñ evel dibenn anv-verb hag en derez uhelañ (anvet derez uhel)^[6].

 

 

E spagnoleg e talvez ar ger tilde evit ober dave koulz d'an tired lemm ha d'al linennig kromm lakaet a-us d'un n ([n]) > ñ ([ɲ] pe gn hervez reolennoù reizhskrivañ ar brezhoneg) diorroet diwar un diverradur latin ma veze lakaet ur bennlizherenn N a-us d'un n all e-lec'h skrivañ nn.
Er yezhoù all avat e vez implijet ar ger tilde evit ober dave d'al linennig kamm nemetken.

E portugaleg e vez implijet a-us d'an a pe d'an o evit merkañ ar fed ma vezont distaget dre ar fri, da skouer constituição, constituições (“bonreizh/où”).

 

Gant al Lizherenneg Fonetikel Etrebroadel e vez implijet an dildenn evit merkañ an distagadur dre ar fri pa vez skrivet a-us d'ur vogalenn pe c'hoazh d'ur gensonenn, da skouer ar brezhoneg “foñs” [ˈfɔ̃sː]. Pa vez skrivet a-dreuz d'ul lizherenn e talvez evit merkañ e vez distaget gant an ankoue, da skouer ar saozneg “cool” [kʊ:ɫ].

En estoneg e vez kavet a-us d'un o distaget [ɤ] pe [ə].

Implijet e c'hell bezañ an dildenn ivez e-lec'h an tired kognek pa vez skrivet an henc'hresianeg hervez reolennoù ar reizhskrivadur liestonel evit diskouez e pign an ton ha neuze e tiskenn en-dro.

E vietnameg e vez implijet an dildenn evit ober dre skrid diouzh an donenn ngã a ya war ziskenn.

E Bro-Frañs, kelc'h-lizher an 23 a viz Gouere 2014^[7] a veneg ar sinoù diakritek aotreet er melestradur ; diaotreet eo an dildenn. Gant se, an anv bihan "Fañch" zo bet nac'het gant ti-kêr Kemper^[8]. Brudet eo dija ar babig tro-war-dro e-giz « Fañch Tildenn ».

• Ñ
• makron

• Ar Gedour : [1]