[go: up one dir, main page]

Перайсці да зместу

Кірыліца: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др робат Дадаем: an:Alfabeto zirilico
др робат Дадаем: xal:Кирилл бичг
Радок 101: Радок 101:
[[war:Ciriliko nga Abakadahan]]
[[war:Ciriliko nga Abakadahan]]
[[wuu:西里尔字母]]
[[wuu:西里尔字母]]
[[xal:Кирилл бичг]]
[[zh:西里尔字母]]
[[zh:西里尔字母]]
[[zh-classical:西里爾字母]]
[[zh-classical:西里爾字母]]

Версія ад 15:56, 26 лістапада 2009

Шаблон:Вызнч, старажытная славянская азбука. Назва паходзіць ад імя славянскага асветніка Канстанціна (Кірылы) Філосафа. Мяркуюць, што створана ў сяр. 9 ст. на аснове глаголіцы і грэчаска-візантыйскага ўстаўнага пісьма. Мела 43 літары (11 ст.): 24 візантыйскага паходжання, 19 самастойных. 27 літар мелі лікавае значэнне (літара з цітлай).

Шырока ўжывалася ў стараславянскіх, потым ва ўсходнеславянскіх пісьменствах Сярэднявечча, у т. л., у старабеларускім пісьменстве (14—18 ст.). Пры развіцці моваў, якія карысталіся К., яе алфавітна-літарны склад перастаў адпавядаць яе гукавай сістэме.

Найстаражытнейшыя помнікі кірыліцы: надпісы на руінах царквы ў Праславе (9 ст., Балгарыя), на гліняным посудзе з раскопак пад Смаленскам (пач. 10 ст.), балгарскі надпіс у Дабруджы (943), берасцяныя граматы (10—15 ст.), Савіна кніга і Супрасльскі рукапіс (11 ст.), першы датаваны рукапіс — Астрамірава евангелле (1056—1057).

Графіка

Графіка ў 10—18 ст. паслядоўна існавала ў формах: устаў, паўустаў (з 14 ст.), скорапіс (з канца 14 ст., у бытавой і дзелавой перапісцы, у т.л. і ў ВКЛ), у кніжных загалоўках — арнаментальная вязь.

У Расіі ў выніку рэформы 1708 быў створаны грамадзянскі шрыфт (Гл. таксама: Ілля Капіевіч), які стаў асновай для ўсіх сучасных сістэм кірылаўскага пісьма.

Шаблон:Літ