Кірыліца: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат Дадаем: an:Alfabeto zirilico |
др робат Дадаем: xal:Кирилл бичг |
||
Радок 101: | Радок 101: | ||
[[war:Ciriliko nga Abakadahan]] |
[[war:Ciriliko nga Abakadahan]] |
||
[[wuu:西里尔字母]] |
[[wuu:西里尔字母]] |
||
[[xal:Кирилл бичг]] |
|||
[[zh:西里尔字母]] |
[[zh:西里尔字母]] |
||
[[zh-classical:西里爾字母]] |
[[zh-classical:西里爾字母]] |
Версія ад 15:56, 26 лістапада 2009
Шаблон:Вызнч, старажытная славянская азбука. Назва паходзіць ад імя славянскага асветніка Канстанціна (Кірылы) Філосафа. Мяркуюць, што створана ў сяр. 9 ст. на аснове глаголіцы і грэчаска-візантыйскага ўстаўнага пісьма. Мела 43 літары (11 ст.): 24 візантыйскага паходжання, 19 самастойных. 27 літар мелі лікавае значэнне (літара з цітлай).
Шырока ўжывалася ў стараславянскіх, потым ва ўсходнеславянскіх пісьменствах Сярэднявечча, у т. л., у старабеларускім пісьменстве (14—18 ст.). Пры развіцці моваў, якія карысталіся К., яе алфавітна-літарны склад перастаў адпавядаць яе гукавай сістэме.
Найстаражытнейшыя помнікі кірыліцы: надпісы на руінах царквы ў Праславе (9 ст., Балгарыя), на гліняным посудзе з раскопак пад Смаленскам (пач. 10 ст.), балгарскі надпіс у Дабруджы (943), берасцяныя граматы (10—15 ст.), Савіна кніга і Супрасльскі рукапіс (11 ст.), першы датаваны рукапіс — Астрамірава евангелле (1056—1057).
Графіка
Графіка ў 10—18 ст. паслядоўна існавала ў формах: устаў, паўустаў (з 14 ст.), скорапіс (з канца 14 ст., у бытавой і дзелавой перапісцы, у т.л. і ў ВКЛ), у кніжных загалоўках — арнаментальная вязь.
У Расіі ў выніку рэформы 1708 быў створаны грамадзянскі шрыфт (Гл. таксама: Ілля Капіевіч), які стаў асновай для ўсіх сучасных сістэм кірылаўскага пісьма.